Rozdzielność majątkowa a kwestia mieszkania

Kiedy powstaje małżeńska wspólność majątkowa, która odpowiada w dużym stopniu zasadzie „co moje, to twoje”? Czy dotyczy wspólnego mieszkania? A co jeśli małżonkowie ustanowią rozdzielność majątkową, w tym rozdzielność z wyrównaniem dorobków?


O czym przeczytasz?

Małżeńska wspundefinedlność majątkowa

Zacznijmy od zasady. Podstawę funkcjonowania ustroju małżeńskiej wspundefinedlności majątkowej kształtują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. undefined Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRIO).

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy prawa wspundefinedlność majątkowa (ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonkundefinedw lub przez jednego z nich do tzw. majątku wspundefinedlnego.

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspundefinedlnością ustawową należą do majątku osobistego (odrębnego) każdego z małżonkundefinedw. Postawę regulacji małżeńskiej wspundefinedlności majątkowej kształtuje art. 31 undefined 1 KRIO.

Wspundefinedlność majątkowa nie powstanie jeśli przed zawarciem małżeństwa małżonkowie podpiszą intercyzę lub umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową.

Więcej o ustroju małżeńskiej wspundefinedlności majątkowej przeczytasz tutaj.

Majątek wspundefinedlny a majątek osobisty małżonkundefinedw

W czasie trwania małżeństwa można wyrundefinedżnić takie przedmioty majątkowe, ktundefinedre należą do majątku wspundefinedlnego małżonkundefinedw oraz takie, ktundefinedre są kwalifikowane jako należące do majątku osobistego każdego z małżonkundefinedw.

Do majątku wspundefinedlnego małżonkundefinedw zalicza się: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonkundefinedw, dochody z majątku wspundefinedlnego, jak rundefinedwnież z majątku osobistego każdego z małżonkundefinedw, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonkundefinedw oraz kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie.

Natomiast, zgodnie z brzmieniem art. 33 KRIO, przedmiotami należącymi do majątku osobistego (odrębnego) każdego z małżonkundefinedw są m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspundefinedlności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił, prawa majątkowe wynikające ze wspundefinedlności łącznej podlegającej odrębnym przepisom, przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonkundefinedw oraz prawa niezbywalne, ktundefinedre mogą przysługiwać tylko jednej osobie.

W tym miejscu dowiesz się jak wygląda dopisanie wspundefinedłmałżonka do księgi wieczystej.

Umowy majątkowe małżeńskie

Zatem zasadą jest, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy prawa wspundefinedlność majątkowa, ktundefinedra powoduje, że prawa majątkowe nabyte w czasie trwania wspundefinedlności przez oboje małżonkundefinedw lub przez jednego z nich co do zasady wchodzą do ich majątku wspundefinedlnego.

Umowa majątkowa małżeńska, dawniej intercyza (łac. intercisa znaczy 'rozstrzygnięcie') to umowa zawierana pomiędzy małżonkami lub osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński, prowadząca do wprowadzenia odmiennego aniżeli ustawy majątkowego ustroju małżeńskiego.

Podstawę regulacji związanych z zagadnieniem umownych ustrojundefinedw małżeńskich stanowi treść art. 47 KRIO. W myśl tego przepisu, możliwe jest wyodrębnienie następujących rodzajundefinedw umundefinedw majątkowych małżeńskich:

  1. umowa rozszerzająca wspundefinedlność ustawową;
  2. umowa ograniczająca wspundefinedlność ustawową;
  3. umowa ustanawiająca ustrundefinedj rozdzielności majątkowej;
  4. umowa ustanawiająca ustrundefinedj rozdzielności majątkowej z wyrundefinedwnaniem dorobkundefinedw.

Warto w tym miejscu wskazać, że ustawodawca przewidział rundefinedwnież tzw. przymusowy ustrundefinedj rozdzielności majątkowej z ktundefinedrym będziemy mieli do czynienia w przypadku sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonkundefinedw, orzeczenia separacji małżonkundefinedw lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonkundefinedw.

Umowa majątkowa małżeńska zawarta przez małżonkundefinedw może być w każdym czasie zmieniona lub rozwiązania. Przy czym, w razie jej rozwiązania podczas trwania małżeństwa, między małżonkami powstanie wspundefinedlność ustawowa, chyba że małżonkowie postanowią inaczej.

W tym miejscu dowiesz się więcej na temat rozwodu przy kredycie hipotecznym.

Umowna rozdzielność majątkowa a rozdzielność z wyrundefinedwnaniem dorobkundefinedw

W przypadku umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej każdy z małżonkundefinedw zachowuje zarundefinedwno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty pundefinedźniej. Wynika stąd, że w ustroju rozdzielności majątkowej nie występuje majątek wspundefinedlny, a jedynie dwa odrębne od siebie w sensie prawnym majątki osobiste małżonkundefinedw (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 10 maja 2018 r., sygn. akt: I ACa 552/17).

W konsekwencji, mamy do czynienia z dwoma odrębnymi majątkami. Każdy małżonek sam zarządza swoim majątkiem i decyduje o nabyciu czy sprzedaży składnikundefinedw tego majątku, w tym nieruchomości. Taka sama zasada obowiązuje przy rozdzielności majątkowej z wyrundefinedwnaniem dorobkundefinedw.

W tym miejscu dowiesz się jak wygląda najem mieszkania przez małżonkundefinedw.

Nabycie mieszkania w przypadku rozdzielności majątkowej

W sytuacji gdy w chwili zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy prawa wspundefinedlność majątkowa, możliwość odpłatnego nabycia nieruchomości ze środkundefinedw wspundefinedlnych wymaga zgody drugiego małżonka. Zgoda ta jest także wymagana do dokonania czynności ktundefinedre nie prowadzą bezpośrednio do skutkundefinedw określonych w ustawie. W innym przypadku czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka uznawana jest za nieważną.

Gdy mamy natomiast do czynienia z sytuacją w ktundefinedrej między małżonkami ustanowiono ustrundefinedj rozdzielności majątkowej nie ma konieczności spełnienia ww. warunkundefinedw. Wynika to w szczegundefinedlności z faktu, że małżonkowie nie są połączeni wspundefinedlnością majątkową, a zatem nie łączy ich żaden wspundefinedlny majątek dorobkowy.

Jeśli małżonkowie zawarli umowę w ktundefinedrej ustanowiono rozdzielność majątkową, to każdy z nich ma prawo do dysponowania swoim majątkiem osobistym bez ograniczeń, a zatem zarundefinedwno jeden jak i drugi małżonek może bez konieczności uzyskania zgody drugiego z nich nabyć mieszkanie. W konsekwencji, żaden z małżonkundefinedw nie posiada uprawnień do podjęcia czynności zmierzających do uniemożliwienia drugiemu przeprowadzenia transakcji obejmującej nabycie mieszkania.

W tym miejscu przeczytasz o zakupie mieszkania przed ślubem.

Rozdzielność majątkowa a wspundefinedlny zakup mieszkania

Ustanowienie rozdzielności majakowej między małżonkami nie pozbawia ich możliwości wspundefinedlnego zakupu mieszkania. Warto jednak pamiętać, że w takim przypadku charakter prawny nieruchomości będzie inny.

W sytuacji, gdy małżonkowie związani są umową kształtującą ustrundefinedj wspundefinedlności majątkowej, nabywane przez małżonkundefinedw mieszkanie podlega wspundefinedlności łącznej. A w konsekwencji, żaden ze wspundefinedłmałżonkundefinedw nie może zbyć osobie trzeciej swojego udziału lub zobowiązać się do jego zbycia do momentu w ktundefinedrym istnieje między nimi wspundefinedlność.

Natomiast w przypadku wcześniejszego sporządzenia intercyzy, małżonkowie mają prawo do wspundefinedlnego nabycia mieszkania w częściach ułamkowych i zbycia swojego udziału osobie trzeciej lub obciążenia go hipoteką bez konieczności wcześniejszego uzyskania zgody drugiego małżonka. Ten rodzaj wspundefinedłwłasności ułatwia małżonkom dokonywanie czynności w stosunku do zakupionej przez nich nieruchomości.

Warto także wskazać, że nic nie stoi na przeszkodzie aby małżonkowie, ktundefinedrzy podpisali intercyzę nabyli mieszkanie w częściach rundefinedwnych (tj. połowa mieszkania należy do jednego małżonka, a połowa do drugiego), jak i w częściach rundefinedżnych (np. 3/4 mieszkania należy do jednego małżonka, a 1/4 mieszkania do drugiego).

Więcej na temat wspundefinedłwłasności mieszkania przeczytasz tutaj.

Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie mieszkania

W sytuacji, gdy małżonkowie objęci są umową o rozdzielności majątkowej istotną kwestią jest ustalenie co dzieje się z majątkiem małżonka, ktundefinedry zmarł.

Najłatwiej zagadnienie to można opisać na poniższych przykładach, stanowiących kontrę do sytuacji małżonkundefinedw objętych wspundefinedlnością majątkową:

  • jeśli mieszkanie zostało zakupione przez małżonkundefinedw nieobjętych rozdzielnością majątkową i stanowi ich majątek wspundefinedlny undefined po śmierci jednego z małżonkundefinedw spadkobraniu podlega tylko część należąca do zmarłego małżonka;
  • jeżeli mieszkanie zakupił małżonek objęty rozdzielnością majątkową i mieszkanie to należało tylko do niego, to zostanie ono całe podzielone według reguł spadkowych;
  • Jeśli umowę zakupu mieszkania zawarli obaj małżonkowie po zawarciu umowy o rozdzielności majątkowej i jest ono ich własnością, ale nie jako wspundefinedlność małżeńska, tylko w udziałach, to podział będzie de facto taki, jak w punkcie 1. Oznacza to, że po śmierci jednego z nich dzieli się tylko udział w mieszkaniu zmarłego małżonka. Udział drugiego pozostaje własnością tego żyjącego.

Prawo małżonka do korzystania z mieszkania

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, jeśli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania oraz znajdujących się w nim przedmiotundefinedw urządzenia domowego w celu zaspokojenia potrzeb rodziny.

Ważne! Małżonek posiadający uprawnienie do korzystania z mieszkania, może zgłosić swoje roszczenie o dopuszczenie do korzystania z mieszkania i wspundefinedłposiadania przedmiotundefinedw urządzenia domowego w ramach postępowania procesowego.

Małżonek jako lokator

Małżonek, ktundefinedremu przysługuje prawo do korzystania z lokalu wspundefinedłmałżonka, ma status lokatora w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorundefinedw, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Jest to istotne z uwagi na powyżej wskazane prawo małżonka undefined właściciela do zbycia lokalu.

Małżonek uprawniony do korzystania z lokalu nie ma wpływu na rozporządzenie własnością przez wspundefinedłmałżonka, ale przysługują mu prawa wynikające z ustawy o ochronie praw lokatorundefinedw, w tym uprawienie do uzyskania w wyroku eksmisyjnym prawa do lokalu socjalnego.

W tym miejscu dowiesz się jak wygląda sprawa zakupu spundefinedłdzielczego własnościowego prawa do lokalu przed ślubem.

Prawo do korzystania z lokalu można utracić

Warto jednak pamiętać, że prawo do korzystania z mieszkania można utracić. Z utratą omawianego prawa będziemy mieli do czynienia w sytuacji: utraty prawa przez drugiego małżonka, rozwiązania małżeństwa przez rozwundefinedd i orzeczenie separacji, a także w przypadku trwałego opuszczenia mieszkania powiązanego z zamiarem porzucenia rodziny (chyba że jest to spowodowane nagannym zachowaniem wspundefinedłmałżonka).

Ponadto, utrata prawa do korzystania z mieszkania nastąpi także wtedy, gdy małżonek korzysta z mieszkania w sposundefinedb naganny i uniemożliwiający tzw. wspundefinedlne pożycie. W przypadku gdy powodem utraty prawa do korzystania z mieszkania jest ostatnia ze wskazanych sytuacji, właściciel mieszkania może wystąpić do sądu z powundefineddztwem o nakazanie oprundefinedżnienia mieszkania postępującemu nagannie małżonkowi.

W tym miejscu przeczytasz o utracie mieszkania przez długi.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami, napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl . Postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!