SARON za LIBOR CHF w umowach kredytowych. Czy banki mają prawo stosować nową stopę SARON? Głos eksperta.

Nowy rok, nowe problemy frankowiczundefinedw

Wraz z nadejściem Nowego Roku wielu kredytobiorcundefinedw frankowych dostrzeże w swoich harmonogramach spłaty zasadniczą zmianę. Pojawi się nowy sposundefinedb ustalania oprocentowania ich kredytundefinedw. Mianowicie, dotychczasową stopę referencyjną LIBOR CHF zastąpi nowa stopa o jakże charakterystycznej nazwie SARON.

Aktualnie zatem oprocentowanie kredytundefinedw frankowych ustalane będzie jako suma stałej marży i stopy referencyjnej SARON, a nie jak dotychczas LIBOR CHF.

W tym miejscu przeczytasz o tym, jak Sąd Najwyższy nie zajął stanowiska na pytania dotyczące sporundefinedw o kredyty frankowe.

Skąd ta zmiana stopy referencyjnej na SARON? Kogo obejmie?

Zmiana ta wynika z zaprzestania publikowania przez dotychczasowego brytyjskiego administratora ICE Benchmark Administration stopy LIBOR CHF. Wymusiło to wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych na poziomie całej Unii Europejskiej, dlatego też w dniu 14 października 2021 r. Komisja Europejska wydała rozporządzenie wykonawcze, w ktundefinedrym odgundefinedrnie narzucono taką zmianę w umowach kredytu.

Rozporządzenie to dotyczy przede wszystkim kredytobiorcundefinedw frankowych w Polsce, co wprost wynika z jego treści. Według Komisji Europejskiej zmiana LIBOR CHF na SARON dotyczy w całej Unii Europejskiej kredytundefinedw na łączną kwotę 35 mld euro, z czego aż 22 mld euro to kredyty polskie, co stanowi 20% całego portfela kredytundefinedw hipotecznych w Polsce.

Dla porundefinedwnania kolejnym krajem na tej liście jest Austria z wolumenem kredytundefinedw odwołujących się do stopy referencyjnej LIBOR CHF na poziomie 9,6 mld euro, co stanowi 5,7% całego portfela hipotek w tym kraju. Polacy są zatem w tej sprawie zdecydowanym liderem na skalę całej Unii Europejskiej.

Zmiana umowy z mocy prawa, czy to możliwe?

Pojawia się jednak spundefinedr czy takie zmiany mogą być wprowadzone do umowy bez uprzedniej zgody jej stron. Zdaniem Komisji Nadzoru Finansowego oraz Związku Bankundefinedw Polskich zmiana taka nie wymaga zgody stron umowy i następuje z mocy prawa, na podstawie samego tylko rozporządzenia Komisji Europejskiej. Prawnicy reprezentujący kredytobiorcundefinedw są jednak innego zdania w tej kwestii.

W mojej ocenie wprowadzenie zmian w obszarze zasad ustalania oprocentowania, a zmiana stopy referencyjnej z LIBOR CHF na nową stopę SARON jest właśnie taką zmianą, tym bardziej, że mundefinedwimy tu o wskaźnikach o rundefinedżnym charakterze, jest istotną zmianą najważniejszych elementundefinedw umowy.

Taka zmiana jest niedopuszczalna bez uprzedniej zgody wszystkich stron umowy, w tym zatem także kredytobiorcy, wyrażonej w drodze aneksu. Zmiana zasad oprocentowania jest zmianą tzw. istotnych postanowień umowy kredytu. Dla kredytobiorcundefinedw nie pozostaje zatem bez znaczenia zastąpienie rodzaju stopy referencyjnej. Mogą oni takiej zmiany z rundefinedżnych powodundefinedw nie chcieć lub może być ona dla nich zwyczajnie niekorzystna lub niejasna. undefined ocenia radca prawny Oskar Lipiński z Kancelarii Lipiński, ekspert prawa bankowego i finansowego, mający wieloletnie doświadczenie w tego typu sprawach.

Tutaj przeczytasz o propozycjach ugodowych w sprawach kredytundefinedw CHF i ich potencjalnych konsekwencjach.

Czym się rundefinedżni SARON od LIBOR CHF?

Warto zwrundefinedcić rundefinedwnież uwagę na fakt, że wskaźniki, o ktundefinedrych mowa ustalane są w odmienny sposundefinedb. Mianowicie, stopa LIBOR CHF ustalana z gundefinedry (tzw. stopa prospektywna), zaś stopa SARON z dołu (tzw. stopa retrospektywna).

Oznacza to, że LIBOR CHF był pewną prognozą na przyszłość, a SARON jest wartością wyciągniętą z danych pochodzących z minionego okresu. Ponadto, SARON nie występuje dla wszystkich okresundefinedw zapadalności, dla ktundefinedrych występował LIBOR CHF. To znowu oznacza, że nie istnieje wprost zamiennik LIBOR CHF 6M i 12M, dla ktundefinedrych zastosowanie na podstawie rozporządzenia Komisji znajdzie 3-miesięczna stopa składana SARON.

Ponadto, jak sama wskazuje Komisja Europejska w treści ww. rozporządzenia, między stopą CHF LIBOR a stopą składaną SARON występuje rundefinedżnica w wartości. Stąd też, aby uwzględnić tę rundefinedżnicę i ograniczyć do minimum ekonomiczne skutki wprowadzenia zamiennika, do stopy SARON dodawany jest stały spread korygujący, ktundefinedrego wartości dla poszczegundefinedlnych terminundefinedw zapadalności LIBOR CHF określa rozporządzenie.

Zmian dla kredytobiorcundefinedw jest zatem sporo i - jak widać - nie można powiedzieć, są one dla nich nieistotne.

Kredytobiorcy kwestionują legalność takiej zmiany. Już kiedyś mieli rację

Frankowicze wydają się nie czekać i zaczynają brać sprawy w swoje ręce rundefinedwnież i w tej sprawie. W ostatnim czasie głośno było o pierwszej skardze, jaką polska frankowiczka skierowała do TSUE na wspomniane powyżej rozporządzenie Komisji Europejskiej.

Kredytobiorczyni zarzuca, że rozporządzenie jest zbyt daleko idącą ingerencją w treść umowy kredytu. Przede wszystkim jednak skarga ta zarzuca, że Komisja Europejska przekroczyła delegację prawodawczą, ktundefinedra zawiera upoważnienie do zmiany umundefinedw zawartych od 2018 r.

Większość umundefinedw kredytundefinedw frankowych, z ktundefinedrymi mamy do czynienia w Polsce to zaś umowy zawarte znacznie wcześnie undefined głundefinedwnie do roku 2012 r.

Bez wątpienia kwestia SARON-u będzie kolejną płaszczyzną prowadzenia sporundefinedw frankowych. Warto przypomnieć, że to nie pierwsze zamieszanie z zaprzestaniem publikowania stopy referencyjnej LIBOR w umowach frankowych. Swego czasu jeden z bankundefinedw posiadających w swoim portfelu umowy frankowe w ich treści odwoływał się do stopy LIBOR CHF publikowanej przez skonkretyzowanego administratora tj. British Bankers Association (BBA).

Jednak w 2014 r. roku BBA zaprzestało publikowania stopy LIBOR, zaś stopa ta zaczęła być publikowana przez inny podmiot (ICE Benchmark Administration) niewskazany w umowie kredytu. W umowach tego banku zabrakło zatem zmiennego składnika oprocentowania, na ktundefinedry umundefinedwiły się strony, bowiem stopa LIBOR publikowana przez ICE nie była tym samym co stopa LIBOR publikowana przez BBA.

Bank jednak nie zaproponował swoim klientom odpowiedniej zmiany umowy poprzez odwołanie do LIBOR-u ustalanego przez nowego administratora, lecz stosował stawkę publikowaną przez nowego administratora. Wszystko to działo się bez podstawy prawnej, co dostrzegł w kilku orzeczeniach Sąd Okręgowy w Warszawie i m.in. na tej podstawie wydał korzystne dla kredytobiorcundefinedw wyroki stwierdzające nieważność umundefinedw kredytu. undefined komentuje mec. Oskar Lipiński.

W tym miejscu przeczytasz o rundefinedżnych strategiach walki bankundefinedw na froncie procesundefinedw sądowych z frankowiczami.

Czy tego zamieszania z SARONem można było uniknąć?

Wielu zastanawia się czy do obecnej sytuacji musiało dojść otwierając w ten sposundefinedb kolejny front walki w sporze banki undefined frankowicze.

Warto pamiętać, ze autorami umundefinedw kredytu, funkcjonujących jako wzorce umundefinedw standardowych, są banki i to te podmioty jako profesjonaliści powinny mniej lub bardziej przewidzieć zmianę pewnych okoliczności wpływających w istotny na sposundefinedb ich wykonania, w szczegundefinedlności w ramach umundefinedw zawieranych najczęściej na kilkadziesiąt lat.

Jest to bym bardziej uzasadnione, że jak pokazuje najnowsza historia ochrona konsumenta jest coraz mocniejsza, a konsekwencje tego rodzaju błędundefinedw lub zaniechań prędzej czy pundefinedźniej ponosi najczęściej silniejsza strona umowy, w tym wypadku bank.

Wydaje się, że obecnego zamieszania można było uniknąć należycie formułując treść umundefinedw kredytundefinedw frankowych. Banki bezzasadnie założyły, że stawka LIBOR CHF będzie publikowana niezmiennie przez cały okres wieloletniego wykonywania umundefinedw kredytu, a warto pamiętać, że to umowy zawierane najczęściej na okres 20-30 lat lub nawet dłużej i założenie takie, mundefinedwiąc oględnie, nie było rozsądne - ocenia mec. Oskar Lipiński.

Co robią banki, a co mają zrobić kredytobiorcy?

Obecnie obserwujemy ze strony niektundefinedrych bankundefinedw działania mające na celu następcze uregulowanie tej kwestii. Banki te mianowicie wysyłają do swoich klientundefinedw propozycje zawarcia aneksundefinedw do umundefinedw kredytu, w ktundefinedrych uregulowana jest sytuacja zaprzestania publikowania wskaźnika referencyjnego będącego składnikiem oprocentowania kredytu, np. zaprzestanie publikowania LIBORu lub SARONu.

Co ciekawe, niektundefinedre banki prowadzą takie akcje rundefinedwnież wobec kredytobiorcundefinedw złotowych przewidując potencjalną możliwość zaprzestania publikowania stawek WIBOR. Warto uważać na takie propozycje i podchodzić do nich rozważnie, i na pewno nie podpisywać ich bez wcześniejszej konsultacji z prawnikiem. Zdarza się bowiem, że w treści takich aneksundefinedw znajdują się postanowienia, ktundefinedre mogą być niebezpieczne dla kredytobiorcundefinedw i dla przykładu zamykać im drogę do pundefinedźniejszego dochodzenia praw na drodze sądowej. Co trzeba rundefinedwnież wyraźnie podkreślić podpisanie takiego aneksu nie jest obowiązkowe dla kredytobiorcy undefined komentuje mec. Oskar Lipiński.

Spundefinedr na linii frankowicze undefined banki wydaje się nie mieć końca, a kwestia SARON-u staje się na naszych oczach kolejną jego płaszczyzną. Kto w tej batalii będzie gundefinedrą, czas pokaże.

Tutaj przeczytasz jaki był dla frankowiczundefinedw rok 2021 i jak może wyglądać ich sytuacja w przyszłości.

Mec. Oskar Lipiński, założyciel Kancelarii Lipiński, jest ekspertem prawa finansowego, w tym bankowego i ubezpieczeniowego oraz procesowego. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie procesundefinedw sądowych, w tym takich o bardzo doniosłym społecznie przedmiocie. W tym miejscu można obserwować jego aktywność dotyczącą sytuacji frankowiczundefinedw.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.