Czym jest upadłość konsumencka? Jak wygląda procedura i jakie są jej konsekwencje?

Upadłość konsumencka to termin coraz bardziej popularny. Jest to pewien sposób na wyjście z długów i - niejako - rozpoczęcia życia na nowo przez osoby bardzo zadłużone. Dlaczego coraz więcej ludzi korzysta z tej instytucji prawnej?


O czym przeczytasz?

Konsument w polskim prawie

Zgodnie z art. 221 Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

W nauce prawa można spotkać rundefinedżne prundefinedby wyjaśnienia tego pojęcia. W ujęciu najszerszym konsumentem jest każdy, kto nabywa rzecz na własne potrzeby, bez zamiaru dalszej jej odsprzedaży. W definicji ujmującej zasięg pojęcia konsumenta bardzo wąsko, konsumentem jest ten, kto nie będąc przedsiębiorcą, w drodze zawartej umowy zaspokaja swoje potrzeby rodzinno-domowe.

Konsumentem w rozumieniu art. 221 KC może być tylko osoba fizyczna. Z zakresu tego pojęcia wyłączone są więc osoby prawne i inne jednostki organizacyjne, ktundefinedrym ustawa przyznaje zdolność prawną (tzw. ułomne osoby prawne), niezależnie do tego, jakiego typu działalność prowadzą.

Kolejną przesłanką konieczną do spełnienia w celu uzyskania statusu konsumenta jest dokonanie czynności prawnej z przedsiębiorcą.

Pojęcie przedsiębiorcy

Mając na uwadze powyższe nie sposundefinedb przybliżać definicji konsumenta w oderwaniu od instytucji przedsiębiorcy.

Zgodnie z treścią art. 431 KC oraz art. 3 i 4 Prawo przedsiębiorcundefinedw, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposundefinedb ciągły.

Do tej pory było tak, że konsumentem mogła być wyłącznie osoba fizyczna w zakresie czynności prawnych niezwiązanych bezpośrednio z jej własną działalnością gospodarczą lub zawodową. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub zawodową uzyskiwały więc status konsumenta, jeżeli konkretna czynność prawna dokonana przez nie z przedsiębiorcą nie jest związana bezpośrednio z ich działalnością.

Nowe kategorie kupujących i zakresy ich ochrony

Od 1 stycznia 2021 roku polskie przepisy rozrundefinedżniają cztery głundefinedwne kategorie kupujących:

  • konsumenci, czyli osoby fizyczne dokonujące zwykłych zakupundefinedw
  • przedsiębiorcy, ktundefinedrzy dokonują zakupundefinedw niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli nie pobierają rachunku czy faktury na dane firmowe przedsiębiorcy
  • osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zawierające umowę bezpośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla nich charakteru zawodowego, wynikającego w szczegundefinedlności z przedmiotu wykonywanej przez nich działalności gospodarczej
  • przedsiębiorcy, ktundefinedrzy dokonują zakupundefinedw bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością.

Jeśli jesteś konsumentem lub przedsiębiorcą, ktundefinedry dokonuje zakupundefinedw niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli nie pobiera rachunku czy faktury na dane firmowe przedsiębiorcy, to przysługują ci wszystkie prawa konsumenckie undefined ta kategoria kupujących jest w polskim prawie objęta najszerszą ochroną prawną jako podmiot undefinedsłabszy" i z założenia mniej profesjonalny.

Przedsiębiorca, jako strona profesjonalna, nie skorzysta z większości narzędzi ochrony prawnej przewidzianych dla konsumentundefinedw undefined przede wszystkim dlatego, że umowy między przedsiębiorcami mogą być kształtowane w zasadzie dowolnie. Nie dotyczą ich ograniczenia związane z klauzulami niedozwolonymi. Wynika to z przekonania, że firmy działają na rundefinedwnych zasadach partnerskich, więc jeśli zawierają między sobą umowy, dokładnie je analizują i zawierają w pełni świadomie.

W tym miejscu przeczytasz o zagadnieniu klauzul abuzywnych w umowach deweloperskich.

Upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka została uregulowana w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe. Wiąże się zwłaszcza ona z postępowaniem sądowym skierowanym dla osundefinedb prywatnych, ktundefinedre nie prowadzą działalności gospodarczej i ktundefinedre są niewypłacalne, czyli niebędące w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy.

Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych

Głundefinedwnym celem postępowania upadłościowego jest więc oddłużenie, ktundefinedre może polegać na zaspokojeniu wierzycieli np. z majątku dłużnika czy też umorzeniu części lub całości długundefinedw.

Co to w zasadzie znaczy, że ktoś pozostaje niewypłacalny?

Ma to miejsce w sytuacji, gdy przychody osoby zgłaszającej wniosek jest zbyt niskie, aby mogła ona pokryć wydatki związane z utrzymaniem oraz spłatą należnych zobowiązań.

Zmiany w 2021 roku dotyczące upadłości i trochę statystyk

Nowelizacja przepisundefinedw o upadłości konsumenckiej miała miejsce w sierpniu 2019 roku, natomiast w życie weszły ponad pundefinedł roku pundefinedźniej, czyli 24 marca 2020 roku.

Wprowadzone zmiany doprowadziły do sytuacji, że rok 2020 r. był rekordowy, jeśli chodzi o liczbę ogłoszonych upadłości konsumenckich - było ich ponad 13 tys. Wszystko wskazuje na to, że w 2021 r. możemy zbliżyć się do poziomu 20 tys. upadłości.

Tak duży wzrost postępowań zakończonych ogłoszeniem upadłości konsumentundefinedw wynika przede wszystkim z faktu, że w świetle nowych przepisundefinedw sądy oddalają znacznie mniej wnioskundefinedw.

W jaki sposundefinedb ogłosić upadłość konsumencką?

Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że upadłość konsumencką mogą ogłosić osoby, ktundefinedre nie prowadzą działalności gospodarczej. Ogłoszenie upadłości osoby fizycznej bezwzględnie odbywa się w sądzie, dlatego, aby mundefinedc skorzystać z tego rozwiązania, obligatoryjne jest wniesienie odpowiedniej sprawy do sądu.

Wniosek może zostać złożony zarundefinedwno przez dłużnika, jak i jego wierzyciela. Podczas drogi sądowej należy uzasadnić, że osoba zadłużona nie ma realnych możliwości, aby spłacać zaległe zobowiązania.

We wniosku należy wskazać, wykaz majątku z szacunkową wyceną, informację na temat posiadanych środkundefinedw pieniężnych w gotundefinedwce oraz tych zgromadzonych na kontach bankowych i lokatach, listę wierzycieli wraz z informacjami na temat posiadanych wobec nich długundefinedw, dowody potwierdzające istnienie długundefinedw i niewypłacalność np. wypowiedzenia umundefinedw kredytundefinedw, zaświadczenie o zarobkach, dokumenty potwierdzające brak dochodundefinedw.

Wniosek i dokumenty

Poza tym do wniosku należy dołączyć wszystkie wymienione dokumenty, w szczegundefinedlności te potwierdzające zadłużenie, jak rundefinedwnież trudną sytuację finansową.

Przy składaniu wniosku należy wnieść opłatę w wysokości 30 złotych. W sytuacji, gdy dłużnik będzie mundefinedgł ogłosić upadłość jedynie części zadłużenia, to resztę będzie musiał spłacać. Wundefinedwczas sąd ustali rundefinedwnież plan spłat lub nakaże sprzedać mienie konsumenta. W takim przypadku konieczne będzie oddanie auta, mieszkania, czy rundefinedżnych sprzętundefinedw na rzecz spłaty zobowiązania.

Należ rundefinedwnież pamiętać, że upadłość konsumencka nie wiążę się z całkowitym umorzeniem długundefinedw.

Kiedy sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości?

Sąd ma prawo do oddalenia wniosku o upadłość, rundefinedwnież gdy w okresie dziesięciu lat przed złożeniem wniosku: prowadzono postępowanie upadłościowego względem dłużnika i zostało ono umorzone, dłużnik nie realizował ustalonego planu spłat wierzytelności, dłużnik nie zgłosił wniosku o ogłoszenie bankructwo ma według przepisundefinedw miał takowy obowiązek czy też czynności prawne wykonywane przez dłużnika były wykonywane z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Ile trwa i ile kosztuje takie postępowanie?

Jak zostało wskazane koszty ogłoszenia upadłości to przede wszystkim 30 zł opłacone w formie opłaty sądowej razem ze złożenie wniosku. Na dalszym etapie postępowania zachodzi rundefinedwnież konieczność doliczenia kosztundefinedw postępowania sądowego oraz wynagrodzenia syndyka, ktundefinedre jednak zależą od wielu czynnikundefinedw.

Natomiast odnośnie terminundefinedw, to trudno jednoznacznie wskazać czas ile trwa upadłość konsumencka. Prawo bowiem nie ustala żadnych konkretnych terminundefinedw, jednak w wielu przypadkach orzeczenie o ogłoszeniu lub odrzuceniu upadłości zostaje wydane już jakieś 3 tygodnie po złożeniu wniosku, jednak cały etap może trwać nawet 3 miesiące.

Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Podstawowym skutkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest przejęcie kontroli nad majątkiem dłużnika przez syndyka. Od tej pory to on będzie zarządzał jego rachunkiem bankowym oraz decydował o potencjalnych decyzjach związanych z rozporządzaniem majątku.

Należy jednak pamiętać, że władza syndyka jest ograniczona. Musi on pozostawić do dyspozycji upadłego kwotę ściśle określoną przez przepisy (zazwyczaj połowy uzyskiwanego wynagrodzenia lub wynagrodzenia minimalnego).

Syndyk nie zajmie rundefinedwnież rzeczy codziennego użytku, ktundefinedre są nam niezbędne do funkcjonowania, jak sprzęty gospodarstwa domowego czy nasze narzędzia pracy.

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wszystkie prowadzone postępowania egzekucyjne zostaną umorzone.

Z chwilą ogłoszenia upadłości między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa.

Więcej o ustroju małżeńskiej wspundefinedlności majątkowej przeczytasz tutaj.

Inne konsekwencje ogłoszenia upadłości

Z jednej strony brak możliwości dalszego pogarszania naszej sytuacji majątkowej to istotny pozytyw. Powstaje jednak niekończąca się lista konsekwencji upadłości konsumenckiej. Jedną z oczywistych to znacznie utrudnienie uzyskania kolejnych kredytundefinedw czy pożyczek.

Informacja o upadłości funkcjonuje w BIK jeszcze przez co najmniej 5 lat. Warto rundefinedwnież pamiętać, że informacja o naszej upadłości na stałe będzie uwidoczniona w archiwalnych wpisach Monitora Sądowego i Gospodarczego.

Instytucje kredytowe będą bardzo ostrożnie podchodzić do udzielania jakiegokolwiek finansowania upadłemu, nawet jeśli po odczekaniu 5-letniego okresu został on wykreślony z BIK.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!