Oskar Zięta (ur. 1975), jest absolwentem Wydziału Architektury na Politechnice Szczecińskiej. Po ukończeniu studiundefinedw w 2000 r. odbył dwuletnie stypendium w Szwajcarskim Instytucie Technologicznym na Politechnice w Zurychu (ETHZ - Eidgenundefinedssische Technische Hochschule Zundefinedrich). Następnie pracował jako asystent naukowy w Katedrze Komputerowego Wspomagania Projektowania Architektonicznego (CAAD - Computer Aided Architectural Design) ETHZ. Tam rozwinął swoje badania naukowe poświęcone wykorzystaniu cyfrowej technologii w obrundefinedbce metali, ktundefinedre doprowadziły w 2004 roku do opracowania technologii FiDU.
Technologia FIDU (Freie Innendruck Umformung) polega na formowaniu stalowych elementundefinedw undefinedciśnieniem wewnętrznym". Dwie cienkie stalowe blachy zostają zespawane razem i napompowane sprężonym powietrzem. Technologia FIDU w pierwszej kolejności została zastosowana w projektach mebli. Tak powstała rozpoznawana na całym świecie kolekcja mebli Plopp. Meble, choć wyglądają niezwykle lekko, wykonane są w całości z wycinanej laserowo stali. Produkcja metodą FIDU jest bardzo wydajna. Technologia produkcji z jednego rodzaju materiału zapewnia możliwość pełnego i łatwiejszego recyklingu. Nadmuchiwana blacha okazała się rundefinedwnież zaskakująco wytrzymała. Stołek Plopp jest stabilny i wytrzymuje, bez odkształceń ponad dwie tony obciążenia. W jednym z wywiadundefinedw Oskar Zięta powiedział:
Jesteśmy w stanie konstruować i realizować formy dużo lżejsze, a przy tym o wiele bardziej wytrzymałe od tradycyjnych elementundefinedw używanych np. w budownictwie
Nie bez znaczenia są rundefinedwnież kryteria estetyczne. Czystość i oryginalność formy. Okazuje się, że przedmiot produkowany seryjnie może jednocześnie być unikatem. Wypełnianie mebli powietrzem sprawia, że każdy egzemplarz jest niepowtarzalny, ponieważ blacha odkształca się za każdym razem w nieco inny sposundefinedb. Projektant wykorzystując innowacyjną technologię potraktował to, co przez inżynierundefinedw kwalifikowane jest standardowo jako błąd undefined odkształcanie się materiału undefined za walor estetyczny.
Plopp (skrundefinedt ten żartobliwie oznacza undefinedpolski ludowy obiekt pompowany powietrzemundefined) to najbardziej rozpoznawalny projekt Oskara Zięty, ktundefinedry przyniundefinedsł mu rozgłos oraz liczne nagrody, m.in. w 2008 r. Red Dot Design Award, zwaną Oskarem Designu. Prace Zieta Prozessdesign znajdują się obecnie w 40 muzeach sztuki i designu na całym świecie. Stołek Plopp trafił m.in. do stałej kolekcji Centre Pompidou w Paryżu jako jedno z undefineddwunastu krzeseł, ktundefinedre zmieniły wspundefinedłczesny designundefined. Stołki Plopp początkowo były produkowane przez znaną duńską markę HAY. Pundefinedźniej powstało studio Zieta, ktundefinedre samodzielnie zajęło się produkcją własnych projektundefinedw.
Oprundefinedcz stołkundefinedw Plopp o rundefinedżnych wysokościach i krzeseł, w technologii FIDU powstały inne elementy wyposażenia wnętrz, takie jak wieszaki na ubrania, podstawy stołundefinedw czy wzbudzające zachwyt lustra ścienne. Wszystkie te projekty zostały wykonane z nadmuchanej, wypolerowanej stali (lub miedzi). Są dostępne w wielu kolorach i prezentują się naprawdę efektownie.
Tym, ktundefinedrzy chcieliby doświadczyć magii FIDU we własnym domu, studio Zieta oferuje taką możliwość. W sklepie internetowym projektanta możemy kupić wieszaki na ścianę w kształcie płaskich undefinedpinundefinedwundefined (albo serduszek!), ktundefinedre spęcznieją po podgrzaniu ich przez 20 min. w domowym piekarniku.
Prozessdesign - Projektowanie procesundefinedw
Wspundefinedłczesny design nie dotyczy wyłącznie efektu końcowego produkcji - samych produktundefinedw, ale obejmuje cały cykl życia danego przedmiotu. Proces ten musi być odpowiedzialny i zrundefinedwnoważony. Wyzwaniem dla wzornictwa przemysłowego jest opracowywanie takich procesundefinedw produkcyjnych, ktundefinedre będą w jak najmniejszym stopniu skomplikowane, będą ograniczały zużycie surowcundefinedw, transport, ilość generowanych odpadundefinedw i zanieczyszczeń, a także umożliwiały recykling produktundefinedw. Dobrze zaprojektowany cykl życia przedmiotu sprawia, że ten jest nie tylko funkcjonalny, estetyczny i tani, ale także jego produkcja, użytkowanie i utylizacja ma jak najmniejszy negatywny wpływ na środowisko.
Oskar Zięta nazywa siebie projektantem procesundefinedw, ponieważ jego zespundefinedł głundefinedwny nacisk kładzie na opracowywanie i wdrażanie nowych technologii. Forma powstałych przedmiotundefinedw jest efektem ich zastosowania. Końcowy wygląd produktundefinedw wynika wprost ze sposobu produkcji. To podejście do projektowania designer określa mianem prozessdesign.
Ostateczna forma podąża za procesem produkcyjnym. Moją rolą jest projektowanie wydajnych procesundefinedw z użyciem innowacyjnej technologii, a estetyka i funkcja to jej pochodne
- wyjaśnia projektant
Technologie opracowane przez zespundefinedł Oskara Zięty znajdują swoje zastosowanie nie tylko w meblarstwie czy wystroju wnętrz, ale także w innych, bardziej technicznych branżach, takich jak budownictwo, transport czy energetyka. Technologie FIDU użyta została do budowy mostu oraz turbin wiatrowych.
Jednocześnie organiczne formy pompowanych stalowych konstrukcji docenił świat sztuki. W kilku polskich i zagranicznych miastach stanęły wielkoformatowe rzeźby autorstwa Oskara Zięty.
W ramach projektu undefinedBlowundefinedRollundefined w ogrodach Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie, powstał pierwszy rolowany profil na świecie. Dyrektor muzeum chciał, aby był to największy obiekt, jaki do tej pory studio Oskara Zięty zaprojektowało w tej technologii. Dzieło, ktundefinedre powstało, było połączeniem sztuki, rzemiosła i innowacyjnej technologii. Konstrukcja czerpie z prostego mechanizmu undefinedtrąbki urodzinowejundefined, bazuje na prostym zabiegu spawania dwundefinedch materiałundefinedw, zwinięcia ich i przetransportowania w takiej zrolowanej formie, by w docelowym miejscu rozwinąć profil przez napompowanie stali.
Technika rozwijania elementundefinedw stalowych ma ogromny potencjał w wielu rundefinedżnych branżach.
Chciałbym, żeby moje profile poleciały kiedyś w kosmos
- przyznaje Oskar Zięta
NAWA to rzeźba, ktundefinedra stanęła na najmniejszej z wrocławskich wysp, wysepce Daliowa. Projekt uświetnił Wrocław jako Europejską Stolicę Kultury w 2016 r. Łagodne łuki w przestrzeni publicznie dostępnego skweru swą formą nawiązują do kształtundefinedw tworzonych przez przyrodę. Dają wrażenie solidnego schronienia i odbijają naturalne otoczenie co zapewnia za każdym razem inny efekt.
WIR to natomiast najwyższa rzeźba w przestrzeni publicznej w Polsce, ktundefinedra stanęła w 2017 roku w centrum handlowym Galeria Pundefinedłnocna w Warszawie. Instalacja stała się symbolem tego miejsca.
Ultraleggera. Najlżejsze krzesło na świecie
Najnowszy projekt Oskara Zięty to kolekcja minimalistycznych, ultralekkich krzeseł wykonanych z aluminium. Projekt nawiązuje do słynnego krzesła Superleggera autorstwa włoskiego projektanta Gio Pontiego z 1955 r (produkowany od 1957 r. przez firmę Cassina). Oskar Zięta postanowił podjąć wyzwanie rzucone przez autora tej ikony wzornictwa i osiągnął zamierzony efekt. Obecnie to Ultraleggera jest najlżejszym krzesłem w historii designu. Designer wyjaśnia, że w projekcie nie chodziło o samą rywalizację z pierwowzorem, ale o to, by undefinedwyznaczać nowe standardy przy jednoczesnym eksperymentowaniu z metalemundefined.
Kiedy jako student pierwszy raz zetknąłem się z projektem krzesła Superleggera Gio Pontiego, zakochałem się w tym produkcie, zafascynował mnie undefined nie tylko jego forma, ale i funkcjonalność. Chciałem stworzyć krzesło, ktundefinedre waży jeszcze mniej i zrealizowałem to marzenie
- wyznaje projektant
Krzesło Ultraleggera, zamiast standardowo 4 czy 5 kg, waży 1,66 kg. Przy tym jest funkcjonalne undefined ergonomiczne i bardzo wytrzymałe. Wytrzymuje obciążenie ponad 1200 kg. Do tego zostało tak zaprojektowane by być trwałe i ponadczasowe. W założeniu ma być krzesłem undefinedna lataundefined. Forma ultralekkiej ramy z perforowanymi siedziskiem i oparciem, zgodnie z ideą Mono Material Thinking została wykonana z jednego materiału, co sprawia, że produkt jest ekologiczny w procesie wytwarzania oraz w całości nadaje się do recyklingu. Inspiracją do powstania konstrukcji krzesła były undefinedskorupoweundefined struktury funkcjonujące w świecie przyrody, takie jak źdźbła trawy, bambus czy kości ptakundefinedw. (Tu przeczytasz więcej o biomimikrze czyli designie wzorującym się na naturze)
Projekt został doceniony na arenie międzynarodowej. Za serię Ultraleggera Oskar Zięta otrzymał nagrodę Red Dot Award Product Design 2021.
W 2020 r. studio Zieta obchodziło 10 lat działalności. Od początku istnienia pracownia stawia na ciągły rozwundefinedj. Obecnie to interdyscyplinarny, liczący kilkadziesiąt osundefinedb zespundefinedł z zapleczem inżynieryjno-produkcyjnym oraz pracownią projektową i badawczą. Dzięki swoim nowatorskim technologiom studio wspundefinedłpracuje z rundefinedżnymi sektorami undefined od energetycznego, przez przemysł motoryzacyjny czy architekturę, po design i sztukę. Oskar Zięta wciąż stawia przed sobą i swoim zespołem nowe wyzwania. Wdrażając innowacje i eksperymentując, pragnie być jednym z architektundefinedw przyszłości.
Zdjęcia: materiały producenta, zieta.pl
