Prokura. To bardzo ważna i przydatna w funkcjonowaniu przedsiębiorców instytucja prawa cywilnego. Czym jest i dla kogo może mieć znaczenie?

Zarówno sprawy życia codziennego osób fizycznych, jak i te o znacznej doniosłości, mogą być załatwiane przez ich przedstawicieli. To samo dotyczy przedsiębiorców. Jest pewien specjalny rodzaj pełnomocnictwa.


O czym przeczytasz?

Pełnomocnictwo undefined podstawa rozważania

Zgodnie z art. 96 KC umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (wundefinedwczas mamy przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego, czyli pełnomocnictwie.

Pełnomocnictwo jest jednostronnym upoważnieniem osoby trzeciej do wykonywania określonych czynności za osobę udzielającą pełnomocnictwa. Wszelkie decyzje podjęte przez pełnomocnika mają taką samą moc prawną (są wiążące), jak osoby, ktundefinedra udzieliła pełnomocnictwa.

Zakres umocowania pełnomocnika powinien zostać wcześniej ustalony, jest to tzw. pełnomocnictwo z upoważnienia. Natomiast z pełnomocnictwem z mocy prawa mamy do czynienia w sytuacji reprezentowania małoletniego dziecka przez rodzicundefinedw. Są oni pełnomocnikami swojego pupila do momentu ukończenia przez niego 18. roku życia.

Ponadto, można rozrundefinedżnić rundefinedżne typy pełnomocnictw (np. w sprawach administracyjnych), a także ich rodzaje (może być np. zwykłe lub szczegundefinedłowe).

Więcej na temat pełnomocnictwa i osoby pełnomocnika przeczytasz w tym miejscu.

Pojęcie prokury

Specyficznym rodzajem pełnomocnictwa jest prokura. Jest to instytucja mocno zakorzeniona w prawie polskim, bowiem pojawiła się już w polskim obrocie prawnym tuż po odzyskaniu niepodległości undefined w dekrecie Naczelnika Państwa z dnia 7.2.1919 r.

Obecnie jest uregulowana w Kodeksie cywilnym i zgodnie z tą ustawą jest to pełnomocnictwo, ktundefinedre jest udzielane przez przedsiębiorcę, czyli zgodnie z art. 43 KC przez osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą, lub zawodową.

Osobo upoważniona do działania w imieniu przedsiębiorcy nazywa się prokurentem.

Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorcundefinedw Krajowego Rejestru Sądowego, a obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Nie mogą udzielić prokury spundefinedłki cywilne, nie posiadają bowiem statusu przedsiębiorcy, nie podlegają ani wpisowi do CEIDG, ani do rejestru przedsiębiorcundefinedw KRS. Prokury mogliby natomiast udzielić poszczegundefinedlni wspundefinedlnicy tej spundefinedłki, zarundefinedwno ci, ktundefinedrzy podlegają obowiązkowi wpisu do CEIDG, jak i ci, ktundefinedrzy są wpisywani do rejestru przedsiębiorcundefinedw KRS. Podkreślenia wymaga jednak fakt, że udzielona w tym przypadku prokura byłaby jedynie pełnomocnictwem udzielonym przez danego wspundefinedlnika spundefinedłki, a zatem czynności prawne dokonane przez prokurenta wywołałyby skutek prawny wyłącznie w sferze tego wspundefinedlnika, a nie spundefinedłki czy pozostałych wspundefinedlnikundefinedw.

Co do zasady nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osundefinedb trzecich. Może to zrobić jedynie przepis ustawy.

Kto może być prokurentem?

Ze względu na stosunek szczegundefinedlnego zaufania, na jakim opiera się prokura, wyraźnie wskazano, że prokurentem może być jedynie osoba fizyczna, i to taka, ktundefinedra posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Udzielenie prokury podmiotowi, ktundefinedry nie spełnia wskazanych kwalifikacji podmiotowych, jest nieważne.

Warto zwrundefinedcić uwagę, że w tym przypadku przesłanką jest pełnoletniość, a nie wiek, ponieważ są przypadki, w ktundefinedrych osoba fizyczna jest w świetle prawa osobą pełnoletnią pomimo nie ukończenia 18 roku życia. Dla przykładu kobieta, ktundefinedra zawarła związek małżeński przed ukończeniem 18 lat zyskuje w chwili zawarcia małżeństwa pełną zdolność do czynności prawnych.

Ponadto prokurentem może być osoba, ktundefinedra nie jest członkiem rady nadzorczej ani komisji rewizyjnej spundefinedłki. Doktryna zdecydowanie opowiedziała się rundefinedwnież przeciw dopuszczalności udzielenia prokury osobie prawnej. Zmienność obsady organundefinedw osoby prawnej nie gwarantuje bowiem wysokiego stopnia zaufania nieodzownego w stosunkach pomiędzy mocodawcą a prokurentem.

Udzielenie prokury

Prokura musi zostać sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Występuje tutaj rygor ad solemnitatem, czyli rygor nieważności, ktundefinedry polega na tym, że jeżeli nie zastosujemy się do zastrzeżonej formy powoduje to nieważność bezwzględną czynności prawnej. Dlatego bardzo ważne jest, aby - dla ważności czynności prawnej - została zachowana forma pisemna.

Udzielenie prokury następuje zasadniczo w drodze jednostronnej czynności prawnej dokonanej przez przedsiębiorcę - mocodawcę. Z jego oświadczenia musi wynikać, że chodzi mu o prokurę, a nie o inną postać pełnomocnictwa.

Od prokurenta nie wymaga się przyjęcia prokury.

Do powstania prokury nie wystarczy jednak samo utrwalenie przez przedsiębiorcę-mocodawcę swego oświadczenia o udzieleniu prokury w sporządzonym dokumencie pisemnym, bowiem mocodawca musi to oświadczenie zakomunikować na zewnątrz - skierować wniosek o wpis do sądu rejestrowego (KRS).

Co ciekawe, teoretycznie, sam prokurent może więc dowiedzieć się o udzieleniu prokury z innych źrundefineddeł, a niekoniecznie bezpośrednio od mocodawcy.

Chwilą powstania prokury jest więc chwila ujawnienia przez mocodawcę oświadczenia woli o udzieleniu prokury - chwila zakomunikowania tego oświadczenia sądowi, prokurentowi lub osobom trzecim.

Zakres prokury

Zgodnie z art. 109 1 kodeksu cywilnego prokurent upoważniony jest do czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Oznacza to, że prokurent może reprezentować przedsiębiorcę przed sądami oraz organami państwowymi. Czynności pozasądowe tzw. czynności wewnętrzne np. zawieranie umundefinedw.

Udzielnie prokury to undefined jak widać - udzielenie pełnomocnictwa w bardzo szerokim zakresie, są jednak sytuację, do ktundefinedrych nie upoważnia prokura. Prokurent w zakresie swego umocowania nie ma prawa do zbycia przedsiębiorstwa i nieruchomości przedsiębiorcy, oddania przedsiębiorstwa do czasowego korzystania lub obciążenia nieruchomości, do dokonania tych czynności potrzebne będzie pełnomocnictwo szczegundefinedlne.

Prokurent nie może przenieść prokury, czyli ustalić dalszych prokurentundefinedw. Jest to zakaz bezwzględnie obowiązujący oznacza to, że nie może być zmieniony odmienną wolą przedsiębiorcy. Bezwzględny zakaz przeniesienia prokury przez prokurenta nie zamyka drogi do udzielenia pełnomocnictwa do poszczegundefinedlnych czynności. Ale tylko do poszczegundefinedlnych czynności, prokurent nie może udzielić pełnomocnictwa ogundefinedlnego.

Rodzaje prokury

Można wyrundefinedżnić dwa rodzaje prokury - prokura łączna i prokura oddziałowa. Prokura łączna polega na tym, że do skuteczności złożenia oświadczenia woli w imieniu reprezentowanego wymagane jest wspundefinedłdziałanie co najmniej dwundefinedch prokurentundefinedw. Obowiązek wspundefinedłdziałania tych prokurentundefinedw przy dokonywaniu czynności prawnych nie musi oznaczać, że czynności tych muszą dokonywać wszyscy prokurenci łączni. Przedsiębiorca ma bowiem możliwość określenia sposobu wykonywania prokury łącznej. Może zatem umocować trzech prokurentundefinedw łącznych i zastrzec, że oświadczenie woli jest skutecznie złożone już przy wspundefinedłdziałaniu dwundefinedch prokurentundefinedw łącznych.

W przypadku prokury oddziałowej jest swojego rodzaju ograniczenie prokury. Prokurent działa poza zakładem głundefinedwnym przedsiębiorstwa i jego działanie jest ograniczone tylko do spraw związanych z odziałem przedsiębiorstwa co wiąże się ograniczeniem czasowym bądź terytorialnym.

Ponadto prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspundefinedlnie z członkiem organu zarządzającego lub wspundefinedlnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spundefinedłki osobowej.

Odwołanie, wygaśnięcie prokury

Prokura może być w każdym czasie odwołana.

Prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo z rejestru przedsiębiorcundefinedw Krajowego Rejestru Sądowego, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy.

Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta.

Ważne! Utrata przez przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!