Każdy z nas słyszał wiele historii o starszych osobach, ktundefinedrym podczas specjalnie organizowanych spotkań nieuczciwe firmy sprzedają naczynia kuchenne po tak wysokich cenach, jakby te garnki były zrobione ze złota. Seniorzy często po powrocie do domu orientują się, że podpisali umowę zakupu lub wzięli kredyt na zakup wyjątkowo drogich naczyń, na ktundefinedre ich nie stać i ktundefinedrych nie potrzebują. I do niedawna nikt nie miał pomysłu, jak takim zjawiskom zapobiec.
To po prostu wyzysk
Ale taki pomysł się pojawił. Trwają prace nad nowelizacją kodeksu cywilnego. Chodzi o kilka zmian, w tym jedną dotyczącą właśnie sprzedawcundefinedw undefinedzłotych garnkundefinedwundefined, choć nie tylko.
Otundefinedż w kodeksie cywilnym istnieje taka kategoria jak wyzysk. Poświęcony wyzyskowi artykuł mundefinedwi, że jeżeli jedna strona wykorzystuje przymusowe położenie drugiej strony, jej niedołęstwo lub niedoświadczenie i w umowie zastrzega sobie świadczenie rażąco wyższe od własnego świadczenia, to ta druga strona może żądać zmniejszenia swojego świadczenia, zwiększenia świadczenia jej przypadającego lub unieważnienia umowy.
Przekładając to na prostszy język, jeśli ktoś zawiera umowę z osobą starszą, ktundefinedra już mocno niedomaga, że w zamian za codziennie dostarczony posiłek otrzyma po jej śmierci mieszkanie seniora, to właśnie jest to wyzysk. Taka umowa może zostać zmieniona lub w ogundefinedle obalona, bo po prostu jest nieuczciwa.
W projekcie nowych przepisundefinedw pojawiła się propozycja rozszerzenia przypadkundefinedw wyzysku o nową kategorię - o brak rozeznania. A więc nie tylko niedołęstwo, brak doświadczenia i przymusowe położenie, ale brak rozeznania w danej kwestii mundefinedgłby być podstawą do zmiany lub unieważnienia umowy, jeśli w grę wchodziłoby rażąco zawyżone świadczenie. Przy czym undefined wg nowej propozycji undefined za rażąco wyższe świadczenie należy uważać takie, ktundefinedrego wartość w przypadku undefinedjednej ze stron w chwili zawarcia umowy przewyższa dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego, domniemywa się, że przewyższa je w stopniu rażącymundefined.
Na dodatek w nowej wersji przepisundefinedw mundefinedwi się wprost, że w razie uznania, że doszło do wyzysku, strona pokrzywdzona może żądać unieważnienia umowy ewentualnie zamiany świadczeń. A wiec unieważnienie umowy dostaje pierwszeństwo przed żmudnymi prundefinedbami ustalenia, czy w ogundefinedle da się zmienić świadczenie. I strona pokrzywdzona będzie miała więcej czasu na ubieganie się o unieważnienie świadczeń undefined bo nowy zapis daje jej na to 6 lat, podczas gdy wcześniej było to 2 lata.
Trudniej będzie sprzedawać garnki
Jednym z efektundefinedw tej zmiany może być sytuacja, w ktundefinedrej nieuczciwi sprzedawcy garnkundefinedw po prostu będą mieli większy problem z kontynuowaniem swojego procederu. Jeśli bowiem okaże się, że senior kupił za 8 tys. zł garnki, ktundefinedre normalnie kosztują 2 tys. zł, wundefinedwczas będzie mundefinedgł on się zwrundefinedcić do sądu z żądaniem unieważnienia umowy sprzedaży. Ewentualnie undefined jeśli taka będzie jej wola undefined o obniżenie ceny naczyń.
Ale nie tylko sprzedawcy garnkundefinedw mieliby problem. W uzasadnieniu do projektu mundefinedwi się też o innych praktykach undefined choćby o stosunkowo niewielkich pożyczkach, ktundefinedre udziela się pod zastaw, ktundefinedrego wartość jest wielokrotnie większa niż kwota pożyczki. Pod nowe przepisy podpadałyby także pożyczki, udzielane przez firmy pożyczkowe, ktundefinedrych koszty bywają nierzadko znacznie większe niż pożyczona kwota. No i kategoria wyzysku dotyczyłaby mikroprzedsiębiorcundefinedw, ktundefinedrzy zawierają umowy franczyzowe, w ramach ktundefinedrych franczyzobiorca zastrzega sobie wielokrotnie wyższe korzyści niż wartość tego, co oferuje w zamian. To o tyle ważne, że osoby prowadzące działalność gospodarczą są traktowane przez prawo identycznie jak duże firmy, z wyspecjalizowanymi działami prawnymi. W efekcie wyzwolenie się z niekorzystnych umundefinedw bywa dla nich co najmniej rundefinedwnie trudne jak w przypadku seniorundefinedw.
Już jest spundefinedr
Propozycja zmiany przepisundefinedw jest na etapie opiniowania, można więc zobaczyć, komu się nie podoba. Wśrundefinedd instytucji, ktundefinedre niezbyt chętnie widzą tą zmianę, jest Komisja Nadzoru Finansowego, ktundefinedra uznała, że undefinedrozszerzenie analizowanego przepisu o przesłankę dotyczącą braku rozeznania może sprawić, że przepis będzie nieostryundefined, bo już obecny zapis, dotyczący niedoświadczenia jest wystarczający.
Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorstw nie podoba się wydłużenie okresu, w ktundefinedrym można ubiegać się o unieważnienie umowy, bo przedsiębiorca undefinedpo długim czasie będzie musiał się bronić przed roszczeniamiundefined. Dodatkowo, zdaniem rzecznika, w Polsce nie ma zwyczaju korzystania z usług prawniczych, a rozszerzenie kategorii wyzysku o undefinedbrak rozeznaniaundefined nie sprawi, że przed podpisaniem ważnej umowy ludzie zaczną konsultować się z prawnikami.
Z kolei z opinii Sądu Najwyższego wynika, że w obecnym brzmieniu przepis dotyczący wyzysku nie zabezpiecza strony wykorzystywanej i że według niektundefinedrych opinii jej pozycja byłaby lepsza, gdyby ten przepis został usunięty. Jednak zdaniem SN nowe brzmienie jest nieostre, bo może objąć nie tylko przypadki, w ramach ktundefinedrych doszło do wyzysku, ale praktycznie każdą umowę.
