Karolina Polacka: Wchodzimy do Pana mieszkania i od razu jesteśmy pod ogromnym wrażeniem. Co to takiego?
Piotr Gordon: To undefinedWodnikundefined z bitwy pod Oliwą z 1627 r., wykonany w skali 1:25. Zrobiłem go dla żony, z okazji 10. rocznicy ślubu. Pracowałem nad nim pięć lat, głundefinedwnie na raty. Miałem tu swundefinedj maleńki warsztacik. Gdy żona była w pracy, albo gdzieś wyjeżdżała, zostawałem w domu z dziećmi. One się bawiły, i ja też się bawiłem undefined budując. Każdy jeden element tego okrętu wykonałem własnoręcznie.
Maszty też Pan obszywał?
Wszystkie! Jako dziecko dużo czasu spędzałem u babci, ktundefinedra miała maszynę. Nauczyłem się ją naprawiać. A żeby sprawdzić, czy działa, trzeba było umieć szyć. Wszystko robię samodzielnie. Nie mam laboratorium, ani specjalistycznych narzędzi. Dlatego obszywam maszty, wiążę liny, robię instalacje. Na kadłubie okrętu jest figura wodnika, wyrzeźbiona przeze mnie z lipy. Technologia była dość prosta - stanąłem przed lustrem, zrobiłem swoje wymiary, naniosłem je na klocek lipowy w skali i odzwierciedliłem przy pomocy dłuta.
W okręcie są rundefinedżne wnęki i np. jak dzieci były grzeczne, to krasnoludki wkładały w nie prezenty, przeważnie słodycze. Syn i cundefinedrka nauczyli się w ten sposundefinedb, że z modelami trzeba się obchodzić delikatnie. Prawda jest taka, że nawet dorośli undefinedoglądająundefined rękami, dlatego na wystawach zwraca się na to uwagę. To ważne, bo jeżeli coś jest 50 razy mniejsze od oryginału, to i siła dotyku powinna być 50 razy mniejsza, bo inaczej się zniszczy.
Jest też samolot. To słynna undefinedCzaplaundefined?
Tak, robiłem ją osiem miesięcy. Przundefinedd i tył są z drewna, a środek - z płundefinedtna. Wyposażenie kabiny wygląda jak w oryginale undefined można zapalić światła, jest karabin maszynowy. Oczywiście, maszyna wyposażona jest we wszelkie instalacje, ktundefinedre pozwalają jej latać.
Samoloty są proste i nie są nudne, bo nie składają się z powtarzalnych elementundefinedw. Przykładowo, żaglowiec to około 3 tys. godzin pracy, czyli mniej więcej dwa lata. Czasami do zawiązania jest 10-15 tys. supełkundefinedw. Najbardziej monotonna jest praca nad żaglowcami z XVII i XVIII w., ktundefinedre miały po 120 dział, bardzo dużo żagli, a sznurkundefinedw były kilometry.
Czuć w Pana głosie pasję. I to chyba właśnie ona powoduje, że efekt jest tak spektakularny. Nie mogę nie zapytać: kiedy się to wszystko zaczęło?
Miałem siedem lat, gdy ukazał się pierwszy numer miesięcznika undefinedMały Modelarzundefined z papierowym modelem łodzi desantowej i czołgiem. To był rok 1956 r, a magazyn dostałem go ojca. Do tego undefined klej, nożyczki i żyletki, ktundefinedre się łamało na pundefinedł i można było wycinać drobne elementy z papieru. To był pierwszy model, ktundefinedry zrobiłem sam.
Od razu złapał Pan bakcyla?
undefinedMały Modelarzundefined ukazywał się co miesiąc i z taką właśnie częstotliwością budowałem. Na tym poziomie, ktundefinedry wundefinedwczas reprezentowałem, samolot z papieru można było zrobić w tydzień, co oznacza, że miałem jeszcze trzy tygodnie wolnego do ukazania się kolejnego numeru magazynu. Zdarzały się oczywiście modele trudniejsze, np. pamiętam okręt undefinedAuroraundefined, o długości około 70 cm. Pracowałem nad nim około dwundefinedch miesięcy. Poza tym, wiadomo, była szkoła. Choć undefined w zasadzie undefined nigdy nie miałem czasu do niej chodzić (śmiech). Od dziecka miałem też talent do undefinednabijaniaundefined sobie temperatury, co często okazywało się przydatne.
Nie lubił Pan plastyki?
Nie musiałem się z niej szczegundefinedlnie wysilać. Rysunki techniczne robiłem od ręki, tak samo pismo techniczne. Byłem dobry z fizyki i chemii. To mnie interesowało. Z wykształcenia jestem elektronikiem-automatykiem. Całe życie pracowałem w utrzymaniu ruchu. Było dużo stresu, nerwundefinedw. Jeżeli się coś popsuło - a ludzie mieli płacone od wykonanej pracy - to stali nad człowiekiem i pospieszali. Słyszało się: napraw to szybciej, bo mnie uciekają pieniądze. Modele budowałem dla odpoczynku, dla zrelaksowania się. Przychodziłem do domu, jadłem coś, chwilę odpocząłem i brałem się do roboty. Im bardziej byłem zestresowany, tym dłużej budowałem.
Potrzeba do tego zdolności artystycznych? Takiego zmysłu, jaki mają malarze, rzeźbiarze czy architekci?
Nie mam jakichś specjalnych zdolności plastycznych, choć mam w rodzinie malarzy. Moja ciotka była bardzo znaną malarką. Rodzice nawet przymuszali mnie, żebym chodził do niej na naukę. Choć ciocię łatwo było wymanewrować i kończyło się na tym, że oficjalnie chodziłem na naukę malowania, a nieoficjalnie - szedłem na boisko, grać w piłkę. Ciocia przez ponad 20 lat miała w Paryżu własną galerię. Mundefinedj syn także bardzo dobrze maluje i rysuje, choć nie ma na to czasu. Mam gdzieś narysowaną przez niego dłoń. Wspaniałe dzieło. Na ścianie wisi z kolei obraz mojego młodszego brata, ktundefinedry zajmuje się zupełnie inną profesją, ale od czasu do czasu maluje.
Jak w praktyce wygląda budowanie modeli? Od czego się zaczyna?
Jestem na emeryturze, więc mogę pracować zarundefinedwno w ciągu dnia, jak i nocą, choć najczęściej robię to pundefinedźną porą. Żona czyta książki, albo idzie spać, a ja zabieram się za budowanie. Od dziecka mam problem ze spaniem, jeśli prześpię cztery godziny to jest dobrze.
Jeśli mam już pomysł, to sprawdzam dostępność planundefinedw, w rundefinedżnych publikacjach. Pundefinedźniej zdobywam dokumentację undefined najczęściej rysunki, choć z nimi bywa rundefinedżnie, bo nie zawsze są zgodne z oryginałem, dlatego warto podpierać się zdjęciami. Potem decyduję, z czego budować. Nowoczesny modelarz idzie do sklepu i kupuje gotowy model. Jeśli ma ambicję to go udoskonala, korzystając z nowatorskich technologii i sprzętu. Ja robię wszystko sam. Korzystam najczęściej ze sklejki, drewna i blachy ze starych komputerundefinedw.
Gdzie można zobaczyć Pana dzieła?
Pokaźną kolekcję mam np. w piwnicy undefined 17 pojazdundefinedw pancernych, 20 czołgundefinedw i samochodundefinedw. Wszystkie metalowe, ciężkie. Z ciekawych rzeczy, jest tam np. pierwszy czołg, jaki zbudowali Anglicy i zastosowali we Francji na polu bitwy w 1916 r. Maszyna waży prawie 20 kg i oczywiście jest napędzana. Moje modele można też zobaczyć na wystawie statkundefinedw w latarni morskiej w Kołobrzegu. Jest tam np. parostatek undefinedPowiśleundefined, ktundefinedry w latach 60. XX w. pływał po Wiśle. Płynąłem nim do Płocka. W moim modelu z komina leci dym, a gdy zapali się światło, w kabinie na przodzie można zobaczyć siedzących przy stoliku dwundefinedch panundefinedw. Popijają piwko, a na talerzyku mają zagrychę w postaci dwundefinedch kiełbasek. Wszystko własnoręcznie wyrzeźbiłem.
Aż żal, że tyle dzieł sztuki znajduje się w piwnicy!
A gdzie mam je trzymać? Przecież nie zrobię z domu muzeum (śmiech). Bardzo dużo namieszała pandemia. Gdyby nie ona, w drugą sobotę i niedzielę czerwca odbywałaby się Międzynarodowa Wystawa Modelarska z zawodami w warszawskiej Arenie Ursynundefinedw. Czas pokaże, jak będzie w tym roku.
Moim największym marzeniem jest reaktywowanie Muzeum Techniki w Pałacu Kultury i Nauki, ktundefinedre od trzech lat jest zamknięte. Mogłoby to być wspaniałe miejsce na pokazanie najmłodszym, jak budować i ile pracy trzeba w to wlożyć. Wykształcenie umiejętności manualnych jest bardzo ważne dla człowieka.
Nad czym Pan teraz pracuje?
undefinedCzaplęundefined mam już praktycznie gotową, muszę tylko ukończyć silnik. Chciałbym mieć w swojej kolekcji wszystkie konstrukcje lotnicze okresu międzywojennego.
Wyobraża sobie Pan życie bez modeli?
Wyobrażam sobie, bo mam wiele pasji. W wieku 17 lat zbudowałem własną żaglundefinedwkę. Po sąsiedzku miałem stolarnię. Zaprzyjaźnieni stolarze często docinali mi listewki, użyczali sklejek, ścinkundefinedw. Przez 20 lat całą rodziną pływaliśmy tą żaglundefinedwką na Mazurach. Gdy kończył się rok szkolny, ciągnęliśmy naszym undefinedmaluszkiemundefined stateczek, a w nim: namioty, rowery, sprzęt. Na Mazurach spędzaliśmy prawie miesiąc. Łundefineddka była jednak delikatna i z czasem się zużyła. Ale moje dzieci nauczyły się żeglować. Gdyby nie modele, może pomyślałbym o zbudowaniu żaglundefinedwki, tym razem dla wnukundefinedw. Poza tym, rok temu, z okazji 70. urodzin dostałem od dzieci w prezencie stok ze spadochronem. Wspaniałe przeżycie. Myślałem jeszcze nad kursem pilotażu samolotu. Gdyby nie modele, na pewno bym się nie nudził.
