Zwrot mieszkania po okresie najmu. Odpowiedzialność najemcy.

To jest bardzo ważny moment w relacji wynajmujący - najemca. Stan mieszkania może spowodować uruchomienie mechanizmów prawnych. Co mogą, a co powinny zrobić strony umowy przy zwrocie lokalu?


O czym przeczytasz?

Używanie mieszkania w trakcie najmu

Zgodnie z ustawą Kodeks cywilny (art. 659 KC i nast.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy lokal do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umundefinedwiony czynsz. Przy czym czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Wynajmujący powinien wydać najemcy lokal w stanie przydatnym do umundefinedwionego użytku i utrzymywać go w takim stanie przez czas trwania najmu. Drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem lokalu obciążają najemcę. Jeżeli w czasie trwania najmu mieszkanie wymaga napraw, ktundefinedre obciążają wynajmującego, a bez ktundefinedrych w mieszkania nie da się w umundefinedwiony sposundefinedb użytkować, najemca może wyznaczyć wynajmującemu odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu najemca może dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego.

Najemca powinien przez czas trwania najmu używać lokalu w sposundefinedb w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania - w sposundefinedb odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu danego lokalu.

Zgodnie z art. 6b ustawy o ochrona praw lokatorundefinedw Najemca jest obowiązany utrzymywać lokal we właściwym stanie technicznym i higieniczno-sanitarnym określonym odrębnymi przepisami oraz przestrzegać porządku domowego. Najemca jest także obowiązany dbać i chronić przed uszkodzeniem lub dewastacją części budynku przeznaczone do wspundefinedlnego użytku, jak dźwigi osobowe, klatki schodowe, korytarze, pomieszczenia zsypundefinedw, inne pomieszczenia gospodarcze oraz otoczenie budynku.

Jeżeli w czasie trwania najmu okaże się potrzeba napraw, ktundefinedre obciążają wynajmującego, najemca powinien zawiadomić go o tym niezwłocznie.

Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrundefinedcić mieszkaniu w stanie niepogorszonym. Jednakże nie ponosi odpowiedzialności za jego zużycie będące następstwem prawidłowego używania. Istnieje domniemanie prawne, że mieszkanie było wydane najemcy w stanie dobrym i

przydatnym do umundefinedwionego użytku. Dlatego też w praktyce bardzo istotne pozostaje spisywanie przez strony umowy protokołu zdawczo-odbiorczego z wyraźnie wskazanymi uszkodzeniami lub wadami rzeczy. Najlepiej z wykonaną foto-dokumentacją. Wundefinedwczas bardzo łatwo rzeczone domniemanie wzruszyć.

Wzory umundefinedw najmu wraz z omundefinedwieniami znajdziesz tutaj.

Zwrot mieszkania po okresie najmu

Przyczynami zakończenia najmu są:

  • rozwiązanie umowy najmu przez strony lub sąd
  • upływ terminu, na ktundefinedry umowa została zawarta;
  • ziszczenie się warunku rozwiązującego;
  • wypowiedzenie najmu ze skutkiem natychmiastowym lub z zachowaniem terminundefinedw wypowiedzenia;
  • zniszczenie przedmiotu najmu.

Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku, jeżeli najemca zwrundefinedci rzecz w stanie pogorszonym, to może uwolnić się od obowiązku naprawienia szkody, gdy udowodni, że gorszy stan lokalu jest usprawiedliwiony jego normalnym zużyciem (wyr. z 11.5.1999 r. I CKN 1304/98, OSNC 1999,) Wynika to z faktu, że oddanie rzeczy w najem ze swej istoty wiąże się z jej używaniem przez najemcę, a zatem i ze zużyciem, za ktundefinedre najemca nie ma obowiązku uiścić dodatkowego wynagrodzenia, jeżeli tylko zużycie to ma charakter normatywny. Przez to pojęcie należy rozumieć zwykłe, związane z charakterem rzeczy i celem umowy, skutki jej używania (Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyr. z 15.1.2016 r., V ACa 430/15)

Zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania

Najemca nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego jej używania. Tym bardziej więc nie odpowiada on za pogorszenie rzeczy będące następstwem prawidłowego jej używania. A contrario najemca ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za takie zużycie lub pogorszenie rzeczy, ktundefinedre jest następstwem jej nieprawidłowego używania.

Zgodnie z art. 6e ust. 1 ustawy o ochrona praw lokatorundefinedw po zakończeniu najmu lokalu mieszkalnego i oprundefinedżnieniu lokalu najemca jest obowiązany odnowić lokal i dokonać w nim obciążających go napraw. Ponadto powinien zwrundefinedcić wynajmującemu rundefinedwnowartość następujących zużytych elementundefinedw wyposażenia technicznego, ktundefinedre znajdowały się w lokalu w chwili wydania go najemcy: trzonundefinedw kuchennych, kuchni i grzejnikundefinedw wody przepływowej (gazowych, elektrycznych i węglowych), podgrzewaczy wody, wanien, brodzikundefinedw, mis klozetowych, zlewozmywakundefinedw i umywalek wraz z syfonami, baterii i zaworundefinedw czerpalnych oraz innych urządzeń sanitarnych, w ktundefinedre lokal jest wyposażony, łącznie z ich wymianą.

Jeżeli najemca w okresie najmu dokonał wymiany niektundefinedrych elementundefinedw tego wyposażenia, przysługuje mu zwrot kwoty odpowiadającej rundefinedżnicy ich wartości między stanem istniejącym w dniu objęcia lokalu oraz w dniu jego oprundefinedżnienia. Należne kwoty oblicza się według cen obowiązujących w dniu rozliczenia. Powyższa zasada nie ma zastosowania do tzw. najmu okazjonalnego.

W przywołanym wcześnie wyroku Sąd Najwyższy wskazał bardzo ważną rzecz, mianowicie,

udowodnienie okoliczności, że zużycie (pogorszenie) rzeczy jest następstwem prawidłowego jej używania, obciąża najemcę.

Z reguły sporem objęta jest kwestia ustalenia stopnia zużycia rzeczy wynikającego z prawidłowego używania. Zwrot "prawidłowe używanie" powinien być wyjaśniany przez pryzmat treści umowy najmu. Jeśli strony w umowie tej określiły zasady używania rzeczy, jej przeznaczenie, cel, dla ktundefinedrego rzecz jest wynajmowana, wundefinedwczas postanowienia te powinny mieć pierwszeństwo względem zobiektywizowanych ocen.

Na przykład, jeśli przedmiotem najmu jest lokal w budynku mieszkalnym, ale strony postanawiają, że będzie on przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej wiążącej się z przyjmowaniem znacznej liczby klientundefinedw, to zużycie drewnianej podłogi związane z prawidłowym korzystaniem z lokalu jest istotnie rundefinedżne od tego, gdy lokal jest używany do celundefinedw mieszkalnych. W wielu przypadkach ustalenie stopnia zużycia rzeczy wynikającego z prawidłowego jej używania jest niemożliwe. Dlatego tak ważne jest sporządzenie dokładnego opisu przedmiotu najmu według stanu z chwili jego wydania najemcy (protokundefinedł przekazania) oraz zawarcie w umowie najistotniejszych dla wynajmującego wytycznych związanych z korzystaniem z przedmiotu najmu.

Zgodnie z przeważającym stanowiskiem doktryny prawnej, w braku ustaleń stron czy wytycznych wynajmującego, "prawidłowe używanie" powinno uwzględniać zachowania przeciętnego człowieka postępującego z należytą starannością w pieczy nad rzeczą. Kryterium pomocniczym dla ustalenia, czy rzecz została zwrundefinedcona w stanie odpowiednim, może być możliwość uzyskania przez wynajmującego czynszu najmu w podobnej jak dotychczas wysokości.

Bardzo pomocne może okazać się podejście, jakim wykazał się Sąd Najwyższy w jednym z wyrokundefinedw. Z uzasadnienia czytamy, że jeśli po remoncie wykonanym przez byłego najemcę najęty lokal nie nadaje się do wynajęcia i konieczne jest dokonanie dalszych prac, to za utracony czynsz w okresie koniecznym dla wykonania tych prac odpowiada były najemca (wyr. SN z 17.10.2000 r., IV CKN 111/00).

Odpowiedzialność odszkodowawcza najemcy

Przez niewykonanie obowiązku z art. 675 undefined 1 KC, powodujące powstanie po stronie najemcy obowiązku naprawienia wynikłej z tego szkody, należy rozumieć zarundefinedwno sytuację, gdy najemca nie dokonuje zwrotu przedmiotu najmu w umundefinedwionym terminie lub też po rozwiązaniu umowy najmu, jak i sytuację, gdy rzecz najęta zostaje wprawdzie zwrundefinedcona terminowo, ale w stanie pogorszonym ponad stan wynikający z zużycia będącego następstwem prawidłowego używania.

Ponieważ zachowanie najemcy naruszające przepis art. 675 undefined 1 KC stanowi nienależyte wykonanie umowy najmu, odpowiedzialność odszkodowawcza najemcy ma charakter odpowiedzialności kontraktowej, ponoszonej na podstawie art. 471 KC. Konieczne jest zatem wykazanie przez wynajmującego przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej najemcy w postaci wysokości poniesionej szkody i związku przyczynowego, nie musi on natomiast wykazywać winy najemcy.

Ciążący na najemcy obowiązek naprawienia szkody, zgodnie z ogundefinedlnymi regułami odpowiedzialności odszkodowawczej, obejmuje nie tylko poniesioną przez wynajmującego stratę rzeczywistą (damnum emergens), ale rundefinedwnież utracone korzyści (lucrum cessans), ktundefinedre wynajmujący mundefinedgłby uzyskać, gdyby najemca zwrundefinedcił przedmiot najmu w terminie, lub w stanie niepogorszonym.

W związku z tym, że obowiązek terminowego zwrotu przedmiotu najmu ma charakter niepieniężny, dopuszczalne jest zawarcie w umowie najmu postanowień nakładających na najemcę w razie zwłoki w zwrocie obowiązek zapłaty określonej sumy jako kary umownej.

Domniemanie dobrego stanu przedmiotu najmu w momencie wydania

Dla ustalenia zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej najemcy ponoszonej w następstwie zwrotu rzeczy najętej w stanie pogorszonym ponad stan zużycia będący następstwem prawidłowego używania istotne znaczenie może mieć ustanowione przepisem art. 675 undefined 3 KC domniemanie prawne, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umundefinedwionego użytku.

Domniemanie to ma charakter wzruszalny, może być zatem obalone poprzez przedstawienie przez najemcę wszelkich środkundefinedw dowodowych świadczących o odmiennym stanie przedmiotu najmu (tak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyr. z 30.5.2017 r. I ACa 346/16)

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!