Zrzeczenie się spadku. Jak można dokonać tego skutecznie?

Spadek może kojarzyć się z uzyskaniem po śmierci najbliższej osoby pewnej korzyści majątkowej. Prócz praw, na spadkobiercy mogą ciążyć pewne obowiązki, a nawet długi. Dlatego część spadkobierców decyduje się na zrzeczenie się prawa do spadku.


O czym przeczytasz?

Czym w ogundefinedle jest spadek?

Kwestie spadkowe zostały uregulowane w przepisach kodeksu cywilnego (art. 922 -1088). Na spadek składają się zarundefinedwno prawa jak i obowiązki majątkowego zmarłego, ktundefinedre przechodzą na kilka lub jedną osobę. Za chwilę otwarcia spadku uznaje się chwile śmierci spadkodawcy. Natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Elemety i zakres spadku, zgodnie z art. 922 kc:

  • Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osundefinedb stosownie do przepisundefinedw księgi niniejszej.
  • Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak rundefinedwnież prawa, ktundefinedre z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
  • Do długundefinedw spadkowych należą także koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokoundefinedjenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisundefinedw zwykłych i poleceń, jak rundefinedwnież inne obowiązki przewidziane w przepisach księgi niniejszej.

Tak więc spadek to ogundefinedł praw i obowiązkundefinedw, ktundefinedre spadkobierca dziedziczy po zmarłym. Czasami bywa tak, że w skład spadku wchodzą nieruchomości i ruchomości o znacznej wartości. Niestety zdarzają się sytuacje (i to nierzadko), że w skład masy spadkowej wchodzą rundefinedwnież długi w tym np. kredyt hipoteczny.

Co może wtedy zrobić potencjalny spadkobierca? Czy zawsze obowiązkiem spadkobiercy jest przyjęcie spadku? Otundefinedż nie, spadkodawca może przyjąć spadek, ale może rundefinedwnież go odrzucić.

Kto należy do grona spadkobiercundefinedw?

Na początku należy przeanalizować czy w ogundefinedle zaliczamy się do kręgu spadkobiercundefinedw. Przede wszystkim istotne jest, że spadkodawca może, ale nie musi zostawić testament. Jeśli zostanie sporządzony testament sprawa jest prosta, albowiem do spadku powołane są osoby wskazane w testamencie. Oczywiście nie wolno zapomnieć o zapisach windykacyjnych i poleceniach czy prawie do zachowku, ale to osobne zagadnienia.

W tym miejscu znajdziesz więcej informacji na temat testamentu o dziedziczenia testamentowego.

W przypadku, gdy nie ma testamentu w grę wchodzą przepisy o dziedziczeniu. Zgodnie z art. 931 kc w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice, w braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach rundefinedwnych, a jeśli oni nie żyją to rodzeństwu.

Tak więc, jeśli umrze spadkodawca X, powołani do spadku z mocy ustawy będą jego żona oraz dzieci, jeśli takie posiada, z tym zastrzeżeniem, że żona X nie może dziedziczyć mniej aniżeli undefined części spadku.

Skoro już wiemy, że jesteśmy powołani do spadku z mocy ustawy, to teraz trzeba wiedzieć co należy dalej zrobić.

W tym miejscu przeczytasz więcej o tym, czym jest dziedziczenie ustawowe z uwzględnieniem własności mieszkania.

Co zrobić po śmierci spadkodawcy? Terminy działań.

Przepisy spadkowe przewidują określone terminy i sposoby podjęcia stosownych działań. W przypadku spadkobiercy, ktundefinedry dziedziczy z ustawy w pierwszej kolejności, momentem dowiedzenia się o tytule powołania do spadku, jest data dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy.

Dla dalszego spadkobiercy ustawowego, ktundefinedry wchodzi do spadku po odrzuceniu spadku przez spadkobiercę dziedziczącego w pierwszej kolejności, momentem tym będzie data dowiedzenia się o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę dziedziczącego w pierwszej kolejności.

W przypadku natomiast spadkobiercy testamentowego, momentem dowiedzenia się o tytule powołania do spadku, jest data dowiedzenia się o powołaniu go do spadku w testamencie.

Każdy będący spadkobiercą ustawowym bądź spadkobiercą testamentowym powinien pamiętać, że w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swojego powołania do spadku może złożyć oświadczenie, czy spadek przyjmuje wprost czy z dobrodziejstwem inwentarza czy też odrzuca.

Przyjęcie wprost, z dobrodziejstwem inwentarza czy odrzucenie spadku.

Przyjęcie spadku wprost oznacza, że spadkobierca dziedziczy wszystko, a tym samym ponosi odpowiedzialność za długi zmarłego bez żadnych ograniczeń i z całego swego majątku.

Przyjęcie z dobrodziejstwem inwenatarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi zmarłego tylko do wysokości wartość dundefinedbr, jakie odziedziczył np. w sytuacji gdy wartość majątku spadkowego wynosi 30 tysięcy złotych, natomiast długi spadkodawcy wynoszą 50 tyś złotych, wundefinedwczas spadkobierca odpowiada do wysokości 30 tyś złotych, tak aby z majątku spadkowego mundefinedgł spłacić zobowiązania spadkodawcy.

Odrzucenie spadku, natomiast oznacza, iż spadkobierca odrzuca wszystko, czyli zarundefinedwno pasywa, jak i aktywa. Taka sytuacja ma miejsce szczegundefinedlnie jeśli nie wiemy jak wyglądał majątek spadkodawcy lub wiemy, że posiadał on liczne długi.

Ważne! Należy pamiętać, że jeśli spadkobierca nie określi się w ustawowym okresie 6 miesięcy, czy przyjmuje czy odrzuca spadek, a spadkobierca zmarł przed 18.10.2015 r. przyjęcie spadku następuje undefinedz mocy prawaundefined wprost, ale jeśli zgon nastąpił począwszy od dnia 18.10.2015, wundefinedwczas nabywa spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Jak skutecznie odrzucić spadek?

Jeśli spotka nas sytuacja, w ktundefinedrej będziemy zmuszeni odrzucić spadek należy przede wszystkim pamiętać, aby odrzucenie nastąpiło w przypisanym terminie (6 miesięcy od czasu dowiedzenia się o śmierci bądź od chwili śmierci). Odrzucenie spadku może mieć miejsce albo przed notariuszem lub przed sądem rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania spadkobiercy.

Szykując się do złożenia takiego oświadczenia należy pamiętać, że konieczne jest przygotowanie stosownych dokumentundefinedw. Z całą pewnością będzie to dowundefinedd osobisty oraz akt zgonu spadkodawcy. W niektundefinedrych przypadkach konieczne może okazać się rundefinedwnież przedstawienie wypisundefinedw aktundefinedw notarialnych dotyczących odrzucenia spadku przez innych członkundefinedw rodziny.

W tym miejscu znajdziesz informacje na temat odrzucenia spadku z uwzględnieniem niercuhomości.

Czym rundefinedżni się odrzucenie spadku od zrzeczenia się prawa do spadku?

Jeśli jeszcze za życia spadkodawcy, wiemy, że nie posiada on majątku, albo, że w skład spadku po nim wchodzić będą głundefinedwnie długi, możemy się zabezpieczyć przez zawarcie umowy zrzeczenia się spadku. Dość często zdarza się, że zrzeczenie się spadku mylone jest z jego odrzuceniem.

Rundefinedżnica jest jednak zasadnicza, albowiem aby spadkobierca mundefinedgł zrzec się spadku, musi zawrzeć ze spadkodawcą umowę. Tak więc czynność prawna musi nastąpić za życia spadkodawcy. Odrzucenie spadku następuje natomiast już po jego śmierci.

Ponadto przy odrzuceniu spadku, przechodzi on na zstępnych odrzucającego. W przypadku zrzeczenia, co do zasady, obejmuje ono rundefinedwnież wszystkich zstępnych.

Jak zrzec się spadku? Umowa o zrzeczeniu się spadku

Zakres zrzeczenia się spadku reguluje art. 1048 kodeksu cywilnego i art. 14 Prawa spadkowego.

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Należy mieć na uwadze, że umowa może być zwarta wyłącznie za życia spadkodawcy. Zgodnie bowiem z art. 1047 k.c. z zastrzeżeniem wyjątkundefinedw przewidzianych w tytule niniejszym umowa o spadek po osobie żyjącej jest nieważna.

Należy pamiętać, że już po zawarciu umowy, strony mogą ponownie udać się do notariusza i zniwelować skutki zawartej umowy o zrzeczenie się spadku, zawierając kolejną umowę w formie aktu notarialnego. Podkreślenia wymaga rundefinedwnież fakt, że umowa o zrzeczeniu się spadku dotyczy tylko i wyłącznie dziedziczenia ustawowego.

Zatem, jeśli spadkodawca na mocy spisanego testamentu powoła spadkobiercę, z ktundefinedrym zawarł umowę o zrzeczeniu się spadku, spadkobierca ten, będzie mundefinedgł dziedziczyć jako spadkobierca testamentowy.

Zgodnie z art. 1048 kc, spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Należy zatem pamiętać, że nawet jeśli za życia spadkodawcy undefinedzgapimy sięundefined i nie zrzeczemy się spadku, zawsze pozostaje nam pundefinedźniej jego odrzucenie.

Skutki umowy zrzeczenia się spadku

Zapewne pada teraz pytanie jakie skutki wywołuje zawarcie takiej umowy zrzeczenia się spadku? Zawarcie takiej umowy oznacza, że osobę, ktundefinedra ją zawarła uważa się za nie żyjącą w chwili śmierci spadkodawcy. Co ważne zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje rundefinedwnież zstępnych zrzekającego się.

Ustawodawca dopuścił, że strony w umowie mogą to zmienić. Powyższe znajduje potwierdzenie w art. 1049 undefined 1 k.c., jeśli takiego wyłączenia nie zastosowano, to w przypadku śmierci spadkodawcy, zrzekającego się oraz jego zstępnych traktuje się jakby nie dożyli otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy przez co należy rozumieć nie zmarli przed spadkodawcą.

Mając na uwadze powyższe, takich zstępnych zrzekającego się dziedziczenia wyłącza się od dziedziczenia, co oznacza, że nie będą oni dziedziczyli po spadkodawcy.

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia skutkuje także utratą wszystkich uprawnień związanych ze statusem spadkobiercy ustawowego po konkretnym spadkodawcy. Jako przykład należy tutaj wskazać np. prawo do zachowku.

Zauważyć należy, że osoba zrzekająca się spadku nie traci zdolności do dziedziczenia testamentowego. Zatem spadkodawca może powołać taką osobą zrzekającą się spadku w testamencie i wskazać ją jako spadkobiercę w testamencie.

Spadkodawca może uczynić na rzecz osoby zrzekającej się spadku zapis zwykły lub windykacyjny, a także polecenie. Powołanie do dziedziczenia lub uczynienie rozrządzenia w testamencie nie uchyla jednak skutkundefinedw prawnych zrzeczenia się.

Czy możliwe jest wskazanie w umowie o zrzeczeniu się dziedziczenia osoby, ktundefinedra będzie dziedziczyła po spadkodawcy? Na tak postawione pytanie odpowiedzieć negatywny. Dlaczego?

W przypadku śmierci spadkodawcy osoba, ktundefinedra zrzeka się spadku, traktowana jest jako osoba, ktundefinedra zmarła przed spadkodawcą. Zatem nie ma możliwości wskazania w umowie o zrzeczeniu się spadku osoby, ktundefinedra miałaby dziedziczyć po spadkodawcy na wypadek jego śmierci.

Uchylenie umowy o zrzeczeniu się spadku

Jeśli ustawodawca dopuścił umowę o zrzeczeniu się spadku jest możliwa, to rodzi się pytanie czy umowa taka może zostać zmieniona, a jeśli tak to w jaki sposundefinedb? Ustawodawca w art. 1050 k.c. dopuścił możliwość uchylenia umowy o zrzeczeniu się spadku.

Uchylenie takie następuje rundefinedwnież w formie umowy zawartej między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Umowa o uchyleniu umowy zrzeczenia się spadku powinna zostać w formie aktu notarialnego. Umowa taka powinna zostać zawarta w obecności obu stron. Zatem konieczna jest obecność obu stron u notariusza.

Umowa uchylająca zrzeczenie się spadku jest umową rozwiązującą, ktundefinedra usuwa skutki prawne zawartej uprzednio umowy zrzeczenia się spadku. Powyższe oznacza to, że spadkobiercy zostają przywrundefinedcone wszelkie prawa spadkobiercy ustawowego.

Kto może się zrzec spadku?

Ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń co do kręgu osundefinedb, ktundefinedre mogą zrzec się spadku. Zatem zrzekającym się może być każda osoba, ktundefinedra w określonych okolicznościach ma szansę dziedziczenia ustawowego po spadkodawcy.

Osobą zrzekającą się spadku może być także każda osoba, ktundefinedra należy do kręgu spadkobiercundefinedw ustawowych danego spadkodawcy.

Niezachowanie formy aktu notarialnego

Zarundefinedwno zawarcie umowy o zrzeczeniu się spadku jak i zawarcie umowy uchylającej umowę o zrzeczeniu się spadku wymaga formy aktu notarialnego. A co w sytuacji, gdy forma aktu notarialnego nie została zachowana? Art. 1048 k.c. i 1050 k.c. nakłada obowiązek zawarcia w/w umundefinedw w formie aktu notarialnego.

Zatem niedochowanie tej formy, powoduje, że zastosowanie będzie miał art. 73 k.c. Zgodnie z jego treścią jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.

Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczegundefinedlną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna.

Mając na uwadze powyższe, niedochowanie formy aktu notarialnego skutkuje tym, że umowa taka uważana za niezawartą. Zatem umowa o zrzeczeniu się spadku nie wywołuje żadnych skutkundefinedw prawnych, a co za tym idzie osoba zrzekająca się spadku w zasadzie nie dokonała zrzeczenia się spadku. Powyższe powoduje, że osoba taka nadal dziedziczy po spadkodawcy.

Zawarcie umowy zrzeczenia się spadku przez pełnomocnika

W tym miejscu wskazać należy, iż umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia można zawrzeć prze pełnomocnika. Powyższe oznacza to, że każda ze stron przy zawieraniu umowy o zrzeczeniu się spadku może posłużyć się pełnomocnikiem.

Zgodnie z art. 99 undefined jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczegundefinedlna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.

W tym miejscu dowiesz się więcej na temat pełnomocnika i pełnomocnictwa.

W związku z tym, że zarundefinedwno umowa o zrzeczeniu się spadku, jak i umowa uchylająca umowę o zrzeczeniu się spadku wymaga dla swej ważności formy aktu notarialnego, tak i pełnomocnictwo powinno być udzielone w formie aktu notarialnego.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!