Zachowek po siostrze? Przykład z życia.

Historia czytelniczki.

Napisała do nas czytelniczka z takim oto pytaniem.

Moja ciotka, siostra mojej mamy, pozostawiła testament, w ktundefinedrym jest zapisane dla mnie i mojego kuzyna po 50 % mieszkania.

Natomiast żyje jeszcze tylko siostra mojej ciotki, ktundefinedra domaga się zachowku, czy faktycznie coś się jej należy?

Zachowek. Co to takiego?

Zachowek jest instytucją prawa spadkowego ukształtowanym w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego. Mianem zachowku określa się uprawnienie bliskich krewnych spadkodawcy do żądania zapłaty określonej kwoty od osundefinedb, ktundefinedre nabyły prawa do spadku.

Zachowek co do zasady występuje w przypadku dziedziczenia testamentowego, jednakże może wystąpić także w pewnych wypadkach przy dziedziczeniu ustawowym. Jego rolą jest ochrona interesundefinedw niektundefinedrych spadkobiercundefinedw ustawowych, ktundefinedrzy mogliby zostać pominięci w testamencie. Ustawodawca wyszedł z założenia, że osoby najbliższe spadkodawcy powinny partycypować w schedzie spadkowej.

Tutaj znajdziesz więcej informacji na temat testamentu.

W tym miejscu przeczytasz więcej o tym, czym jest dziedziczenie ustawowe z uwzględnieniem własności mieszkania.

Zachowek undefined kto jest uprawniony do żądania zachowku

Art. 991 k.c. określa krąg podmiotundefinedw uprawnionych do zachowku. Zgodnie z brzmieniem tego artykułu, prawo do zachowku przysługuje zstępnym, tj. dzieciom, wnukom, prawnukom itd., małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, ktundefinedrzy byliby powołani do spadku z ustawy.

Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Jak wynika z powyższego przepisu prawa rodzeństwo spadkodawcy nie jest uprawnione do żądania spadku, ponieważ ustawodawca w art. 911 Kodeksu cywilnego nie dał im takiego uprawnienia. Osobami uprawnionymi do zachowku po spadkodawcy są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy.

Kto jeszcze jest uprawniony do zachowku?

Odpowiedź na wyżej postawione pytanie znajdziemy w art. 936 i 937 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 936. Kodeksu cywilnego przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym i jego krewnych tak, jakby był dzieckiem przysposabiającego, a przysposabiający i jego krewni dziedziczą po przysposobionym tak, jakby przysposabiający był rodzicem przysposobionego.

Przysposobiony nie dziedziczy po swoich wstępnych naturalnych i ich krewnych, a osoby te nie dziedziczą po nim.

Natomiast zgodnie z art. 937. Kodeksu cywilnego jeżeli skutki przysposobienia polegają wyłącznie na powstaniu stosunku między przysposabiającym a przysposobionym, stosuje się przepisy poniższe:

• przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym na rundefinedwni z jego dziećmi, a zstępni przysposobionego dziedziczą po przysposabiającym na tych samych zasadach co dalsi zstępni spadkodawcy;
• przysposobiony i jego zstępni nie dziedziczą po krewnych przysposabiającego, a krewni przysposabiającego nie dziedziczą po przysposobionym i jego zstępnych;
• rodzice przysposobionego nie dziedziczą po przysposobionym, a zamiast nich dziedziczy po przysposobionym przysposabiający; poza tym przysposobienie nie narusza powołania do dziedziczenia wynikającego z pokrewieństwa.

Z powyższych przepisundefinedw prawa dowiadujemy, się że prawo do zachowku na rundefinedwni ze zstępnymi spadkodawcy traktować należy przysposobionego i jego zstępnych (art. 936 undefined 1 oraz art. 937 pkt 1 Kodeksu cywilnego), a na rundefinedwni z rodzicami spadkodawcy undefined przysposabiającego (art. 936 undefined 1 oraz art. 937 pkt 3 Kodeksu cywilnego) oraz jego małżonka (art. 936 undefined 1 i 3 Kodeksu cywilnego).

Komu na pewno nie przysługuje prawo do zachowku?

Prawo do zachowku nie przysługuje:

• dalszym krewnym (np. teściowi, synowej);
• osobom, ktundefinedre zostały wydziedziczone w testamencie;
• osobom, ktundefinedre zostały uznane za niegodne dziedziczenia;
• osobom, ktundefinedre zrzekły się dziedziczenia;
• spadkobiercom, ktundefinedrzy odrzucili spadek;
• małżonkowi, ktundefinedry w chwili śmierci spadkodawcy pozostawał z nim w separacji;
• małżonkowi, wobec ktundefinedrego spadkodawca wniundefinedsł uzasadniony pozew o rozwundefinedd z jego wyłącznej winy;
• osobom uprawnionym do zachowku, ktundefinedre otrzymały już od spadkodawcy darowizny o wartości, ktundefinedra jest co najmniej rundefinedwna wartości przypadającego im zachowku.

Zachowek a wydziedziczenie

Warto także zaznaczyć, że spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodzicundefinedw zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

• wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposundefinedb sprzeczny z zasadami wspundefinedłżycia społecznego;
• dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osundefinedb umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
• uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązkundefinedw rodzinnych.

Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu. Spadkodawca nie może jednak wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył.

Więcej na temat wydziedziczenia, z uwzględnieniem mieszkania, przeczytasz w tym miejscu.

Roszczenie o zachowek

Roszczenie z tytułu zachowku przysługuje osobie uprawnionej, jeżeli dziedziczyłaby z ustawy po danym spadkodawcy.

Krąg spadkobiercundefinedw ustawowych znajduje się w art. 931 i 932 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 931 Kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach rundefinedwnych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, ktundefinedry by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach rundefinedwnych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

Brak zstępnych

Zgodnie z art. 932 Kodeksu cywilnego w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodzicundefinedw, ktundefinedre dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku.

W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach rundefinedwnych. Jeżeli jedno z rodzicundefinedw spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, ktundefinedry by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach rundefinedwnych.

Jednocześni uprawnieni i wcześniejsze przysporzenia

Uprawnionymi do zachowku mogą być jednocześnie tylko zstępni oraz małżonek albo małżonek oraz rodzice spadkodawcy. Nie będzie natomiast miała miejsca sytuacja, gdy jednocześnie uprawnionymi będą zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, a także zstępni oraz rodzice spadkodawcy.

Osobie uprawnionej, ktundefinedra dziedziczyłaby z ustawy po spadkodawcy, przysługuje roszczenie z tytułu zachowku. o ile nie otrzymała należnej kwoty w innej postaci, a mianowicie uczynionej przez spadkodawcę darowizny, w postaci powołania do spadku (z mocy ustawy lub testamentu) lub w postaci zapisu zwykłego lub windykacyjnego (art. 991 undefined 2), a w przypadku zstępnych spadkodawcy undefined także w postaci świadczeń na wychowanie oraz wykształcenie ogundefinedlne i zawodowe (art. 997).

W tym miejscu przeczytasz jak można zablokować roszczenie o zachowek.

Tutaj dowiesz się czym jest zapis windykacyjny.

Ciekawostka

Zgodnie z art. 1008 Kodeksu cywilnego roszczenie o zachowek nie przysługuje uprawnionemu, ktundefinedry został wydziedziczony. Natomiast zgodnie z art. 928 undefined 2 Kodeksu cywilnego roszczenie o zachowek nie przysługuje spadkobiercy uznanemu za niegodnego.

Kolejne wyłączenie znajduje się w art. 940 Kodeksu cywilnego, małżonkowi wyłączonemu od dziedziczenia na trybie tego przepisu rundefinedwnież nie przysługuje roszczenie o zachowek.

Roszczenie o zachowek nie przysługuje także, spadkobiercy ktundefinedry odrzucił spadek (art. 1020 Kodeksy cywilny), bądź zrzekł się dziedziczenia (art. 1049 undefined 2 Kodeksy cywilny).

W tym miejscu przeczytasz więcej na temat zrzeczenia się spadku.

A tutaj dowiesz się czym jest odrzucenie spadku w kontekście mieszkania.

Co z przykładem czytelniczki?

W odpowiedzi na zadane przez czytelniczkę pytanie wskazać należy, że rodzeństwo spadkodawcy nie jest uprawnione do roszczenia z tytułu zachowku.

Powyższe znajduje swoją podstawę w art. 911 Kodeksu cywilnego, w ktundefinedrym to przepisie prawa ustawodawca wprost wskazał osoby uprawnione do roszczenia z tytułu zachowku. Natomiast w tym przepisie prawa rodzeństwo nie zostało wymienione.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.