Droga publiczna
Podstawę prawną dla ustalenia kwestii bezpośrednio związanych z definicją i kategoriami drundefinedg publicznych stanowią przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Natomiast regulacje związane z wykupowaniem gruntundefinedw i nieruchomości pod budowę drundefinedg krajowych zawiera ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegundefinedlnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie drundefinedg publicznych (tzw. specustawa drogowa).
Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie ustawy do jednej z kategorii drundefinedg z ktundefinedrej może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczegundefinedlnych.
Art. 2 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:
- drogi krajowe;
- drogi wojewundefineddzkie;
- drogi powiatowe;
- drogi gminne.
Warto zaznaczyć, że zaliczenie danej drogi do jednej z kategorii drundefinedg publicznych jest elementem konstytutywnym definicji drogi publicznej. Przedmiotowe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądundefinedw administracyjnych. Tak na przykład Wojewundefineddzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 czerwca 2008 r. (sygn. akt: I SA/Wa 383/08) wskazał, że undefinedNie każda droga spełniająca funkcję ciągu komunikacyjnego może być uznana za drogę publiczną. By zyskała taki status, musi zostać zaliczona w trybie przewidzianym ustawą z 1985 r. o drogach publicznych do jednej z kategorii drundefinedg i jednocześnie spełniać warunek możliwości powszechnego korzystania z niej".
Podobnie w uzasadnieniu do wyroku z dnia 31 marca 2008 r. (sygn. akt: II SA/Kr 1285/07) Wojewundefineddzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził, że: undefinedDecydujące o tym, czy dana droga jest drogą publiczną, jest jej zaliczenie do jednej z kategorii drundefinedg publicznych. (...) Jednocześnie należy przyjąć, że zaliczenie w odpowiedniej formie drogi do jednej z kategorii drundefinedg publicznych, decyduje o statusie tej drogi jako drogi publicznej tylko wtedy, gdy droga ta spełnia wymogi określone w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Każda z kategorii drundefinedg publicznych winna spełniać określone parametry techniczne oraz warunki formalne, prawne, tzn. zaliczenie do danej kategorii drundefinedg winno nastąpić w formie przewidzianej prawem - tj. w formie uchwały. O tym więc, czy dana droga jest drogą publiczną, stanowią względy techniczne i prawne. Brak jednego z tych elementundefinedw powoduje zaliczenie drogi do drundefinedg wewnętrznych (...)".
Wydzielenie działek pod drogi publiczne
Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewundefineddzkie, krajowe - z nieruchomości, ktundefinedrej podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, wojewundefineddztwa lub Skarbu Państwa z dniem, w ktundefinedrym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.
Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, ktundefinedrej podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że, prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w ktundefinedrym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.
Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących drundefinedg publicznych. Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, wojewundefineddztwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących drundefinedg publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział.
Za działki gruntu, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.
Procedura nabywania gruntundefinedw pod drogi krajowe undefined wywłaszczenie nieruchomości
Podstawą prawną do przeprowadzenia wywłaszczenia nieruchomości na cele budowy drundefinedg krajowych jest ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegundefinedlnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drundefinedg publicznych, tzw. undefinedspecustawa drogowaundefined. Ustawa ta pozwala ona na przymusowe nabywanie nieruchomości na rzecz m.in. Skarbu Państwa.
W przypadku drundefinedg krajowych Skarb Państwa reprezentuje Generalna Dyrekcja Drundefinedg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Ustawodawca założył, że w tym wypadku interes społeczny jest ważniejszy niż interes prywatny. Jednak samo wywłaszczenie może nastąpić wyłącznie na cele publiczne i jest wyjątkiem od konstytucyjnej ochrony prawa własności.
Zgodnie z treścią art. 11a rzeczonej ustawy, wojewoda w odniesieniu do drundefinedg krajowych i wojewundefineddzkich wydaje decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi (tzw. decyzję ZRID). W przypadku drundefinedg krajowych, zarządcą drogi jest Generalna Dyrekcja Drundefinedg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje się w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku.
O wszczęciu postępowania w zakresie wydania decyzji są informowane strony, a więc rundefinedwnież wywłaszczeni. Czas pomiędzy wszczęciem postępowania a wywłaszczeniem undefined jakim dysponują przyszli wywłaszczeni undefined warto wykorzystać na przygotowanie się do opuszczenia nieruchomości oraz jej wyceny.
Na marginesie można wskazać, że decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej może być wydana po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, jeżeli jest ona wymagane przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Ostateczna decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zatwierdza podziały nieruchomości i przenosi z mocy prawa własność działek na rzecz Skarbu Państwa.
Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji
Zgodnie z regulacją zawartą w treści art. 17 ustawy, jeżeli jest to uzasadnione interesem społecznym lub gospodarczym, wojewoda nada decyzji o zezwoleniu na realizacji inwestycji drogowej rygor natychmiastowej wykonalności.
Decyzja z rygorem natychmiastowej wykonalności:
- obowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, oprundefinedżnienia lokali i innych pomieszczeń;
- uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez właściwego zarządcę drogi;
- uprawnia do rozpoczęcia robundefinedt budowlanych;
- uprawnia do wydania przez właściwy organ dziennika budowy.
Obowiązek właściciela do wydania nieruchomości
Zgodnie z przyjętymi regulacjami, właściciele mają 120 dni na wydanie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa (termin ten nie obowiązuje w przypadku decyzji ZRID, ktundefinedrej nadano rygor natychmiastowej wykonalności). Warto pamiętać, że za dobrowolne wydanie nieruchomości odszkodowanie zostanie powiększone o dodatkowe 5%.
Wydanie musi być dokonane poprzez złożenie oświadczenia woli na piśmie do właściwego oddziału GDDKiA. Oświadczenie to nie ma nic wspundefinedlnego z akceptacją wyceny. Premia zostanie przyznana rundefinedwnież osobom, ktundefinedre się z nią nie zgadzają.
W części drugiej przeczytasz o procesie i wysokości przyznawania odszkodowania za wykup.
