Upadłość dłużnika a sytuacja nabywcy nieruchomości. Ważna uchwała Sądy Najwyższego

Upadłość konsumencka ma pomóc osobie zadłużonej, jednak żadne działanie nie powinno krzywdzić wierzyciela. Ważna jest chronologia zdarzeń, ale jeszcze ważniejsza ochrona stron postępowania. Jakie rozwiązanie uznał za właściwe SN?


O czym przeczytasz?

Konsument czyli kto?

Zgodnie z art. 221 Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

W nauce prawa można spotkać rundefinedżne prundefinedby wyjaśnienia tego pojęcia. W ujęciu najszerszym konsumentem jest każdy, kto nabywa rzecz na własne potrzeby, bez zamiaru dalszej jej odsprzedaży. W definicji ujmującej zasięg pojęcia konsumenta bardzo wąsko, konsumentem jest ten, kto nie będąc przedsiębiorcą, w drodze zawartej umowy zaspokaja swoje potrzeby rodzinno-domowe.

Konsumentem w rozumieniu art. 221 KC może być tylko osoba fizyczna. Z zakresu tego pojęcia wyłączone są więc osoby prawne i inne jednostki organizacyjne, ktundefinedrym ustawa przyznaje zdolność prawną (tzw. ułomne osoby prawne), niezależnie do tego, jakiego typu działalność prowadzą.

Kolejną przesłanką konieczną do spełnienia w celu uzyskania statusu konsumenta jest dokonanie czynności prawnej z przedsiębiorcą.

W tym miejscu znajdziesz wszystko o upadłości konsumenckiej.

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka została uregulowana w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i dotyczy postępowania sądowego skierowanego dla osundefinedb prywatnych, ktundefinedre nie prowadzą działalności gospodarczej i ktundefinedre są niewypłacalne, tzn. niebędące w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy.

Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Głundefinedwnym celem postępowania upadłościowego jest więc oddłużenie, ktundefinedre może polegać na zaspokojeniu wierzycieli np. z majątku dłużnika czy też umorzeniu części lub całości długundefinedw.

Co to w zasadzie znaczy, że ktoś pozostaje niewypłacalny? Ma to miejsce w sytuacji, gdy przychody osoby zgłaszającej wniosek jest zbyt niskie, aby mogła ona pokryć wydatki związane z utrzymaniem oraz spłatą należnych zobowiązań.

W tym miejscu dowiesz się jak wspundefinedlnoty mogą egzekwować należności od mieszkańcundefinedw.

Jak wygląda sytuacja wierzyciela w obliczu upadłości konsumenckiej?

Skoro upadłość konsumencka ma za zadanie wyprowadzić dłużnika undefinedna prostąundefined to z punktu widzenia wierzyciela, instytucja ta jest może się okazać niekorzystna. Nie tylko odzyskuje on jedynie nieznaczną część swojej należności, ale dodatkowo może zostać narażony na poniesienie kolejnych kosztundefinedw sądowych, związanych z wyborem niewłaściwego rodzaju postępowania sądowego, będąc nieświadomym faktu ogłoszenia upadłości swego dłużnika.

Jak wskazują przepis, wierzyciel po otrzymaniu informacji o upadłości dłużnika, powinien zgłosić należność sędziemu komisarzowi, celem jej uwzględnienia na liście wierzytelności. Jeżeli wierzyciel zdążył już wytoczyć powundefineddztwo przeciwko dłużnikowi, realizacja tego obowiązku może doprowadzić do dochodzenia wierzytelności w dwundefinedch postępowaniach toczących się rundefinedwnolegle.

W takie sytuacji sąd powinien doprowadzić do wyeliminowania dualizamu i rozpoznania sprawy w jednym postępowaniu.

W tym miejsc dowiesz się jak wygląda zakup mieszkania od syndyka.

Czy wierzyciel może się jakoś uchronić?

Jak już pisałem upadłość konsumencka jest korzystna dla dłużnika, może być krzywdząca dla wierzyciela. Co zatem powinien zrobić sąd, aby jak najlepiej uchronić obie strony?

Odpowiedź można znaleźć w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, ktundefinedry rozpoznawał wniosek wierzyciela Skarbu Państwa - prezydenta miasta i gminy, przy uczestnictwie dłużnika o egzekucję świadczeń pieniężnych z prawa użytkowania wieczystego nieruchomości.

Sąd poddał w wątpliwość przepis, ktundefinedry stanowi, że zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie przysądzeniu własności nieruchomości, jeżeli przybicia prawomocnie udzielono przed ogłoszeniem upadłości, a nabywca egzekucyjny wpłaci w terminie cenę nabycia, dlatego skierował zapytanie do Sądu Najwyższego.

W ocenie sądu, analizując językową wykładnię art. 146 ust. 1 zdanie drugie Prawa upadłościowego możliwość przysądzenia własności nieruchomości istnieje wyłączne na etapie zawieszenia postępowania egzekucyjnego, zatem tylko wtedy, gdy do wezwania o brakującą cenę nabycia doszło w okresie poprzedzającym prawomocność ogłoszenie upadłości.

Za jakie długi komornik może zlicytować mieszkanie?

Okres krzywdzący dla nabywcy

Artykuł 146 Prawa upadłościowego jednoznacznie wskazuje na niedopuszczalność przysądzenia własności nieruchomości po prawomocnym ogłoszeniu upadłości. Data podjęcia działań przez organ egzekucyjny decydowałaby o utrzymaniu albo utracie - prawa do przysądzenia jej własności nieruchomości. Mimo terminowego wykonania przez niego obowiązkundefinedw licytacyjnych, co jednak Sąd Rejonowy uznał za rozwiązanie krzywdzące nabywcę.

W ocenie sądu językowa wykładnia budzi wątpliwości w zestawieniu z art. 826 K.p.c., zgodnie z ktundefinedrym umorzenie postępowania egzekucyjnego nie może naruszać praw osundefinedb trzecich, do ktundefinedrych zalicza się rundefinedwnież licytanta wygrywającego przetarg, ktundefinedry po dopełnieniu warunkundefinedw licytacyjnych uzyskuje prawo do przysądzenia własności.

Oznacza to, że w sytuacji, gdyby organ egzekucyjny niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu wykonał obowiązek wezwania o brakującą cenę, nabywca miałby możliwość wykonania obowiązkundefinedw licytacyjnych przed ogłoszeniem upadłości. Konsekwencją tego mogłoby być wydanie orzeczenia o przysądzeniu, zanim postanowienie o umorzeniu postepowania egzekucyjnego uzyskało przymiot prawomocności.

Działania niezależne od nabywcy

Podkreślenia wymaga, że opundefinedźnienie w wezwaniu licytanta do zapłaty ceny było niezależne od nabywcy, albowiem od uprawomocnienia się przybicia oczekiwał na działanie organu egzekucyjnego i nie miał żadnego wpływu na termin skierowania wezwania do wykonania obowiązkundefinedw licytacyjnych.

Ponadto, jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 marca 2005 r., zgodnie z z art. 826 K.p.c., umorzenie postępowania egzekucyjnego nie może naruszać praw osundefinedb trzecich, do ktundefinedrych zalicza się rundefinedwnież licytanta wygrywającego przetarg, ktundefinedry po dopełnieniu warunkundefinedw licytacyjnych uzyskuje prawo do przysądzenia własności (III CK 261/04).

W tym miejscu przeczytasz więcej na temat mieszkań z licytacji komorniczych.

Upadłość dłużnika nie jest przeszkodą dla nabywcy - ocena Sądu Najwyższego

Rozpatrując niniejszą kwestię, Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej uznał, że uprawomocnienie się postanowienia o ogłoszeniu upadłości dłużnika nie jest przeszkodą do przysądzenia własności nieruchomości na rzecz nabywcy licytacyjnego.

Argumenty celowościowe przemawiały za dopuszczeniem możliwości przysądzenia prawa po umorzeniu postępowania egzekucyjnego, jeżeli do uprawomocnienia postanowienia o przybiciu doszło przed ogłoszeniem upadłości dłużnika. I wtedy do masy upadłości zostałaby przy tym przekazana cała cena nabycia - sugerował wrocławski sąd.

W tym właśnie kierunku poszedł Sąd Najwyższy i orzekł, że uprawomocnienie się postanowienia o ogłoszeniu upadłości dłużnika nie jest przeszkodą do przysądzenia własności nieruchomości na rzecz nabywcy licytacyjnego, ktundefinedremu prawomocnie udzielono przybicia przed ogłoszeniem upadłości dłużnika i ktundefinedry wykonał warunki licytacyjne (art. 998 undefined 1 k.p.c.).

Powyższa odpowiedź została udzielona przez Sąd Najwyższy w uchwale trzech sędziundefinedw uchwała z 18 listopada 2021 r. W jej podjęciu brali udział: Marta Romańska (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Monika Koba SSN Roman Trzaskowski. Sygnatura akt III CZP 77/20.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!