Co to jest umowa dożywocia?
Umowa dożywocia została uregulowana w przepisach kodeksu cywilnego (art. 908-916). Najprościej rzecz ujmując właściciel nieruchomości zobowiązuje się w niej do przeniesienia własności na nabywcę.
Aby jednak umowa doszła do skutku nabywca w zamian za otrzymaną nieruchomość musi zagwarantować darczyńcy dożywotnie utrzymanie. W praktyce, chociaż nie zawsze, oznacza to, że nabywca mieszka wraz z pierwotnym właścicielem i zapewnia mu środki niezbędne na utrzymanie.
Zgodnie z art. 908 K.c. jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, ktundefinedrego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.
Dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości.
Dożywotnie utrzymanie i scheda spadkowa
Ponadto, zgodnie z przepisami w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, powinien on przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Z uwagi na to, że przedmiotem darowizny jest nieruchomość, umowa dla swej ważności musi mieć formę aktu notarialnego.
Co istotne, w kontekście postępowania spadkowego po dożywotniku, należy pamiętać, że w przeciwieństwie do darowizny dożywocie nie jest zaliczane na schedę spadkową, co oznacza, że nigdy nie spowoduje możliwości dochodzenia roszczeń o zachowek.
W tym miejscu znajdziesz wszystko na temat tzw. odwrundefinedconej hipoteki w polskim prawie.
Czy obowiązek meldunkowy nadal istnieje?
Ostatnio często można spotkać się z opinią, że obowiązek meldunkowy został zniesiony, a to nie jest prawda.
Obowiązek meldunkowy pochodzi z okresu PRL. W tamtym okresie, obowiązek meldunkowy pełnił rolę ewidencyjną w oparciu o przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Obecnie obowiązek ten dalej istnieje, niemniej w rzeczywistości najbardziej istotne znaczenie ma aktualny adres pod ktundefinedrym dana osoba aktualnie się znajduje.
Zgłoszenie meldunku, a zatem faktu przebywania pod określonym adresem, nie ma związku z prawem własności.
W tym miejscu przeczytasz więcej na temat obowiązku meldunkowego.
Zamieszkanie a zameldowanie
Zgodnie z treścią art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. undefined Kodeks cywilny, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w ktundefinedrej osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Ponadto miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodzicundefinedw albo tego z rodzicundefinedw, ktundefinedremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub ktundefinedremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na rundefinedwni obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodzicundefinedw, u ktundefinedrego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodzicundefinedw, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Miejsce zameldowania natomiast wyznacza się na podstawie przepisundefinedw ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Wedle przepisundefinedw ww. ustawy miejscem tym jest miejscowość z oznaczonym adresem.
Zgodnie z treścią art. 27 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpundefinedźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca.
Rundefinedwnocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego.
Co jest potrzebne do sporządzenia umowy dożywocia?
Jak do każdej umowy, rundefinedwnież i w umowy dożywocia potrzebne jest dostarczenie do notariusza odpowiednich dokumentundefinedw. Przede wszystkim notariusz musi mieć takie dane jak: imiona, nazwisko, imię ojca oraz imię matki, numer PESEL, data urodzenia oraz miejscowość, stan cywilny (panna/kawaler, zamężna/żonaty, rozwiedziona/rozwiedziony, wdowa/wdowiec), adres zamieszkania, (adres do doręczeń jeżeli jest inny aniżeli adres zamieszkania), rodzaj dokumentu tożsamości (jego numer i termin ważności) oraz obywatelstwo.
Oprundefinedcz danych personalnych stron, do umowy dożywocia potrzebne jest przedmiot umowy to znaczy: wskazanie co jest przedmiotem umowy dożywocia np. określenie konkretnej nieruchomości (numer księgi wieczystej, adres nieruchomości), wartość przedmiotu umowy oraz warunki i data wydania przedmiotu umowy.
W tym miejscu przeczytasz wszystko co trzeba wiedzieć o umowie dożywocia.
Czy da się rozwiązać umowę dożywocia?
Umowa dożywocia jest dość powszechna, szczegundefinedlnie wśrundefinedd ludzi starszych, ktundefinedrzy mając nadzieje, na opiekę darują komuś nieruchomość. Jak to jednak w życiu bywa, rundefinedżnie pundefinedźniej z tą opieką bywa. Z praktyki wiem, że bywa iż nabywcy mimo, że powinni opiekować się dożywotnikiem po otrzymaniu nieruchomości undefinedzapominająundefined o drugiej osobie.
Nie tylko nie opiekują się, ale rundefinedwnież nie kupują lekundefinedw, jedzenia, opału. Jest to szczegundefinedlnie dotkliwa sytuacja, ponieważ osoby, ktundefinedre darują nieruchomość nie mają pieniędzy na podstawowe potrzeby a właśnie rzeczona nieruchomość jest ich jednym zabezpieczeniem.
Co więc jeśli nabywca zapomina, nie interesuje się, nie dba o dożywotnika?
Umowy niestety nie można odwołać, a jej rozwiązanie może nastąpić jedynie przez drogę sądową.
Rozwiązanie umowy dożywocia najczęściej ma miejsce w sytuacji, gdy dożywotnik i nabywca nie będą mogli pozostawać ze sobą w bezpośredniej styczności. Powodem tego stanu rzeczy może być chociażby odległość, ale i poważny konflikt. Wundefinedwczas sąd zmienia uprawnienia wynikające z dożywocia. Zazwyczaj zastępuje je dożywotnia renta.
W tym miejscu znajdziesz wszystko na temat renty dożywotniej.
Co w sytuacji gdy dożywotnik umrze?
W takiej sytuacji osoba, ktundefinedra nabyła od niego mieszkanie, musi własnym kosztem wyprawić pogrzeb zmarłemu. Pogrzeb ten powinien odpowiadać miejscowym zwyczajom. Ponadto, na względzie należy mieć, że umowa dożywocia wiąże się z przeniesieniem własności wyłącznie nieruchomości. Rzeczy ruchome, ktundefinedre się w niej znajdują wchodzą w skład majątku spadkowego, a rozporządzanie nimi przez nabywcę nieruchomości jest niezgodne z prawem.
Jeśli natomiast dożywotnik miał długi, mieszkanie nie zostanie zlicytowane. Co więcej nabywca nie będzie musiał spłacać długundefinedw dożywotnika, chyba że jest krewnym i po nim dziedziczy. Na to jednak rundefinedwnież jest sposundefinedb, albowiem można spadek odrzucić, co oznacza, że długi nie przejdą.
W tym miejscu przeczytasz jak wykreślić prawo dożywocia z KW.
Jakie są koszty sporządzenia umowy dożywocia?
Tak jak wspomniałem na początku, umowa dożywocia musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Jakie są więc koszty notarialne umowy dożywocia?
W dużej mierze zależą one od wartości nieruchomości i tak np. przy nieruchomości wartej powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł koszt będzie wynosić ok 1.010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł; w widełkach powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł undefined 4.770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł; natomiast powyżej 2.000.000 zł undefined 6.770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł.
Ponadto, umowa dożywocia opodatkowana jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza, że podatek wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości. Podatek powinien zapłacić nabywca nieruchomości.
____
Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.
