Smog a dobra osobiste. Co na to Sąd Najwyższy?

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego, prawo do życia w czystym środowisku nie jest dobrem osobistym. Czy to oznacza, że obywatele nie mogą już skutecznie dochodzić przed sądem roszczeń wynikających ze złej jakości powietrza? Warto się przekonać.


O czym przeczytasz?

Czym są dobra osobiste?

Mianem dundefinedbr osobistych określa się dobra niemajątkowe przysługujące każdej osobie fizycznej oraz osobie prawnej, związane z ich indywidualnym istnieniem. Kodeks cywilny nie definiuje, czym są dobra osobiste, wskazuje jednak w art. 23 przykładowe rodzaje objęte ochroną.

Zgodnie z treścią art. 23 K.c., dobra osobiste człowieka, jak w szczegundefinedlności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twundefinedrczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Uwzględniając powyższy katalog, można zatem przyjąć, że dobra osobiste odnoszą się do uznanych przez społeczeństwo oraz system prawny wartości obejmujących psychiczną i fizyczną integralność człowieka (oraz osoby prawnej), jego indywidualność, godność oraz pozycję w społeczeństwie.

Ochrona dundefinedbr osobistych

Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, ktundefinedra dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutkundefinedw, w szczegundefinedlności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym może on rundefinedwnież żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogundefinedlnych.

Dla oceny, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie nie ma subiektywne odczucie osoby fizycznej czy przedsiębiorcy będącego jednocześnie osobą prawną, ale to jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie naruszenie go. Dolegliwość dla podmiotu poszkodowanego nie może być jednak małej wagi według przyjmowanych w społeczeństwie norm. Dopiero przekroczenie granicy dopuszczalnej i powszechnie w nim przyjętej może pociągnąć za sobą sankcje za naruszenie dundefinedbr osobistych.

Dochodzenie roszczeń w oparciu o treść art. 24 K.c. jest łatwiejsze do wykazania, bowiem na gruncie jego zastosowania występuje domniemanie bezprawności działania sprawcy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 kwietnia 2020 r., sygn. akt: V ACa 50/18).

W tym miejscu dowiesz się jakie dobra osobiste są chronione podczas nauki czy pracy zdalnej w swoim mieszkaniu.

W tym miejscu znajdziesz informacje jaki kroki można podjąć, gdy mamy trudnych najemcundefinedw.

Czy smog stanowi naruszenie dundefinedbr osobistych?

W 2015 r. mieszkaniec Rybnika wystąpił do Sądu Rejonowego z Rybniku z pozwem o zapłatę 50.000,00 zł zadośćuczynienia za naruszenie dundefinedbr osobistych z powodu zanieczyszczenia powietrza w mieście. Po stronie pozwanej znalazł się Skarb Państwa działający przez Ministra Środowiska i Ministra Energii.

W treści pozwu wskazał on, że w okresie jesienno-zimowym nie może przewietrzyć domu, bo gdy otwiera okno, bowiem do domu wdziera się smrundefinedd. Sytuacja ta powoduje, że powundefinedd zmuszony jest zatykać klatki wentylacyjne oraz uszczelniać drzwi wejściowe w stosunkowo nowym budynku. Korzysta z oczyszczacza powietrza, ktundefinedry non stop pracuje, co generuje wysokie koszty.

Ponadto powundefinedd wskazał, że nie może swobodnie wychodzić z domu na spacery, z rodziną z dziećmi. Nie może uprawiać sportu mimo, iż jest osobą aktywną fizycznie. Nie może zabrać dzieci na sanki, ani lepić z nimi bałwana. W okresie ferii zimowych nie było ani jednego dnia, w ktundefinedrym normy pyłu PN10 nie były by przekroczone.

Wyrok, apelacja i zapytanie prawne

W maju 2018 r. Sąd Rejonowy w Rybniku oddalił powundefineddztwo. Przyznał, że powietrze w mieście jest często zanieczyszczone, ale nie można tego uznać za naruszenie dobra osobistego w postaci zdrowia. Prawa do życia w czystym środowisku sąd w ogundefinedle nie uznał za dobro osobiste podlegające ochronie. Wskazał ponadto, że prawo do swobodnego przemieszczania się nie jest naruszone, bo z Rybnika można się wyprowadzić.

Od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku powundefinedd wniundefinedsł apelację do Sądu Okręgowego w Gliwicach. Z uwagi na szczegundefinedlną materię, w dniu 24 stycznia 2020 r. Sąd II instancji wystąpił do Sądu Najwyższego z następującym pytaniem prawnym - czy prawo do życia w czystym środowisku, umożliwiające oddychanie powietrzem atmosferycznym spełniającym standardy jakości określone w przepisach powszechnie obowiązującego prawa w miejscach, w ktundefinedrych osoba przebywa przez dłuższy czas, w szczegundefinedlności w miejscu zamieszkania, stanowi dobro osobiste podlegające ochronie na podstawie art. 23 w zw. z art. 24 i art. 448 Kodeksu cywilnego?

Prawo do życia w czystym środowisku a dobra osobiste. Uchwała Sądu Najwyższego

W odpowiedzi na pytanie prawne Sądu Okręgowego w Gliwicach, dnia 28 maja 2021 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w ktundefinedrej wskazał, że prawo do życia w czystym środowisku nie jest dobrem osobistym, a ochronie, jako dobra osobiste podlegają zdrowie, wolność, prywatność do naruszenia (zagrożenia) ktundefinedrych może prowadzić naruszenie standardundefinedw jakości powietrza określonych w przepisach prawa (sygn. akt: III CZP 27/20).

Walka ze smogiem a uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2021 r.

O ile stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 28 maja 2021 r. może wydawać się w dobie pro-ekologicznych trendundefinedw dość zaskakujące, to nie stanowi w orzecznictwie żadnego novum.

Sąd Najwyższy bowiem podejmując uchwałę z 2021 r. utrzymał w mocy pogląd prawny wyrażony już w 1975 r., wskazujący, że ewentualne skutki zanieczyszczenia środowiska można zwalczać, powołując się na takie dobra, jak prawo do zdrowia, wolności czy prywatności.

Czy podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała zamyka drogę do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia dundefinedbr osobistych?

Podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała z dnia 28 maja 2021 r. nie zamyka drogi do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia lub narażenia dundefinedbr osobistych spowodowanych smogiem.

Uchwała Sądu Najwyższego interpretowana w sposundefinedb szeroki daje podstawy do uznania (niezależnie od tego, że - jak potwierdzono - samo prawo do życia w czystym środowisku nie jest dobrem osobistym), że podstawą wytoczenia procesu o ochronę dundefinedbr osobistych z uwagi na pogarszająca się jakość powietrza w Polsce może stanowić realne zagrożenie m.in. zdrowia, życia lub prywatności.

A te undefined zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego undefined zaliczane są do katalogu dundefinedbr osobistych i mogą stanowić podstawę do dochodzenia roszczeń wynikających z naruszenia standardundefinedw jakości powietrza określonych w przepisach prawa.

Wykazanie złej jakości powietrza jako przyczyny naruszenia dundefinedbr osobistych

Wykazanie złej jakości powietrza to tylko jeden z istotnych elementundefinedw potencjalnego procesu o ochronę dundefinedbr osobistych.

W praktyce konieczne będzie także wykazanie, że to właśnie złe powietrze jest przyczyną naruszenia zdrowia, wolności czy prywatności konkretnej osoby.

Ustalenie stron postępowania

Zgodnie z przyjętymi obecnie stanowiskiem, pozwanym w sprawie może być tylko ten, kto swoim działaniem doprowadził do tego, że w konkretnym miejscu i czasie występowało powietrze, ktundefinedre nie spełniało jakości określonej w przepisach prawa, a czego następczym skutkiem było naruszenie zdrowia, wolności czy prywatności osoby fizycznej przebywającej na takim obszarze.

W tym ujęciu sprawcą naruszenia dobra osobistego w postaci zdrowia, wolności czy prywatności nie będą w każdym przypadku państwo, rząd czy minister. Tym sprawcą będzie przede wszystkim ten kto faktycznie powietrze zatruwa, a więc ten, ktundefinedrego działania prowadzą do tego, że powietrze jest złej jakości.

W tym miejscu pisaliśmy co można zrobić kiedy sąsiad zatruwa okolicę.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!