Niebezpieczna sieć najwyższych napięć 400kV. Może być wyznaczona niedaleko, a nawet na terenie naszej nieruchomości.

Sieć najwyższych napięć bardzo negatywnie wpływa na ludzi i środowisko. Czy właścicielowi nieruchomości objętej jej działaniem przysługują roszczenia z tytułu jej postawienia?


O czym przeczytasz?

Prawo energetyczne - podstawowa wiedza

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 11 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. undefined Prawo energetyczne, pod pojęciem sieci należy rozumieć instalacje połączone i wspundefinedłpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego. Podstawowymi rodzajami sieci są sieci przesyłowe i dystrybucyjne.

Sieć przesyłowa to sieć gazową wysokich ciśnień, z wyłączeniem gazociągundefinedw kopalnianych i bezpośrednich, albo sieć elektroenergetyczną najwyższych lub wysokich napięć, za ktundefinedrej ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu przesyłowego (art. 3 ust. 11a ustawy Prawo energetyczne).

Sieć dystrybucyjna to sieć gazowa wysokich, średnich i niskich ciśnień, z wyłączeniem gazociągundefinedw kopalnianych i bezpośrednich, albo sieć elektroenergetyczną wysokich, średnich i niskich napięć, za ktundefinedrej ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu dystrybucyjnego (art. 3 ust. 11b ustawy Prawo energetyczne).

Linie elektroenergetyczne najwyższych napięć undefined oddziaływanie

Jednym z podstawowych elementundefinedw przesyłowego sytemu elektroenergetycznego są linie elektroenergetyczne najwyższych napięć (NN). Linie elektroenergetyczne najwyższych napięć definiowane są jako obiekty budowlane składające się ze słupundefinedw, najczęściej o konstrukcji kratowej i rozwieszonych pomiędzy nimi przewodundefinedw. Część terenu zajmowanego przez linię jest całkowicie wyłączona z możliwości zagospodarowania, a na części występują pewne ograniczenia w użytkowaniu.

Trasy nowych linii elektroenergetycznych są projektowane w taki sposundefinedb, by w ich pobliżu nie występowała zabudowa, w szczegundefinedlności mieszkaniowa. Nierzadko jednak zdarza się, że po wybudowaniu i oddaniu linii do eksploatacji w jej sąsiedztwie pojawią się budynki.

Lokalizacja wszelkich obiektundefinedw budowlanych, jak rundefinedwnież zmiana sposobu zagospodarowania terenu pod linią i w jej sąsiedztwie, wiąże się z koniecznością uzgodnienia planowanych inwestycji przez właściciela nieruchomości z właścicielem linii. Właścicielem linii elektroenergetycznych najwyższych napięć, tj. o napięciach 220 kV, 400 kV i 750 kV, są Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA (PSE) undefined Operator Systemu Przesyłowego w Polsce.

Zakaz lokalizacji budynkundefinedw w pasie technologicznym linii najwyższych napięć

W pasie technologicznym linii należy uzgadniać możliwość lokalizacji wszelkich obiektundefinedw z właścicielem linii (tj. PSE) w celu określenia minimalnych odległości pionowych i poziomych od przewodundefinedw linii oraz technologii prowadzenia prac w czasie ich wznoszenia.

W pasie technologicznym linii obowiązuje zakaz lokalizacji budynkundefinedw mieszkalnych, budynkundefinedw użyteczności publicznej typu: szkoła, szpital, internat, żłobek, przedszkola i innych o zbliżonym charakterze oraz obiektundefinedw budowlanych przeznaczonych na stały pobyt ludzi.

Ponadto w prawie wskazuje się także, że lokalizacja obiektundefinedw budowlanych zawierających materiały niebezpieczne pożarowo, stacji paliw i stref zagrożonych wybuchem w pobliżu linii elektroenergetycznej powinna uwzględniać wymogi określone w przepisach odrębnych oraz normach dotyczących projektowania linii elektroenergetycznych. Zakazuje się tworzenia hałd, nasypundefinedw oraz sadzenia roślinności wysokiej.

Teren w pasie technologicznym linii nie może być kwalifikowany jako teren przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową ani jako teren związany z działalnością gospodarczą (przesyłową) PSE. Wszelkie zmiany w kwalifikacji terenu w obrębie linii i w jego najbliższym sąsiedztwie powinny być zaopiniowane przez PSE.

Oddziaływanie linii na środowisko undefined pole elektromagnetyczne i hałas

Linia najwyższych napięć powinna spełniać wymagania wskazane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomundefinedw pundefinedl elektromagnetycznych w środowisku. W załączniku do rozporządzenia wskazano dopuszczalne poziomy pundefinedl elektromagnetycznych, zrundefinedżnicowane dla terenundefinedw przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz dla miejsc dostępnych dla ludności.

W miejscach dostępnych dla ludzi dopuszczalny poziom składowej elektrycznej wynosi 10 kV/m, a wartość składowej magnetycznej 60 A/m. Natomiast dla terenundefinedw przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jako dopuszczalne wartości ustalono odpowiednio 1 kV/m i 60 A/m. Przy ustalaniu szerokości pasundefinedw technologicznych uwzględnia się zasięg oddziaływania pola elektrycznego. W przypadku wszystkich linii elektroenergetycznych najwyższych napięć składowa elektryczna nie przekracza wartości 10 kV/m na wysokości 2 m nad powierzchnią ziemi.

Isntnieją badania, ktundefinedre wykazują, że funkcjonowanie w odległości mniejszej niż 300 metrundefinedw od linii wysokiego napięcia i pola magnetycznego, ktundefinedre wytwarzają, może zagrażać zdrowiu. Takie wnioski powastały na podstawie badań przeprowadzonych na zlecenie francuskiego Niezależnego Ośrodka Badań i Informacji na temat Promieniowania Elektromagnetycznego (CRIIREM undefined Centre de Recherche et dundefinedInformation Independantes sur Les Rayonnements Electromagnetiques).

Uznaje się, że linie elektroenergetyczne o napięciu 400 kV są źrundefineddłem dźwięku przede wszystkim podczas złych warunkundefinedw atmosferycznych (np. lekki i średni deszcz, mżawka, mgła). W czasie dobrej pogody linie 400 kV na ogundefinedł nie powodują oddziaływania akustycznego i w większości przypadkundefinedw poziom wytwarzanych przez nie dźwiękundefinedw jest porundefinedwnywalny z poziomem tła.

Obszar ograniczonego użytkowania a rekompensata undefined roszczenia w oparciu o Prawo ochrony środowiska

Zgodnie z treścią art. 135 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla oczyszczalni ściekundefinedw, składowiska odpadundefinedw komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej, obiektundefinedw sieci gazowej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania.

Uwzględniając powyższą definicję można wskazać, że o potrzebie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania mogą rozstrzygać:

  • wyniki przeglądu ekologicznego,
  • wyniki oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,
  • wnioski analizy porealizacyjnej.

Jeżeli powyższe dane wskazują, że pomimo zastosowania dostępnych rozwiązań nie mogą być dotrzymane określone standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to tworzy się obszar ograniczonego użytkowania m.in. dla linii i stacji elektroenergetycznych oraz obiektundefinedw sieci gazowej.

Kwestie związane z roszczeniem wynikającym z ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości zostały określone przede wszystkim w treści art. 129 oraz art. 136 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. undefined Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z treścią art. 129 ww. ustawy, właściciel nieruchomości położonej w granicach obszaru ograniczonego użytkowania może żądać:

  • wykupienia nieruchomości bądź jej części undefined jeśli korzystanie z nieruchomości lub z jej części
    w dotychczasowy sposundefinedb lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone,
  • odszkodowania za poniesioną szkodę undefined jeżeli nastąpiło ograniczenie sposobu korzystania
    z nieruchomości lub wartość nieruchomości uległa zmniejszeniu.

Powyższe roszczenia wynikające z położenia nieruchomości w granicach obszar ograniczonego użytkowania przysługują także użytkownikowi wieczystemu. Żądanie wypłaty odszkodowania może zgłosić także osoba, ktundefinedrej przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości (np. służebność).

Z roszczeniem wykupienia nieruchomości, bądź jej części lub z żądaniem wypłaty odszkodowania za szkodę można wystąpić w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

W razie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, na żądanie poszkodowanego, właściwy starosta ustala w drodze decyzji, wysokość odszkodowania (decyzja jest niezaskarżalna).

Zobowiązanymi do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości są podmioty, ktundefinedrych działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania.

Tutaj przeczytasz jak wygląda sytuacja prawna lotniska i jego wpływu na okoliczne tereny.

Roszczenia w oparciu o ustawę o gospodarce nieruchomościami

Kwestie związane z ograniczeniem korzystania z nieruchomości w wyniku zakładania i przeprowadzana na nieruchomości m.in. urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej kształtują także przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z treścią art. 124 ww. ustawy, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć w drodze decyzji, sposundefinedb korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości przewodundefinedw i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektundefinedw i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodundefinedw i urządzeń, nawet jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody.

Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Art. 128 ww. ustawy kształtuje reguły odszkodowania przy wywłaszczeniu. Stosując reguły te odpowiednio do ograniczenia korzystania z nieruchomości, należy przyjąć, że po wykonaniu prac na osobie lub jednostce organizacyjnej występującej o zezwolenie, ciąży obowiązek przywrundefinedcenia nieruchomości do stanu poprzedniego (obowiązek ten nie może być przeniesiony na inne podmioty bez zgody właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości). Ma to nastąpić niezwłocznie po założeniu lub przeprowadzeniu ciągundefinedw, przewodundefinedw i urządzeń, a jeżeli przywrundefinedcenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest niemożliwe albo powoduje nadmierne trudności lub koszty, stosuje się odpowiednie przepis ustawy.

Co na to sądy administracyjne?

Jak już wiemy właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu przysługuje wundefinedwczas odszkodowanie, ktundefinedre powinno odpowiadać wartości poniesionych szkundefinedd, a jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu. Odszkodowanie to obciąża osobę lub jednostkę organizacyjną, ktundefinedra uzyskała zezwolenie odpowiednio na założenie lub przeprowadzenie ciągundefinedw drenażowych, przewodundefinedw i urządzeń, o ktundefinedrych mowa w art. 124 ust. 1 u.g.n. (wyrok Wojewundefineddzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 marca 2018 r., sygn. akt: II SA/Łd 109/18).

Warto jednak pamiętać, że niedopuszczalne jest, aby szkody wynikłe np. z zaplanowania na danym terenie linii energetycznej były wypłacane w ramach odszkodowania ustalanego na podstawie art. 128 ust. 4 u.g.n. W nauce prawa uznaje się, że na podstawie tego przepisu właścicielowi nieruchomości przysługuje tylko odszkodowanie związane z aktualnie wybudowaną linią energetyczną (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 03 grudnia 2019 r., sygn. akt: I OSK 307/18).

Odszkodowanie, o ktundefinedrym mowa w art. 128 ust. 4 u.g.n., przysługuje wyłącznie właścicielowi i użytkownikowi wieczystemu, zatem nie przysługuje innym podmiotom korzystającym z nieruchomości, np. osobom korzystającym z ogrundefineddka działkowego (wyrok Wojewundefineddzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 09 kwietnia 2019 r., sygn. akt: II SA/Rz 82/19).

Roszczenia w oparciu o Kodeks cywilny

Kwestie związane z ograniczeniem korzystania z nieruchomości kształtują się także w oparciu o treść przepisundefinedw ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. undefined Kodeks cywilny.

Art. 231 undefined 2 KC mundefinedwi, że

właściciel gruntu, na ktundefinedrym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniundefinedsł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Powyższy artykuł znajdzie zastosowanie w przypadku posadowienia linii wysokiego napięcia, chociażby nie miała ona fizycznej styczności z gruntem. Zgodnie bowiem z tezą wskazaną w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2004 r. (sygn. akt: I CK 26/04), właściciel nieruchomości, nad ktundefinedrą przechodzi linia wysokiego napięcia, ktundefinedra ogranicza sposundefinedb korzystania z danej nieruchomości i zmniejsza jej wartość pomimo tego, że nie ma fizycznej styczności z samym gruntem, ma prawo żądać od właściciela linii na podstawie art. 231 undefined 2 KC wykupienia od niego działki.

Dla powstania roszczenia wynikającego z art. 231 undefined 2 KC wystarczy zainstalowanie trwałych urządzeń, ktundefinedre - mając fizyczne oparcie na sąsiednich nieruchomościach - znalazły się na trwałe w granicach przestrzennych nieruchomości określonych w art. 143 KC.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!