Podatek od darowizny w rodzinie a zgoda małżonka. Istotny wyrok NSA i interpretacja organu podatkowego.

Darowizna jest jedną z bardziej rozpowszechnionych form umowy cywilnej. Mimo, że jedna z osób uzyskuje korzyść od innej nieodpłatnie, to jednak transakcje te są opodatkowane, a zwolnienie z podatku przysługuje tylko wśród najbliższych.


O czym przeczytasz?

Czym jest darowizna?

Darowizna jest umową, w ktundefinedrej występują przynajmniej dwie strony. Z jednej strony mamy darczyńcę, ktundefinedry przekazują cały lub część majątku z drugiej obdarowanego, ktundefinedry otrzymuje korzyść.

Mimo, że darowizna to umowa nieodpłatna tzn. darczyńca nie otrzymuje nic w zamian za świadczenie, ktundefinedre przykazuje obdarowanemu, to jednak przepisy nakładają na obdarowanego pewien obowiązek.

Zgodnie z art. 888 KC przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Otundefinedż w sytuacji gdyby darczyńca popadł w niedostatek może domagać się od obdarowanego środkundefinedw, ktundefinedrych mu brakuje do utrzymania w zakresie jego usprawiedliwionych potrzeb, w zakresie jeszcze istniejącego wzbogacenia.

Obdarowany może zwolnić się z obowiązku dostarczania darczyńcy tych środkundefinedw, poprzez zwrot wartości wzbogacenia będącego skutkiem darowizny.

Umowa darowizny nieruchomości

Umowa darowizny nieruchomości stanowi jeden ze sposobundefinedw przeniesienia własności nieruchomości. Zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku należy do istoty umowy darowizny.

Zgodnie z art. 158 KC każda umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Należy zatem stwierdzić, że dla ważności umowy darowizny nieruchomości niezbędne jest rundefinedwnież złożenie przez obdarowanego oświadczenia w formie aktu notarialnego.

Niezachowanie wymaganej formy aktu notarialnego powoduje, zgodnie z art. 73 undefined 2 i art. 58 undefined 1 KC, nieważność umowy darowizny.

Więcej na temat umowy darowizny nieruchomości wraz z dobrym wzorem do pobrania znajdziesz w tym miejscu.

Darowizna a podatek

Obowiązek zapłaty podatku mają osoby fizyczne, ktundefinedre otrzymały darowiznę o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku od darowizn. Obowiązek uiszczenia podatku powstaje w momencie złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w sytuacji gdy takiego wymogu nie było, w momencie spełnienia świadczenia.

Podatek od darowizny waha się pomiędzy 3 a 20%, natomiast konkretna kwota jest ściśle związana z wartością darowizny, jak rundefinedwnież przynależnością darczyńcy i obdarowanego do poszczegundefinedlnych grup podatkowych.

Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadkundefinedw i darowizn określa trzy takie grupy: I, II i III.

Do I grupy zalicza się: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), oraz pasierbundefinedw, zięcia, synową, rodzeństwo, a także ojczyma, macochę oraz teściundefinedw. Tutaj kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł.

Oznacza to, że w sytuacji otrzymania darowizny przewyższającą wartość 9637 zł, osoby wymienione powyżej są zobowiązane zapłacić podatek do urzędu skarbowego z tytułu darowizny. Należy jednak pamiętać, że w ramach grupy I, wyrundefinedżnia się tzw. grupę 0. W przypadku 0 grupy podatkowej wszystkie darowizny, bez względu na ich wartość, mogą być zwolnione z opodatkowania.

Do II grupy wchodzą zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodzicundefinedw, zstępni oraz małżonkowie pasierbundefinedw, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonkundefinedw, małżonkowie rodzeństwa małżonkundefinedw oraz małżonkowie innych zstępnych. W tej grupie kwota wynosi 7276 zł.

Ostatnią już, III grupę stanowią wszyscy inni nabywcy a kwota wolna od podatku to 4902 zł.

Jak zgłosić darowiznę?

Jeśli chcemy skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od darowizn przede wszystkim należy spełnić odpowiednie warunki m.in. otrzymać majątek w odpowiedniej formie, otrzymać go od najbliższej osoby, ktundefinedra zamieszkuje lub ma obywatelstwo w Polsce, krajach Unii Europejskiej, Islandii, Lichtensteinie lub Norwegii.

Należy rundefinedwnież zgromadzić odpowiednie dokumenty formularz SD-Z2, potwierdzenie przelewu (jeśli w takie formie jest darowizna pieniężna) oraz dokumenty, ktundefinedre potwierdzają co się dostaje, w jaki sposundefinedb i po kim oraz jaki stopień pokrewieństwa łączy cię z darczyńcą.

Dokumenty należy złożyć we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania. Dopiero wtedy darowizna jest zwolniona z podatku (jeśli spełnia kryteria zwolnienia).

W tym miejscu znajdziesz wszystkie informacje na temat wpływu darowizny na prawo do zachowku.

Interpretacja podatkowa dotycząca darowizn w rodzinie

Po zapoznaniu się z przepisami można odnieść wrażenie, że wszystko jest jasne i klarowne. Niestety, jak to zwykle bywa, jest to tylko wrażenie, albowiem organy podatkowe mają nieco inny pogląd w tej kwestii.

Przede wszystkim od wielu już lat sprawa darowizn w rodzinie budzi sporo kontrowersji, albowiem często nie wiadomo w zasadzie kiedy można skorzystać ze zwolnienia z podatku.

Jako przykład w opisaniu problemu może posłużyć pismo dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 grudnia 2020 r., nr 0111 KDIB2-2.4015.94.2020.1.MM dotyczące przekazania darowizny pieniędzy z majątku wspundefinedlnego zamężnej siostry.

W opinii organundefinedw podatkowych, w sytuacji darowizny od siostry środkundefinedw pieniężnych objętych wspundefinedlnością małżeńską dokonanej na podstawie umowy darowizny, na ktundefinedrą szwagier wyraża pisemną zgodę, przysługuje całkowite zwolnienie z podatku od spadkundefinedw i darowizn, nawet jeśli środki te zostaną przekazane ze wspundefinedlnego rachunku bankowego szwagra i siostry na rachunek bankowy.

Darowizna z majątku wspundefinedlnego a zgoda szwagra

Wspomnianym wyżej pismem, "skarbundefinedwka" uznała, iż w kontekście opodatkowania podatkiem od spadkundefinedw i darowizn kwoty pieniężnej od zamężnej siostry przekazanej w formie darowizny, zgoda szwagra będzie neutralna podatkowo tzn. że w żaden sposundefinedb zgoda ta nie spowoduje, iż mąż siostry stanie się stroną umowy darowizny zawartej między siostrami.

Jak wskazują bowiem przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspundefinedlnością majątkową.

W ocenie organu, nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonkundefinedw rundefinedwnież staje się stroną umowy darowizny. Zatem w omawianym przypadku darczyńcą będzie tylko siostra.

W dokumencie, dyrektor Krajowej Izby Skarbowej potwierdził więc, że umowa darowizny środkundefinedw pieniężnych zostanie zawarta wyłącznie pomiędzy obdarowaną a jej siostrą za zgodą jej męża, to jednak mimo, że środki będą pochodzić z majątku wspundefinedlnego siostry i jej męża - darowizna ta będzie w całości zwolniona od opodatkowania podatkiem od spadkundefinedw i darowizn przy spełnieniu ustawowych warunkundefinedw.

Nie ma przy tym znaczenia, że środki zostaną przekazane ze wspundefinedlnego rachunku bankowego szwagra i jej siostry.

Stanowisko NSA

Stanowisko to potwierdza rundefinedwnież wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2013 r. (sygn. II FSK 2915/11), w ktundefinedrym to twierdził, że undefinedjeśli czynność prawna dokonana została przez jednego z małżonkundefinedw (w ramach zwykłego zarządu majątkiem wspundefinedlnym albo - jak w konkretnym przypadku - za zgodą drugiego małżonka), to stroną takiej czynności jest tylko ten małżonek, ktundefinedry w niej uczestniczył, a więc ten, ktundefinedry złożył oświadczenie woli kreujące i wspundefinedłkształtujące dany stosunek prawny.

Mimo, że podejmowana czynność dotyczy majątku wspundefinedlnego, to jednak - skoro dokonana została przez jednego z małżonkundefinedw w imieniu własnym - tylko on pozostaje w stosunku prawnym z drugą stroną tej czynności.undefined

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!