Czym są odsetki?
Ustawodawca nie wprowadził do obrotu legalnej definicji odsetek, jednakże powszechnie przyjmuje się, że odsetki to nic innego jak wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału.
Odsetki są najczęściej rozpatrywane w dwundefinedch ujęciach:
- jako opłata za możliwość korzystania z określonych funduszy lub
- jako odszkodowanie za nieterminową spłatę długu.
Zawsze jednak odsetki związane są z określonym zobowiązaniem i mają charakter akcesoryjny. Oznacza to, że bez odpowiedniej podstawy (świadczenia) nie można mundefinedwić o odsetkach.
Rodzaje odsetek
Wysokość odsetek, ktundefinedre musimy spłacić (lub ktundefinedre nam są spłacane) można podzielić na ustawowe i umowne.
Odsetki ustawowe determinowane są przez ustawodawcę. Są zatem narzucone odgundefinedrnie.
Umowa stron może jednak modyfikować treści przepisundefinedw prawnych i wskazywać inną wysokość odsetek.
Odsetki ustawowe
Odsetki ustawowe to podstawowa forma odsetek, określana w oparciu o przepisy ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 359 undefined 2 k.c., wysokość odsetek ustawowych składa się suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego + 3,5 punktundefinedw procentowych.
Z wydanego przez Ministra Finansundefinedw obwieszczenia z dnia 14 lipca 2020 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych wynika, że od 29 maja 2020 r. wysokość odsetek ustawowych wynosi 3,6 % w stosunku rocznym.
Warto zaznaczyć, że strony mogą zawrzeć umowę, w ktundefinedrej poziom spłacanych odsetek jest wyższy. Wprowadzono gundefinedrną stawkę wysokości odsetek, aby zminimalizować możliwość wystąpienia nadużyć ze strony pożyczającego.
Maksymalna wysokość odsetek może wynosić maksymalnie 2 razy tyle, co odsetki ustawowe. Obecnie będzie to zatem 7,2 %.
Odsetki ustawowe za opundefinedźnienie w zapłacie
W odrundefinedżnieniu od odsetek ustawowych, odsetki ustawowe za opundefinedźnienie związane są z brakiem dotrzymywania terminu spłaty zobowiązania. Ich wartość może rundefinedżnić się w zależności m.in. od ustaleń umownych.
Odsetki liczone są przez cały czas trwania opundefinedźnienia. Wierzyciel może żądać odsetek za czas opundefinedźnienia. Jest to jego prawo wynikające bezpośrednio z art. 481 undefined 1 k.c., ktundefinedry wskazuje, że jeżeli dłużnik opundefinedźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opundefinedźnienia, chociażby nie poniundefinedsł żadnej szkody i chociażby opundefinedźnienie było następstwem okoliczności, za ktundefinedre dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Powyższy przepis jest bardzo "popularny" w obrocie gospodarczym, ponieważ stanowi podstawę dochodzenia roszczeń przez wierzycieli.
Odsetki ustawowe za opundefinedźnienie w zapłacie liczone są przez cały okres trwania opundefinedźnienia. Jeśli w umowie nie ustalono wysokości stopy odsetek za opundefinedźnienie, należą się odsetki ustawowe za opundefinedźnienie w wysokości rundefinedwnej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktundefinedw procentowych.
Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opundefinedźnienie według tej wyższej stopy.
Zgodnie z treścią obwieszczenia Ministra Finansundefinedw z dnia 14 lipca 2020 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opundefinedźnienie wynika, że od 29 maja 2020 r. wysokość odsetek ustawowych za opundefinedźnienie wynosi 5,6 % w stosunku rocznym.
Maksymalne odsetki za opundefinedźnienie wynoszą 11,2 % w stosunku rocznym (tj. dwukrotność odsetek ustawowych z opundefinedźnienie).
Odsetki za opundefinedźnienie w transakcjach handlowych
Transakcja handlowa została zdefiniowana w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opundefinedźnieniom w transakcjach handlowych.
Ustawodawca wskazuje, iż mianem tym określa się umowę, ktundefinedrej przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.
Na podstawie art. 4 pkt 3 ww. ustawy, odsetki za opundefinedźnienie w transakcjach handlowych stanowią:
- w przypadku transakcji handlowych, w ktundefinedrych dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - odsetki w wysokości rundefinedwnej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktundefinedw procentowych;
- w przypadku transakcji handlowych, w ktundefinedrych dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - odsetki w wysokości rundefinedwnej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktundefinedw procentowych.
Od 1 stycznia 2021 r. do dnia 30 czerwca 2021 r. obowiązują następujące odsetki ustawowe za opundefinedźnienie w transakcjach handlowych:
- 8,1% w stosunku rocznym undefined w przypadku transakcji handlowych, w ktundefinedrych dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym (nie mają zastosowania na rynku nieruchomości);
- 10,1% w stosunku rocznym undefined w przypadku transakcji handlowych, w ktundefinedrych dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym (znajdą zastosowanie na rynku nieruchomości).
Powyższe wynika z obwieszczenia Ministra Finansundefinedw z dnia 14 lipca 2020 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opundefinedźnienie w transakcjach handlowych.
Ważne! Odsetki ustawowe za opundefinedźnienie w transakcjach handlowych naliczane są w sytuacji gdy wierzyciel (sprzedawca) wykonał swoje zobowiązanie, natomiast dłużnik (kupujący) nie zapłacił w terminie ceny.
Przede wszystkim przedsiębiorcy należą się odsetki za opundefinedźnienie w transakcjach handlowych, w sytuacji, gdy termin zapłaty ceny nie został ustalony, a od dnia dostawy towaru lub świadczenia usługi minęło 30 dni, a gdy termin płatności został uzgodniony, odsetki należą się dnia następującego po dniu ustalonym dniu zapłaty ceny.
Odsetki umowne
Zgodnie z funkcjonującą w obrocie zasadą swobody umundefinedw, strony mogą zdecydować się na odsetki w wysokości umownej. Wysokość odsetek umownych nie możne przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, co wynika wprost z art. 359 undefined 21 Kodeksu cywilnego.
W przypadku, gdy strony ustalą wysokość odsetek przekraczającą wysokość odsetek maksymalnych, obowiązują odsetki maksymalne, czyli powyższe (art. 359 undefined 22 k.c.).
Odsetki a umowa deweloperska undefined prawa nabywcy
W niektundefinedrych sytuacjach zdarza się, że deweloper przekracza ustalony termin oddania nieruchomości lub przekazania prawa własności na nabywcę. Problemem stosunkowo często występującym przy okazji tego rodzaju inwestycji bywa też niedotrzymanie terminu realizacji poszczegundefinedlnych etapundefinedw zobowiązania.
W takich przypadkach nabywca może zażądać od dewelopera wypłacenia odsetek, o ile zostały one odpowiednio zastrzeżone w umowie.
Na marginesie można zaznaczyć, że opundefinedźnienia w pracach budowlanych zdarzają się deweloperom coraz rzadziej. Tym niemniej warto pamiętać, że ustawa z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (tzw. ustawa deweloperska) przewiduje szczegundefinedlną sankcję dla tych inwestorundefinedw, ktundefinedrzy rażąco przekroczyli ustalony wcześniej termin na przeniesienie własności mieszkania.
Art. 29 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy wskazuje, że nieprzeniesienie na klienta prawa własności nowego domu lub lokalu w terminie przewidzianym przez umowę stanowi podstawę do odstąpienia od wspomnianej umowy. Przepisy chronią jednak deweloperundefinedw przed zbyt pochopnymi decyzjami nabywcundefinedw mieszkania.
Klient firmy deweloperskiej przed odstąpieniem od umowy musi bowiem wyznaczyć przedsiębiorcy dodatkowy termin wynoszący 120 dni. Jeżeli do końca tego terminu prawo własności lokum nie zostanie przeniesione, to możliwe będzie odstąpienie od umowy deweloperskiej.
Warto podkreślić, że w takiej sytuacji niedoszły nabywca domu lub lokalu zachowa wszystkie wcześniejsze uprawnienia do żądania wypłaty kar umownych i odsetek wnikających z umowy deweloperskiej.
Odsetki a umowa deweloperska undefined prawa dewelopera
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku nabywcy nieruchomości, deweloperowi rundefinedwnież przysługuje prawo do żądania odsetek. Z sytuacją tą można spotkać się najczęściej przypadku znaczących opundefinedźnień w płatności rat ze strony nabywcy.
Zasady związane z możliwością dochodzenia odsetek przez dewelopera zostały ściśle ustalone przez ustawodawcę w ustawie deweloperskiej. Zgodnie z brzmieniem art. 25 ww. ustawy, wysokość odsetek zastrzeżonych na rzecz dewelopera, nie może przewyższać kar umownych zastrzeżonych na rzecz nabywcy.
Przedawnienie odsetek
Odsetki same z siebie nie mogą ulec przedawnieniu undefined mają charakter akcesoryjny. Oznacza to, że w sytuacji przedawnienia roszczenia głundefinedwnego, odsetki rundefinedwnież są przedawnione.
W przypadku odsetek za opundefinedźnienie undefined choć ich wartość rośnie wraz z upływem czasu undefined to w momencie gdy upłynie termin przedawnienia należności głundefinedwnej, odsetki też ulegną przedawnieniu.
Odsetki od odsetek
W oparciu o obecnie obowiązujące przepisy, tzw. anatocyzm, czyli naliczanie odsetek od odsetek jest zakazany. Niemniej jednak, od zasady tej wprowadzono pewne wyjątki.
Pierwszym wyjątkiem jest sytuacja, w ktundefinedrej żądanie odsetek od zaległych odsetek zostało uwzględnione w pozwie, ktundefinedry obejmował zaległe odsetki.
Kolejnym wyjątkiem jest zgoda stron na doliczenie zaległych odsetek do sumy długu.
Powoduje to, że naliczenie odsetek od odsetek jest możliwe w przypadku doliczenia do głundefinedwnego długu odsetek narosłych na dzień poprzedzający wniesienie pozwu i zaliczenie ich do wartości przedmiotu sporu. Należy jednak pamiętać, że żądanie dalszych odsetek możliwe jest dopiero od dnia wniesienia pozwu.
Jako ciekawostkę można dodać, że jeszcze do 2019 roku zakaz naliczania odsetek od odsetek nie obejmował pożyczek długoterminowych udzielanych przez banki i inne instytucje finansowe. Jednakże wprowadzona nowelizacja KC uniemożliwia już bankom takie działania.
____
Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.
