Czym jest spadek?
Spadkiem jest przekazanie ogundefinedłu praw i obowiązkundefinedw należących do spadkodawcy na jego prawnych spadkobiercundefinedw w wyniku dziedziczenia. Najczęstszą przyczyną wykonania prawa spadkowego jest śmierć spadkodawcy. Rzadziej natomiast wiąże się to ze zrzeczeniem się praw do własności na korzyść trzeciej osoby, co regulują osobne przepisy.
Wyznaczona osoba staje się nabywcą spadku w momencie jego otwarcia, ktundefinedre następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca może zostać wskazany w treści testamentu za życia spadkodawcy, lub też ustalony w procesie dziedziczenia ustawowego, jeśli spadkodawca testamentu nie pozostawił.
Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, do spadku zalicza prawa i obowiązki spadkodawcy oraz zgromadzony przez niego majątek z wyjątkiem tych jego elementundefinedw, ktundefinedre są ściśle związane ze zmarłą osobą, oraz takich, ktundefinedre - niezależnie od statusu spadkobiercy - przechodzą na określone osoby trzecie.
Więcej na temat dziedziczenia ustawowego nieruchomości przeczytasz w tym miejscu, a ogundefinedlnie na temat testamentu tutaj.
Spadkobiercy a nieruchomość
W przypadku nieruchomości spadkobiercami będą te osoby, ktundefinedre zostaną wymienione w testamencie jako tzw. spadkobiercy testamentowi. Jeśli takiego zapisu brak, to osoby, ktundefinedrym przydzielony zostanie udział w podziale nieruchomości, zostaną spadkobiercami ustawowymi.
Do podstawowego grona spadkobiercundefinedw ustawowych zalicza się: małżonka, zstępnych, tj. dzieci, wnuki, prawnuki i dalsze pokolenia; rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa.
Zgodnie z prawem, wymienieni spadkobiercy podzieleni są na cztery grupy, ktundefinedre określają kolejność dziedziczenia.
Pierwsza grupa spadkobiercundefinedw, tj. osundefinedb mających pierwszeństwo w dziedziczeniu, to małżonek, dzieci spadkodawcy oraz zstępni dziecka, ktundefinedre nie dożyło otwarcia spadku. W przypadku, gdy nie ma takich osundefinedb lub też nie chcą czy nie mogą one dziedziczyć, to prawa do spadku przechodzą na grupę drugą, w ktundefinedrej znajdują się (po raz kolejny) małżonek oraz rodzice spadkodawcy, a jeśli ich nie ma - rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa undefined jeśli rodzeństwa rundefinedwnież w momencie otwarcia spadku zabrakło. Zdarza się, że zmarły nie ma już żadnego krewnego z grupy pierwszej i drugiej undefined wtedy do dziedziczenia dochodzą dziadkowie spadkodawcy lub ich zstępni oraz pasierbowie zmarłego.
Ostatnią grupą, ktundefinedra bierze udział w podziale spadku, w przypadku braku członkundefinedw pozostałych grup, jest gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarb Państwa. W sytuacji, gdy małżonkowie pozostawali w statusie prawomocnego postanowienia o separacji do momentu wydania prawomocnego postanowienia o zniesieniu separacji istnieją skutki prawne jak przy orzeczeniu rozwodu. Oznacza to, że małżonkowie będący
w separacji nie są powołani z ustawy do dziedziczenia po sobie. Jedyną możliwością, aby taka osoba uzyskała to prawo, jest wpisanie jej przez spadkodawcę do testamentu.
W przypadku dzieci sprawa jest łatwiejsza. Wszyscy potomkowie spadkobiercy mają w tym względzie rundefinedwne prawa undefined dziedziczą po swoich rodzicach bez względu na to, czy pochodzą z małżeństwa, czy ze związku pozamałżeńskiego.
Akt poświadczenia dziedziczenia a stwierdzenie nabycia spadku
Do ustalenia kręgu spadkobiercundefinedw dojść może na dwa sposoby:
- poprzez sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem;
- poprzez stwierdzenie nabycia spadku w drodze postępowania sądowego.
Najszybszym sposobem ustalenia kręgu spadkobiercundefinedw jest sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem. W akcie szczegundefinedłowo zostaną wskazane udziały poszczegundefinedlnych spadkobiercundefinedw w spadku. Należy jednak pamiętać, że w kancelarii notarialnej stawić się muszą jednocześnie wszyscy spadkobiercy i muszą być oni zgodni co do sposobu dziedziczenia oraz wysokości przypadających udziałundefinedw w spadku.
Porundefinedwnanie kosztundefinedw aktu poświadczenia dziedziczenia i stwierdzenia nabycia spadku
Zgodnie z treścią art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opłata stała od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku wynosi 100,00 zł. Ponadto zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania i wysokości opłat za wpisy dokonywane w Rejestrze Spadkowym przez notariusza albo sąd, kwota 100,00 zł musi być uzupełniona o kwotę 5,00 zł tytułem opłaty za wpis w Rejestrze Spadkowym.
Ważne! Opłata za wpis w Rejestrze Spadkowym wynosi 5,00 zł jeżeli wniosek dotyczy jednej osoby zmarłej, 10,00 zł, jeżeli wniosek dotyczy dwundefinedch osundefinedb zmarłych itd. Brak wymaganej opłaty spowoduje zwrot wniosku.
O ile stwierdzenie nabycia spadku w drodze sądowej jest skuteczne, to może wiązać się z koniecznością przeprowadzenia długiego postępowania. Jeśli jednak wszyscy spadkobiercy mają możliwość jednoczesnego stawienia się u notariusza , a sposundefinedb dziedziczenia oraz wysokości przypadających im udziałundefinedw jest zaakceptowany przez wszystkich, to znacznie szybszym rozwiązaniem jest sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej określa wysokość maksymalnej opłaty za sporządzenie protokołu dziedziczenia.
Zgodnie z treścią undefined 10a ww. rozporządzenia opłaty te kształtują się następująco:
- za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobiercundefinedw dziedziczących gospodarstwo rolne maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego, maksymalna stawka wynosi
400,00 zł; - za sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu obejmującego oświadczenie o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu maksymalna stawka wynosi
50,00 zł; - za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu maksymalna stawka wynosi
30,00 zł.
Ostateczna wysokość kosztundefinedw związanych ze sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia uzależniona będzie m.in. od tego, czy notariusz będzie podejmował dodatkowe czynności w toku procedury (np. otwarcie testamentu), jak rundefinedwnież od tego czy spadkobierca będzie wnosił o umieszczenie dodatkowych wpisundefinedw w akcie notarialnym.
Podatek od spadku
Kiedy spadkobiercy zostaną już określeni i przyjmą spadek, koniecznym staje się zbadanie czy zasadnym jest uiszczenie podatku od spadku. Podatek od spadku to podatek pobierany w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadkundefinedw i darowizn. Wysokość podatku ustalana jest w zależności od grupy podatkowej do ktundefinedrej należy spadkobierca.
Z obowiązku uiszczenia podatku od spadku zwolnieni są jednak członkowie najbliższej rodziny zmarłego, tj. małżonek, zstępni undefined dzieci i wnuki oraz wstępni undefined rodzice, dziadkowie.
Muszą dopełnić oni jednak pewnych formalności. W ciągu sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, tj. od dnia otwarcia spadku lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przed notariuszem, powinni oni złożyć u naczelnika urzędu skarbowego druk SD-Z2 - "Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych".
Ważne! W przypadku niezłożenia wniosku w wyznaczonym terminie powstaje obowiązek zapłacenia podatku.
Zwolnienie z podatku od spadku nie przysługuje dalszym członkom rodziny i pozostałym spadkobiercom. Wysokość opłat uzależniona jest rundefinedwnież od przynależności spadkobiercy do określonej grupy podatnikundefinedw oraz od minimalnej kwoty wolnej od podatku. Wysokość kwoty wolnej od podatku uzależniona jest od przynależności płatnika do danej grupy spadkobiercundefinedw.
Podział spadku obejmującego nieruchomość
Nierzadko zdarza się, że głundefinedwnym składnikiem spadku jest nieruchomość. W konsekwencji, nie jest możliwe dokonanie podziału spadku w ten sposundefinedb, aby przypadła ona jednemu ze spadkobiercundefinedw, a udziały pozostałych zostały pokryte z pozostałego mienia spadkodawcy. Konieczne jest zatem podjęcie przez spadkobiercundefinedw uzgodnień co do sposobu rozdysponowania nieruchomością.
Możliwe jest w tym zakresie zastosowanie poniższych wariantundefinedw:
- pozostawienie nieruchomości we wspundefinedłwłasności spadkobiercundefinedw undefined w takiej sytuacji udziały spadkowe wyznaczają udział w nieruchomości (z zastrzeżeniem przypadku, gdy wchodziła ona w skład majątku wspundefinedlnego spadkodawcy i jego małżonka). Rozwiązanie to będzie najrozsądniejsze w szczegundefinedlności, gdy nieruchomości nie można korzystnie sprzedać albo gdy może ona przynosić dochundefinedd z tytułu najmu, bądź dzierżawy. Wtedy dochundefinedd ten podlegać będzie podziałowi między spadkobiercundefinedw, zgodnie z ich udziałami w nieruchomości;
- sprzedaż nieruchomości undefined w takim przypadku do spadku wchodzą pieniądze uzyskane od nabywcy, pomniejszone o koszty transakcji. Spadkobiercy zaś otrzymują odpowiednią ich część,
- przyznanie nieruchomości jednemu ze spadkobiercundefinedw z obowiązkiem rozliczenia się z pozostałymi undefined o ile strony nie postanowią inaczej, spadkobierca ktundefinedry otrzymał nieruchomość zobowiązany jest do odpowiednich spłat na rzecz pozostałych spadkobiercundefinedw. Spłaty te mają doprowadzić do tego aby każdy z nich otrzymał należny mu udział w masie spadkowej.
Nieruchomość dla jednego ze spadkobiercundefinedw
Jeżeli spadkobiercy są zgodni, że nieruchomość powinna otrzymać jedna osoba, zrzeczenie się spadku może nie być najlepszym rozwiązaniem. Wynika to z dwundefinedch powodundefinedw. Przede wszystkim w skład spadku mogą wchodzić także inne składniki niż nieruchomości. Nie jest natomiast możliwe częściowe zrzeczenie się spadku. Stąd też taki spadkobierca utraciłby udział nie tylko w nieruchomości ale rundefinedwnież w innych elementach masy spadkowej.
Ponadto jeżeli spadkobierca ma dzieci lub wnuki, to zrzeczenie się przez niego spadku spowodowałoby to, że do spadku zostaliby powołani jego zstępni. Jego udział spadkowy przeszedłby zatem w pierwszej kolejności na jego dzieci, w dalszej zaś na wnuki. Aby tego uniknąć lepszym rozwiązaniem będzie dokonanie działu spadku w ten sposundefinedb, że nieruchomość otrzyma jeden ze spadkobiercundefinedw, a pozostali zrzekną się należnych im spłat.
W zależności od stopnia pokrewieństwa spadkobiercundefinedw, do rozważenia pozostaje rundefinedwnież darowizna pomiędzy spadkobiercami. Jej przedmiotem byłyby udziały w nieruchomości odziedziczone przez pozostałych spadkobiercundefinedw. W tym przypadku jednakże należy upewnić się, że darowizna taka będzie korzystała ze zwolnienia podatkowego. Przypomnijmy, że dotyczy to darowizn w grupie, do ktundefinedrej należą: małżonek, zstępni (np. dzieci, wnuki), wstępni (np. rodzice, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha.
Warto także na marginesie wskazać przypadek, w ktundefinedrym do spadku wchodzi jedynie udział w nieruchomości. Sytuacja taka będzie miała miejsce, gdy nieruchomość była składnikiem majątku wspundefinedlnego małżonkundefinedw. Śmierć jednego z nich powoduje ustanie wspundefinedlności majątkowej małżeńskiej. Żyjący małżonek uzyskuje zatem swundefinedj udział w nieruchomości w wysokości 1/2. Udział ten przypada mu przy tym, nie z uwagi na spadkobranie ale ustanie ww. wspundefinedlności majątkowej. Do spadku wchodzi zatem 50% udziału w nieruchomości do ktundefinedrej stosuje się odpowiednio kodeksowe zasady dziedziczenia ustawowego.
Wgląd do księgi wieczystej nieruchomości
Przed decyzją o przyjęciu spadku istotnym jest zajrzenie do księgi wieczystej, w ktundefinedrej odnajdziemy informacje dotyczące stanu prawnego dziedziczonego lokalu (np. czy mieszkanie nie jest obciążone długami lub czy na pewno zmarła osoba była jedynym jego właścicielem). Wglądu do księgi dokonać można we właściwym dla danej lokalizacji sądzie rejonowym lub na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Więcej na temat tego, jak czytaś księgę wieczystą przeczytasz w tym miejscu.
____
Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.
