Prawo do dziedziczenia
Kwestie spadkundefinedw zostały uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego przepisami prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osundefinedb. Natomiast do spadku nie należą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak rundefinedwnież prawa, ktundefinedre z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Przede wszystkim do spadku powołane są osoby wyszczegundefinedlnione w testamencie. Jeśli nie ma testamentu dziedziczą - zgodnie z ustawą - najbliższa rodzina zmarłego do ktundefinedrej wlicza się małżonka zmarłego oraz jego dzieci. W przypadku, gdy ich nie ma wundefinedwczas dalsi krewni.
Dziedziczenie na podstawie testamentu
Dziedziczenie na podstawie testamentu ma miejsce wundefinedwczas, gdy spadkodawca sporządził ważny testament, w ktundefinedrym powołał jednego albo kilku spadkobiercundefinedw do całości spadku i nie wystąpią żadne przeszkody, aby spadkobiercy tacy mogli dziedziczyć.
Podobnie będzie w sytuacji, gdy na miejsce spadkobiercy testamentowego, ktundefinedry nie chce lub nie może dziedziczyć, wejdzie spadkobierca podstawiony i w ten sposundefinedb wystąpi skuteczne powołanie do całości spadku w testamencie.
Jakie formy może mieć testament?
Ustawodawca nie określił w zasadzie jak powinien wyglądać testament, a dokładniej jej elementy składowe. Ustawodawca jedynie określił formy zwykłe i szczegundefinedlne testamentu. Testament można sporządzić w zwykłej formie, czyli holograficznej, notarialnej albo allograficznej.
Z testamentem holograficznym mamy do czynienia, gdy spadkodawca sporządza testament w całości pismem ręcznym, podpisze go i opatrzy datą.
Zgodnie z art. 949 undefined 2 Kodeksu cywilnego brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentundefinedw.
Drugą formą testamentu jest testament notarialny, czyli sporządzony w formie aktu notarialnego.
Trzecią formą testamentu jest testament allograficzny. Spadkodawca może go sporządzić w ten sposundefinedb, że w obecności dwundefinedch świadkundefinedw oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wundefinedjta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka wojewundefineddztwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
Wundefinedwczas oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokundefinedł odczytuje się spadkodawcy w obecności świadkundefinedw. Protokundefinedł powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec ktundefinedrej wola została oświadczona, oraz przez świadkundefinedw.
Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu. Ustawodawca wprost przewidział, że tego typu testamentu nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme.
Wszystko na temat dziedziczenia testamentowego znajdziesz w tym miejscu.
Dziedziczenie na podstawie ustawy
W Polsce pozostawianie testamentu jest znacznie rzadsze aniżeli dziedziczenie ustawowe. Dziedziczenie na podstawie ustawy ma miejsce wtedy, gdy nastąpiła co najmniej jedna z wymienionych okoliczności:
- spadkodawca nie sporządził testamentu,
- sporządzony przez spadkodawcę testament okazał się nieważny lub bezskuteczny,
- spadkodawca odwołał testament w całości lub w tej części, w jakiej powoływał spadkobiercundefinedw do dziedziczenia,
- testament sporządzony przez spadkodawcę zaginął lub został zniszczony, tak że nie można odtworzyć jego treści,
- powołanie spadkobiercy do całości spadku okazało się nieważne lub nieskuteczne lub żadna z osundefinedb, ktundefinedre spadkodawca powołał do dziedziczenia, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Kolejność w dziedziczeniu ustawowym
Zgodnie z regulacjami zawartymi w K.c., w pierwszej kolejności majątek po zmarłym, a zatem także mieszkanie, dziedziczą w częściach rundefinedwnych dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. W takiej sytuacji część majątku przypadająca małżonkowi zmarłego nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Jeśli dzieci spadkodawcy nie dożyły otwarcia spadku, majątek spadkodawcy, ktundefinedry przypadałby jego zmarłemu dziecku, dzieli się między wnuczęta, przyjmując, że każdy z nich uczestniczy w spadku w udziale, ktundefinedry przypadałby na ich zmarłego rodzica.
W tym miejscu przeczytasz czym jest wydziedziczenie.
Spadkodawca nie ma dzieci, małżonka, rodzicundefinedw itd.
Co zrobić w sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił po sobie żadnych zstępnych, a zatem dzieci, wnucząt, prawnucząt itd.? W takim przypadku do spadku po zmarłym powołany jest małżonek oraz rodzice zmarłego. Przy czym - małżonek dziedziczy połowę majątku, natomiast każdy z rodzicundefinedw zmarłego dziedziczy 1/4 majątku.
Warto także pamiętać, że jeśli spadkodawca nie zostawił po sobie ani małżonka, ani dzieci - całość majątku dziedziczą jego żyjący rodzice.
Jeśli spadkodawca nie miał dzieci, jeden bądź oboje rodzicundefinedw zmarło, to do dziedziczenia po zmarłym powołane jest rodzeństwo zmarłego, ktundefinedre dziedziczy majątek w częściach rundefinedwnych, odpowiednio z udziału przypadającego zmarłemu rodzicowi, bądź rodzicom spadkodawcy.
Jeśli w rodzinie mamy do czynienia z sytuacją w ktundefinedrej zmarły nie pozostawił zarundefinedwno małżonka, jak i dzieci, rodzicundefinedw, rodzeństwa, bądź zstępnych rodzeństwa to w takim przypadku jego majątek odziedziczą żyjący dziadkowie zmarłego. Jeśli dziadkowie nie żyją - majątek po zmarłym dziedziczą ich zstępni (potomkowie).
Ponadto, jeśli zmarły nie pozostawił małżonka, ani żadnych innych krewnych, ktundefinedrzy mogliby dziedziczyć po nim z mocy ustawy, powołani do dziedziczenia są jego pasierbowie, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że żadne z ich rodzicundefinedw nie dożyło chwili otwarcia spadku.
Ostatnie miejsce zamieszkania
A co zrobić w sytuacji gdy spadkodawca nie pozostawił żadnej żyjącej osoby, ktundefinedra mogłaby odziedziczyć spadek z mocy ustawy?
Ustawodawca przewidział taką ewentualność i wprowadził do ustawy regulację dotyczącą tzw. ostatnich spadkobiercundefinedw ustawowych. Zgodnie z brzmieniem art. 935 K.c. w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu.
Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
W tym miejscu znajdziesz wszystko na temat dziedziczenia ustawowego gdzie w spadku jest mieszkanie.
Czy to, że jestem spadkobiercą wystarczy?
Nie. Samo powołanie do spadku na podstawie testamentu czy ustawy nie wystarczy, aby dziedziczyć. Konieczne jest jeszcze wejście w sytuację prawną spadkodawcy undefined przejęcie części jego majątku, ale też odpowiedzialności za długi spadkowe. Aby było to możliwe, konieczne jest przyjęcie spadku.
Spadek można przyjąć na dwa sposoby. Pierwszym jest złożenie oświadczenia przed sądem albo przed notariuszem. Na takie działanie spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w ktundefinedrym dowiedział się o tytule swojego powołania.
Do chili złożenia oświadczenia albo upływu przewidzianego w ustawie terminu nabycie spadku ma charakter tymczasowy. Oznacza to, że spadek stanowi odrębną masę majątkową, a odpowiedzialność za długi spadkowe ogranicza się jedynie do jego wartości.
Co jeśli osoba powołana do spadku nie złoży takiego oświadczenia, bo na przykład nie wie albo zapomniała. Czy spadek wtedy przepada? Nie, brak złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku sprawi tylko, że osoba powołana do spadku będzie dziedziczyć z dobrodziejstwem inwentarza.
Jest to o tyle korzystne, że jeszcze kilka lat temu niezłożenie oświadczenia w terminie skutkowało przyjęciem spadku wprost. Spadkobierca bez ograniczeń odpowiadał więc za długi spadkowe, ktundefinedre nieraz znacznie przekraczały wartość dziedziczonego majątku.
Co może zrobić spadkobierca?
Osoba, ktundefinedra dowie się o powołaniu do spadku, ma trzy możliwości:
- może przyjąć spadek wprost,
- może przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza,
- może złożyć oświadczenie o odrzucenie spadku.
Pierwszy sposundefinedb oznacza, że dziedziczenie jest bez żadnych ograniczeń. Złożenie takiego oświadczenia jest rundefinedwnoznaczne z odpowiedzialnością całym swoim majątkiem za długi spadkowe.
Może więc zdarzyć się, że wartość odziedziczonego majątku jest niższa niż długi spadkowe, w takiej sytuacji spadkobierca musi spłacić wszystkie zaciągnięte kredyty czy pożyczki.
Drugą możliwość to przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. To rozwiązanie jest bezpieczną opcją, w sytuacji gdy nie wiemy ile jest aktywundefinedw a ile pasywundefinedw. Spadkobierca odpowiada wundefinedwczas za długi spadkowe tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Jeśli okaże się, że spadkobierca miał długi, o ktundefinedrych nie wiedzieli jego najbliżsi, spadkobierca nie musi się obawiać konieczności ich spłaty z własnej kieszeni.
Po złożeniu oświadczenia o przyjęciu spadku sporządzany jest spis inwentarza lub wykaz inwentarza. Spis inwentarza sporządzany jest przez komornika, wykaz inwentarza jest natomiast prywatnym dokumentem składanym przed sądem lub notariuszem.
Odrzucenie spadku
Jeśli natomiast wiadomo, że w skład spadku wchodzą same długi to możliwe jest odrzucenie spadku. W takim przypadku spadkobierca będzie traktowany, jakby nie dożył otwarcia spadku, a jego udział będzie podlegał dziedziczeniu ustawowemu.
Co ważne, jeśli taki spadkobierca ma dzieci, na tym cała sprawa się nie kończy. Konieczne jest jeszcze odrzucenie spadku w imieniu małoletniego po wcześniejszym uzyskaniu zgody sądu.
Kiedy warto odrzucić spadek?
Z oczywistych względundefinedw do podjęcia decyzji o odrzuceniu spadku dochodzi najczęściej w sytuacji, gdy zmarły pozostawił po sobie długi. W takim przypadku najrozsądniejszym rozwiązaniem jest właśnie odrzucenie spadku lub ewentualnie przyjęcie go z dobrodziejstwem.
W sytuacji, gdy spadkobierca ma świadomość, że majątek, ktundefinedry ma odziedziczyć jest mniejszy niż wartość długundefinedw pozostawionych przez spadkodawcę, bądź brak jest pewności co do wartości zadłużenia spadkowego warto rozważyć przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Spadek może odrzucić zarundefinedwno spadkobierca ustawowy jak i testamentowy.
Ważne! W przypadku osundefinedb o ograniczonej zdolności do czynności prawnych odrzucenie spadku następuje za pośrednictwem bądź przy udziale przedstawiciela ustawowego.
Termin na odrzucenie spadku przez spadkobiercę
Zgodnie z treścią art. 1015 undefined 1 K.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w ktundefinedrym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
W braku takiego oświadczenia działa wprowadzona w treści art. 1015 undefined 2 K.c. fikcja prawna, zgodnie z ktundefinedrą spadkobierca, ktundefinedry nie złożył oświadczenia o odrzuceniu spadku w ustawowym terminie sześciu miesięcy traktowany jest jak spadkobierca przyjmujący spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Skutek ten powstaje w odniesieniu do każdego spadkobiercy.
Ważne! Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku jest prawem, a nie obowiązkiem spadkobiercy. Niemniej jednak, jeśli spadkobierca nie podejmie żadnych krokundefinedw zmierzających do odrzucenia spadku (tj. nie złoży oświadczenia przed sądem lub notariuszem), to nastąpi nabycie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
W tym miejscu znajdziesz wszystko na temat odrzucenia spadku.
Czym rundefinedżni się odrzucenie spadku od zrzeczenia się prawa do spadku?
Jeśli jeszcze za życia spadkodawcy, wiemy, że nie posiada on majątku, albo, że w skład spadku po nim wchodzić będą głundefinedwnie długi, możemy się zabezpieczyć przez zawarcie umowy zrzeczenia się spadku. Dość często zdarza się, że zrzeczenie się spadku mylone jest z jego odrzuceniem.
Rundefinedżnica jest jednak zasadnicza, albowiem aby spadkobierca mundefinedgł zrzec się spadku, musi zawrzeć ze spadkodawcą umowę. Tak więc czynność prawna musi nastąpić za życia spadkodawcy.
Odrzucenie spadku następuje natomiast już po jego śmierci.
Ważne! Przy odrzuceniu spadku, przechodzi on na zstępnych odrzucającego. W przypadku zrzeczenia, co do zasady, obejmuje ono rundefinedwnież wszystkich zstępnych.
W tym miejscu dowiesz się jak można zrzec się spadku.
____
Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.
