Stan faktyczy i zagadnienie do zbadania
Sytuacja - jak to przy zasiedzeniu - dotyczy dawncyh zaszłości a największa atencja osoby zainteresowanej jest skierowana na przejęcie od miasta działki, używanej od czasu zamieszkania.
Do czteromieszkaniowego budynku po wojnie wprowadziły się cztery rodziny i użytkowały wspundefinedlnie tzw. podwundefinedrko oraz ogrundefineddki mieszczące się za podwundefinedrkiem. Każda z nich miała przynależną do mieszkania komundefinedrkę na podwundefinedrku. Okazało się, że podwundefinedrko, garaże i komundefinedrki były w wieczystej dzierżawie, ale tereny ogrundefineddka dopiero niedawno (jakieś 2-3 lata temu) zostały objęte planem zagospodarowania i miasto przejęło je formalnie.
Teraz miasto wystawiło na sprzedaż.
Rodzi sie zatem pytanie, czy skoro rodziny użytkowały te ogrundefineddki od lat 50-tych to mają prawo do zasiedzenia. Ponadto nieruchomość ta nie jest podzielona, a była użytkowana przez cztery rodziny.
Czy w przedmiotowym stanie faktycznym jest możliwe skuteczne przeprowadzenie postępowania w sprawie o zasiedzenie?
Zasiedzenie nieruchomości obecnie
Instytucja zasiedzenia wprowadza zasadę, zgodnie z ktundefinedrą posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Uwzględniając powyższe przyjmuje się, że do zasiedzenia nieruchomości konieczne jest spełnienie dwundefinedch przesłanek:
- posiadanie samoistne,
- upływ określonego czasu (zależny od dobrej lub złej wiary).
Mianem posiadacza samoistnego określa się osobę, ktundefinedra faktycznie włada rzeczą jak właściciel, o czym świadczą okoliczności dostrzegalne dla innych osundefinedb, wyrażając tym samym wolę wykonywania względem niej prawa własności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 r., sygn. akt: V CKN 164/00).
W tym miejscu przeczytasz wszystko na temat zasiedzenia nieruchomości.
Zasiedzenie w oparciu o stan faktyczny. Regulacje historyczne.
Abstrahując nieco od instytucji zasiedzenia ukształtowanej w obecnej formie, w przedmiotowym stanie faktycznym mamy do czynienia z sytuacją, w ktundefinedrej posiadacze rozpoczęli użytkowanie ogrundefineddka (przedmiot zasiedzenia) w latach 50-dziesiątych. W konsekwencji dla rozstrzygnięcia kwestii związanej z możliwością zasiedzenia tego terenu konieczne jest przeanalizowanie uprzednio obowiązujących przepisundefinedw, ktundefinedre znajdą zastosowanie w także w tym okresie.
Z uwagi na brak określenia konkretnej daty rozpoczęcia korzystania z ogrundefineddka, jako datę początkową przyjmiemy rok 1950. Ponadto, z uwagi na fakt, iż właściciel gruntu nie został wykazany, należy uznać, że grunt, ktundefinedry obecnie należy do miasta stanowił niegdyś własność Skarbu Państwa.
Zgodnie z art. 50 undefined 1 i undefined 2 dekretu z dnia 11 października 1946 r. prawo rzeczowe kto posiada nieruchomość przez lat dwadzieścia, nabywa jej własność, chyba że w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie był w złej wierze (zasiedzenie), zaś temu, kto posiada nieruchomość przez lat trzydzieści, nie można zarzucać złej wiary.
Analizując stan faktyczny w kontekście prawa rzeczowego z dnia 11 października 1946 r. wskazać należy, iż posiadacze nie mogli nabyć prawa własności działki pod rządami tej regulacji prawnej, nawet przy przyjęciu samoistności posiadania i dobrej wiary. Przed upływem 20 lat wymaganych do nabycia własności nieruchomości, gdyby to objęcie w posiadanie nieruchomości nastąpiło w dobrej wierze, wszedł bowiem w życie Kodeks cywilny i z dniem 01 stycznia 1965 r. nastąpiła zmiana regulacji prawnej.
Habemus KC! I jego słodko-gorzkie podejście do zasiedzenia
Wprowadzone wprawdzie zostały wundefinedwczas krundefinedtsze terminy zasiedzenia, bowiem w przypadku objęcia nieruchomości w dobrej wierze - 10 letni termin, a w przypadku objęcia nieruchomości w złej wierze - 20 letni termin, to jednocześnie z dniem wejścia w życie Kodeksu cywilnego zaczął obowiązywać art. 177 wprowadzający zakaz nabywania w drodze zasiedzenia własności nieruchomości Skarbu Państwa.
Przy analizie tej sprawy dobrze jest przytoczyć treść art. XLI undefined 1 i undefined 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. przepisy wprowadzające kodeks cywilny, w myśl ktundefinedrego do zasiedzenia, ktundefinedrego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego, stosuje się od tej chwili przepisy tego kodeksu. Dotyczy to w szczegundefinedlności możności nabycia prawa przez zasiedzenie, jeżeli termin zasiedzenia według kodeksu cywilnego jest krundefinedtszy niż według przepisundefinedw dotychczasowych, bieg zasiedzenia rozpoczyna się z dniem wejścia kodeksu w życie.
Jeżeli jednak zasiedzenie rozpoczęte przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego nastąpiłoby przy uwzględnieniu terminu określonego w przepisach dotychczasowych wcześniej, zasiedzenie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu. Art. XLII ww. ustawy stanowił zaś, że jeżeli przed dniem 1 stycznia 1947 r. istniał stan rzeczy, ktundefinedry według przepisundefinedw prawa rzeczowego i kodeksu cywilnego prowadziłby do zasiedzenia, jakkolwiek według przepisundefinedw obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1947 r. zasiedzenie nie byłoby w tym wypadku możliwe, termin zasiedzenia biegnie od dnia 1 stycznia 1947 r. i ulega skrundefinedceniu o czas, w ciągu ktundefinedrego ten stan rzeczy istniał przed tą datą, jednakże najwyżej o połowę.
Przytoczone powyżej regulacje przesądzają o tym, iż zasiedzenie nieruchomości nie było możliwe przed dniem 1 stycznia 1965 r. W związku z powyższym pod rozwagę należy podjąć możliwość nabycia w drodze zasiedzenia w oparciu o przepisy prawa cywilnego już w nowym jego systemie.
Powołany wcześniej art. 177 wprowadzonego wundefinedwczas (obowiązującego także obecnie) Kodeksu cywilnego zakładał, że przepisundefinedw o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosuje się, jeżeli nieruchomość jest przedmiotem własności państwowej.
To jednak nie koniec meandrundefinedw i wybojundefinedw, ponieważ z dniem 1 października 1990 r., na mocy art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, został uchylony przywołany wyżej art. 177 KC, co skutkowało powstaniem możliwości zasiedzenia nieruchomości państwowych.
Jednocześnie art. 10 przywołanej ustawy stanowił, iż jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, ktundefinedry według przepisundefinedw dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisundefinedw obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie. Jednakże termin ten ulega skrundefinedceniu o czas, w ktundefinedrym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę.
Powyższe oznacza, że przed dniem 1 października 1990 r. wyłączone było zasiedzenie nieruchomości państwowych (art. 7 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach oraz art. 177 KC). Zatem zasiedzenie takich nieruchomości mogło nastąpić jedynie do dnia 18 maja 1964 r. albo bieg zasiedzenia tych nieruchomości mundefinedgł się rozpocząć dopiero po dniu 1 października 1990 r. - z zastrzeżeniem regulacji zawartej w art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie kodeksu cywilnego.
Prundefinedba uporządkowania materii
Przekładając powyższe na grunt omawianego stanu faktycznego należy poukładać to w sposundefinedb następujący.
Członkowie rodzin byli posiadaczami samoistnymi w dobrej wierze jednego z 4 ogrundefineddkundefinedw od 1950 r. do czasu rozpoznania wniosku o zasiedzenie (np. rok 2021).
W takiej sytuacji w mojej ocenie mają prawo do ubiegania się o stwierdzenie zasiedzenia, w tym do zaliczenia okresu posiadania przed dniem 1 października 1990 r., ale nie całych 40 lat, lecz tylko połowę okresu potrzebnego do zasiedzenia, czyli 10 lat.
Mając na uwadze fakt, iż posiadanie to uznaliśmy za posiadanie w dobrej wierze, zasiedzenie ogrundefineddka nastąpiło w dniu 1 października 2000 r., a w konsekwencji składając wniosek o zasiedzenie powinni w jego treści uwzględnić zapis, iż wnoszą o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości od dnia 1 października 2000 r.
Przyjmując inną wersję, wskazującą na to, że członkowie tych rodzin byli posiadaczami samoistnymi w złej wierze undefined zasiedzenie jednego z 4 ogrundefineddkundefinedw prawdopodobnie nastąpiło w dniu 01 października 2005 r.
Zasiedzenie części nieruchomości
Zasiedzenie jest odstępstwem od zasady nienaruszalności prawa własności. W związku z tym wszelkie wątpliwości powinny być tłumaczone na korzyść ochrony własności, bez względu na to czy chodzi o własność osundefinedb fizycznych, jednostek samorządu terytorialnego, Skarbu Państwa, czy innych podmiotundefinedw.
Jednak brak jest ograniczeń w nabywaniu przez zasiedzenie nieruchomości. Możliwe jest nabycie wydzielonych fizycznie części nieruchomości gruntowych, pomimo że geodezyjnie nie została wyodrębniona osobna działka.
Powyższe potwierdzają orzeczenia sądundefinedw powszechnych. Tak na przykład Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 21 stycznia 2009 r. (sygn. akt: III CSK 229/08) oraz z dnia 04 marca 2011 r. (sygn. akt: I CSK 352/10) zaprezentował tezę, zgodnie z ktundefinedrą, fizyczne wydzielenie przez sąd nieruchomości w sprawie o zasiedzenie jest dopuszczalne, gdy wniosek dotyczy zasiedzenia fizycznie oznaczonej części nieruchomości dającej się wydzielić. Zasiedzenie może obejmować całą nieruchomość oznaczoną w księdze wieczystej oraz część nieruchomości, jeżeli władztwo faktyczne określonego kręgu wspundefinedłposiadaczy ograniczyło się jedynie do tej części.
Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości undefined elementy i właściwość sądu
Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości musi zawierać następujące elementy:
- oznaczenie sądu do ktundefinedrego jest on skierowany,
- oznaczenie rodzaju pisma, tj. Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości,
- wskazanie wnioskodawcy oraz uczestnikundefinedw postępowania wraz ze wskazaniem ich adresundefinedw zamieszkania,
- określenie wartości nieruchomości, zaokrąglonej w gundefinedrę do pełnego złotego,
- dokładny opis rzeczy, ktundefinedra ma podlegać zasiedzeniu wraz z dokumentami, ktundefinedre rzecz opisują (na przykład odpis aktualny z księgi wieczystej),
- imię i nazwisko osoby, ktundefinedra zasiedziała rzecz oraz datę, w ktundefinedrej skończył się okres zasiedzenia,
- kopie wniosku wraz z kopiami załącznikundefinedw dla wszystkich uczestnikundefinedw,
- uzasadnienie wniosku, w ktundefinedrym należy opisać w jaki sposundefinedb doszło do zasiedzenia i wskazać dowody, ktundefinedre to zasiedzenie potwierdzają.
Sądem właściwym w sprawach o zasiedzenie jest sąd rejonowy, w ktundefinedrego okręgu znajduje się rzecz (nieruchomość), ktundefinedrej zasiedzenie ma zostać stwierdzone.
Opłata od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości
Zgodnie z treścią art. 40 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie pobiera się opłatę stałą w kwocie 2.000,00 zł.
Opłatę ponosi strona, ktundefinedra wnosi do sądu pismo podlegające opłacie czyli wniosek o zasiedzenie. W sprawie o zasiedzenie to wnioskodawca uiszcza opłatę od wniosku. Dowundefinedd uiszczenia opłaty należy załączyć do wniosku w postaci potwierdzenia przelewu lub naklejonych na wniosek znakundefinedw opłaty sądowej.
Więcej na temat procedury zasiedzenia przeczytasz w tym miejscem.
Skutki wydania orzeczenia stwierdzającego zasiedzenie
Orzeczenie stwierdzające zasiedzenie nieruchomości jest skuteczne wobec wszystkich (skutek erga omnes).
Tezę tę wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08 grudnia 1971 roku (sygn. akt: II CR 552/71), wskazując, że nabycie własności w trybie zasiedzenia jest nabyciem pierwotnym a orzeczenie staje się skuteczne wobec wszystkich (erga omnes) z tym wyjątkiem, że zainteresowany, ktundefinedry nie brał udziału w sprawie, możność wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem co do istoty sprawy.
W przypadku nabycia własności rzeczy w drodze zasiedzenia przez kilka osundefinedb w orzeczeniu wymienia się wszystkie te osoby oraz ich udziały, w jakich własność nabyli. Gdy nabywcami są małżonkowie (tak jak ma to miejsce w opisywanym stanie faktycznym) należy rundefinedwnież wskazać zasadę wspundefinedlności, na jakiej do nabycia doszło.
Zasiedzenie a plan zagospodarowania przestrzennego
Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym w nauce prawa, w czasie toczącego się postępowania o stwierdzenie zasiedzenia, sąd nie musi zasięgać opinii wundefinedjta, burmistrza lub prezydenta miasta co do tego, czy podział nieruchomości, jaki nastąpił w wyniku zasiedzenia, jest zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Powyższe wynika z faktu, że organ administracji państwowej nie może kwestionować podziału nieruchomości, wynikłego na skutek zasiedzenia poszczegundefinedlnych jej części przez rundefinedżne osoby, choćby podział ten był niezgodny z planem zagospodarowania przestrzennego.
Więcej informacji na temat planu zagospodarowania przestrzennego znajduje się pod tym linkiem.
____
Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.
