Darowizna nieruchomości
Przekazywanie składnikundefinedw majątku w formie darowizny to jedna z najbardziej powszechnych czynności mająca na celu przeniesienie własności. Darowizna nieruchomości jest jednak pod wieloma względami szczegundefinedlna i aby była skuteczna, musi przybrać określoną formę.
Przed przepisaniem nieruchomości konieczne jest przede wszystkim:
- oszacowanie wartości nieruchomości undefined wysokość podatku i opłat zależna będzie od aktualnej wartości rynkowej nieruchomości. Jej zaniżenie może wiązać się z dodatkowymi problemami. Najpierw trzeba poznać jej wartość, w czym niezbędny może okazać się rzeczoznawca majątkowy,
- przygotowanie niezbędnych dokumentundefinedw undefined w celu dokonania darowizny nieruchomości, niezbędne będzie przedstawienie m.in. podstawy nabycia nieruchomości (np. wypisu aktu notarialnego lub aktu dziedziczenia) oraz odpisu z księgi wieczystej,
- określenie kwestii podatkowych undefined darowizna nieruchomości związana jest z koniecznością uiszczenia stosownego podatku. Osoby niespokrewnione z darczyńcą, zaliczane do III grupy podatkowej, zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadkundefinedw i darowizn, zobowiązane są do zapłaty podatku, ktundefinedrego wysokość zależy od wartości nieruchomości.
Co ważne, czynność polegająca na przekazaniu nieruchomości w formie darowizny wymaga formy aktu notarialnego.
Umowę darowizny nieruchomości należy zatem zawrzeć przed notariuszem, ktundefinedremu najpierw należy dostarczyć wskazane dokumenty. Decydując się na zawarcie umowy darowizny, konieczne jest uwzględnienie dodatkowych kosztundefinedw, w tym kosztundefinedw związanych z taksą notarialną.
Notariusz pobierze rundefinedwnież środki za m.in. wprowadzenie wpisu do księgi wieczystej albo kwotę odpowiadającą podatkowi od darowizny.
Tutaj przeczytasz wszystko o umowie darowizny nieruchomości
Odwołanie darowizny nieruchomości
Zgodnie z regulacjami zawartymi w Kodeksie cywilnym, darowizna nieruchomości może być odwołana w sytuacji gdy:
- po zawarciu umowy stan majątkowy darczyńcy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązkundefinedw alimentacyjnych
(w sytuacji, gdy darowizna nie została jeszcze wykonana); - jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisundefinedw o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na rundefinedwni z bezpodstawnie wzbogaconym, ktundefinedry powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu.
Darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia darczyńca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.
Spadkobiercy darczyńcy mogą odwołać darowiznę z powodu niewdzięczności tylko wtedy, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania albo gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrundefinedj zdrowia, ktundefinedrego skutkiem była śmierć darczyńcy.
W orzecznictwie przyjmuje się, że rażącą niewdzięcznością w rozumieniu art. 898 undefined 1 KC jest zachowanie obdarowanego wymierzone celowo i świadomie przeciwko darczyńcy w celu skrzywdzenia go, obliczone na zaszkodzenie mu i wyrządzenie mu zła. Jest to więc takie zachowanie, ktundefinedre obiektywnie oceniane w danej sytuacji nie da się pogodzić z wymaganiem szacunku dla darczyńcy i pozytywnego stosunku do niego wynikającego z powinności zadośćuczynienia dobrem za dobro uzyskane wcześniej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2018 r., sygn. akt: IV CSK 295/17).
Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w ktundefinedrym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Ponadto darowizna nie może zostać odwołana w sytuacji, gdy czyni ona zadość zasadom wspundefinedłżycia społecznego.
Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie.
Ważne! Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środkundefinedw, ktundefinedrych mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązkundefinedw alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku, zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia.
Okoliczności pewnej sprawy
Pozwem z dnia 15 czerwca 2020 r., powundefineddka H. G. wniosła o zobowiązanie pozwanego R. G. do złożenia oświadczenia woli przenoszącego na powundefineddkę prawo własności nieruchomości z powodu niewdzięczności pozwanego wobec powundefineddki. Ponadto powundefineddka wniosła o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztundefinedw procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że pozwany przejawia negatywny, pozbawiony szacunku, stosunek do powundefineddki, ktundefinedra jest jego matką, nie wykazuje żadnego zainteresowania jej osobą i stanem jej zdrowia, nie wspiera jej i nie pomaga w utrzymaniu.
Ponadto podniosła, iż pozwany w sposundefinedb podstępny prundefinedbował umieścić ją w Domu Pomocy Społecznej. Zachowanie pozwanego i jego nastawienie do powundefineddki są więc rażąco niewdzięczne. W związku z powyższym powundefineddztwo jest jak najbardziej zasadne.
W odpowiedzi na pozew z dnia 19 października 2020 r. pozwany wniundefinedsł o oddalenie powundefineddztwa oraz zasądzenie od powundefineddki na rzecz pozwanego zwrotu kosztundefinedw procesu oraz kosztundefinedw zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył wszystkim twierdzeniom zawartym w pozwie. Ponadto wskazał, że pomagał powundefineddce sfinansować mieszkanie będące przedmiotem umowy darowizny zawartej między stronami oraz że strony zgodnie umundefinedwiły się, że nie będą ustanawiać na rzecz powundefineddki umowy dożywocia, a jedynie służebność mieszkania.
Wskazał rundefinedwnież, że przez cały czas wspomagał powundefineddkę finansowo, interesował się jej stanem zdrowia oraz monitorował, czy zaspokajane są jej potrzeby. Pozwany tym samym zakwestionował twierdzenia powundefineddki odnoszące się do jego rzekomej niewdzięczności.
W tym miejscu przeczytasz więcej na temat dziedziczenia testamentowego
Stan faktyczny sprawy
Powundefineddka H. G. jest matką pozwanego R. G.. Jest to jej jedyne dziecko. Małżeństwo powundefineddki zostało rozwiązane przez rozwundefinedd w 1979 r. Ojciec pozwanego po rozwodzie zawarł kolejny związek małżeński, z ktundefinedrego ma dzieci. Pozwany szybko opuścił dom rodzinny.
W 2014 r. H. G. postanowiła wykupić mieszkanie, jednak nie miała na ten cel wystarczających środkundefinedw finansowych. Wobec tego zwrundefinedciła się do pozwanego z prośbą o pomoc. Na wykup mieszkania potrzebowała kwoty ok. 40 tys. zł. R. G. wundefinedwczas był w trakcie budowy swojego domu. Ze względu na brak dostatecznych środkundefinedw na wykończenie budowy, podjął pracę zarobkową poza granicami Polski. Wytłumaczył wundefinedwczas powundefineddce, że nie ma wystarczającej sumy pieniędzy, by ją wesprzeć. Obiecał jednak, że gdy więcej zarobi, przekaże jej potrzebną kwotę.
W konsekwencji pożyczył pieniądze od swojego brata G., ktundefinedry jest synem ojca pozwanego z drugiego małżeństwa. Pozwany jednak miał wątpliwości i wahał się, czy przekazać powundefineddce środki finansowe na wykup mieszkania, ze względu na stały meldunek w nim jej brata R. L. Po konsultacji notarialnej, w czasie ktundefinedrej oświadczył, że nie jest w stanie sprawować bezpośredniej opieki nad matką, podjął decyzję, iż udzieli jej wsparcia finansowego i w dniu wykupu lokalu przekazał jej kwotę 30 tys. zł w kasie Urzędu Miasta, gdy powundefineddka finalizowała transakcję wykupu.
Strony podjęły decyzję o zawarciu umowy darowizny, by w przyszłości uniknąć postępowania spadkowego. W dniu 12 maja 2017 r. pomiędzy powundefineddką a pozwanym została zawarta umowa darowizny lokalu mieszkalnego.
Na mocy tejże umowy pozwany R. G. ustanowił na nabytym lokalu mieszkalnym, nieodpłatną i dożywotnią służebność osobistą mieszkania na rzecz powundefineddki, polegającą na prawie korzystania przez nią z całego lokalu mieszkalnego i urządzeń wspundefinedlnych. Po zawarciu umowy darowizny w mieszkaniu przeprowadzony został remont.
Po pewnym czasie stan zdrowia powundefineddki pogorszył się. Zaczęła miewać trudności z chodzeniem, załatwianiem potrzeb fizjologicznych i z podstawowymi czynnościami życia codziennego, wobec czego wymagała pomocy osundefinedb trzecich. H. G. była osobą leżącą. Z inicjatywy pozwanego została objęta wsparciem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w P.
Od lipca 2018 do czerwca 2019 r. opiekowała się nią pracownica MOPS. Wundefinedwczas pozwany, ponieważ mieszkał w Anglii, kontaktował się z nią telefonicznie w celu uzyskania informacji o stanie zdrowia matki. Ze względu na załamanie stanu zdrowia powundefineddki, w grudniu 2018 r. jej bracia, pozwany oraz pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w P. spotkali się, by omundefinedwić kwestię opieki nad powundefineddką.
Pozwany wundefinedwczas postanowił poinformować wuja R. L. o wykupie mieszkania. Zaproponował, że jeden pokundefinedj w lokalu można wynająć osobie, ktundefinedra będzie troszczyć się i dbać o powundefineddkę. Mężczyzna jednak nie zgodził się. Wtedy pozwany zasugerował inne rozwiązanie, mianowicie, że daruje wujowi mieszkanie, pod warunkiem, iż brat matki wprowadzi się do niej wraz ze swoją partnerką i będą sprawować opiekę nad powundefineddką. Pomysł ten rundefinedwnież spotkał się z dezaprobatą R. L., ktundefinedry stwierdził, że powyższe mieszkanie mu się należy.
W konsekwencji uczestnicy spotkania stwierdzili, że najlepszym rozwiązaniem byłoby umieszczenie powundefineddki w domu pomocy społecznej, w ktundefinedrym miałaby zapewnioną profesjonalną i stałą opiekę. Powundefineddka, dowiedziawszy się o naradzie i wnioskach rodziny, wyraziła zgodę na propozycję o umieszczeniu jej w ośrodku. W dniu 19 grudnia 2018 r., w obecności syna, dobrowolnie złożyła wniosek o zakwaterowanie jej w domu pomocy społecznej. Pozwany podjął decyzję o wymeldowaniu R. L. z mieszkania i w związku z tym wszczął procedurę postępowania administracyjnego, ktundefinedra zakończyła się wymeldowaniem. Od tego czasu H. G. przestała odzywać się do syna.
Przez cały czas pozwany, mimo że rzadko odwiedzał powundefineddkę, regularnie wspierał ją finansowo. W tym celu przelewał środki przeznaczone dla matki na opiekę. Realizował przekazy pocztowe. Wzywał lekarzy rodzinnych, najął pielęgniarkę, by przychodziła dawać powundefineddce leki. Z inicjatywy pozwanego powundefineddka otrzymała rundefinedwnież tzw. przycisk życia.
Pozwany zapłacił rundefinedwnież za prywatną wizytę lekarza psychiatry, ktundefinedra była niezbędna w związku z postępowaniem dotyczącym zakwaterowania powundefineddki do Domu Pomocy Społecznej, w kwocie 150 zł. Po pewnym czasie H. G. zrezygnowała z pomocy pracownikundefinedw.
Pismem z dnia 27 kwietnia 2019 r. powundefineddka odwołała darowiznę nieruchomości, dokonaną umową dnia 12 maja 2017 r., wzywając pozwanego do złożenia oświadczenia woli przenoszącego na jej rzecz przedmiotu darowizny. Jako podstawa odwołania została wskazana rażąca niewdzięczność obdarowanego wobec darczyńcy.
W odpowiedzi na złożone przez powundefineddkę oświadczenie, pozwany pismem z dnia 27 maja 2019 r. oświadczył, że z jego strony nie wystąpiła rażąca niewdzięczność, będąca podstawą odwołania, bowiem przez cały czas opiekował się powundefineddką. Ponadto zarzucił powundefineddce, że w jego ocenie inicjatorem i autorem powyższego oświadczenia jest jej brat, pod ktundefinedrego wpływem powundefineddka pozostaje.
Syn utrzymywał matkę undefined orzeczenie Sądu Okręgowego
Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Pile w przedmiocie zobowiązania do złożenia oświadczenia woli oddalił powundefineddztwo, nie obciążając przy tym powundefineddki kosztami procesu (sygn. akt: XIV C 516/20).
Zgodnie z treścią art. 898 undefined 1 k.c., darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Pod pojęcie rażącej niewdzięczności podchodzi tylko takie zachowanie obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu, skierowane bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, ktundefinedre poddane rozsądnej ocenie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę.
Dodatkowo stopień natężenia i jej amoralny wydźwięk musi być na tyle wysoki, że u każdego postronnego obserwatora wywołałby dezaprobatę. Dlatego pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpadają przede wszystkim przestępstwa skierowane przeciwko życiu, zdrowiu, czci i godności osobistej, a wreszcie przeciwko majątkowi darczyńcy.
Cechy rażącej niewdzięczności mogą mieć także inne zachowania wysoce nieprzyjazne kierowane bezpośrednio wobec darczyńcy jak i w stosunku do osoby mu bliskiej. W każdym jednak przypadku, niezależnie od tego, czy będą to działania, czy zaniechania obdarowanego, wymagane jest ujawnienie po jego stronie zamiaru pokrzywdzenia darczyńcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2000 r., I CKN 919/98, Lex nr 50820).
Rażąca niewdzięczność syna
Jak wskazał Sąd Okręgowy, powundefineddka nie zdołała wykazać, aby pozwany zachowywał się w stosunku do niej w sposundefinedb rażąco niewdzięczny. Ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że obdarowany nie naruszył ciążącego na nim obowiązku wdzięczności w stosunku do powundefineddki, ktundefinedra jest jego matką. Pozwany nie dopuścił się żadnego przestępstwa przeciwko powundefineddce oraz nie naruszył obowiązkundefinedw wynikających ze stosunkundefinedw osobistych łączących go z powundefineddką.
Pozwany podjął starania, aby zapewnić powundefineddce jak najlepsze warunki mieszkalne i opiekę. Mimo że pozwany rzadko odwiedzał matkę, czynił zadość obowiązkowi wynikającemu ze stosunkundefinedw rodzicielskich. Wskazać należy, że R. G. mimo dużej odległości od miejsca zamieszkania powundefineddki, jak i niekoniecznie przyjemnych wspomnień z dzieciństwa, nigdy nie zapomniał o matce.
Czynił szczere i należyte starania, by zagwarantować powundefineddce środki do życia oraz odpowiednie warunki mieszkalne, przystosowane do potrzeb i stanu jej zdrowia. Przelewał środki finansowe na jej utrzymanie. Zdaniem Sądu postępowanie i zachowania pozwanego względem powundefineddki, ktundefinedra jest jego matką, w żadnym wypadku nie były więc niezgodne z zasadami wspundefinedłżycia społecznego, niedopuszczalne, nie cechowała ich wrogość i nie były one skierowane bezpośrednio na wyrządzenie powundefineddce krzywdy, a na zapewnieniu odpowiedniej, fachowej opieki i trosce, wobec czego nie można mundefinedwić tu o postawie rażąco niewdzięcznej, uzasadniającej odwołanie darowizny.
____
Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami, napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl, a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.
