Co to jest służebność osobista? Wszystko co trzeba wiedzieć.

Służebność osobista ma na celu zaspokojenie osobistych potrzeb uprawnionego, poprzez obciążenie nieruchomości na jego rzecz. Co jeszcze trzeba o tej instytucji wiedzieć? Jak ona działa w przypadku mieszkania?


O czym przeczytasz?

Czym jest służebność osobista?

Służebność osobista, podobnie jak zastaw i hipoteka, jest ograniczonym prawem rzeczowym, ktundefinedre obciąża nieruchomość na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Treść tego prawa odpowiada treści służebności gruntowej (art. 296 k.c.).

Zgodnie z art. 297 k.c., do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych z zachowaniem przepisundefinedw, ktundefinedre regulują omawiane służebności odmiennie.

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego na temat służebności drogi koniecznej.

Funkcja służebności osobistych

Funkcja służebności osobistych sprowadza się przede wszystkim do sfery alimentacyjnej. Służebności osobiste rundefinedżnią się od służebności gruntowych przede wszystkim tym, że uprawnionym z tytułu służebności osobistej nie jest każdoczesny właściciel nieruchomości, lecz imiennie oznaczona osoba fizyczna.

Ponadto zadaniem i celem służebności osobistej jest zaspokojenie osobistych potrzeb uprawnionego, ewentualnie jego bliskich, a nie zwiększenie użyteczności innej nieruchomości.

Cechy służebności osobistej

Służebności osobiste, podobnie jak służebności gruntowe, mogą mieć charakter służebności czynnych lub biernych, przy czym częściej występują jako te pierwsze (np. służebność drogi koniecznej, ustanowiona jako służebność osobista na rzecz samoistnego posiadacza nieruchomości władnącej).

Istotne cechy służebności osobistej są następujące:

  • przysługuje ona oznaczonej osobie fizycznej i ma na celu zaspokojenie jej potrzeb;
  • jej zakres i sposundefinedb wykonywania określa się stosownie do osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad wspundefinedłżycia społecznego i zwyczajundefinedw miejscowych;
  • powstaje najczęściej na podstawie umowy, ktundefinedry określa jej zakres;
  • jest niezbywalna, nie można rundefinedwnież przenieść uprawnienia do jej wykonywania;
  • nie można jej nabyć przez zasiedzenie;
  • w określonych przypadkach może być zmieniona na rentę;
  • wygasa najpundefinedźniej wraz ze śmiercią uprawnionego.

Podmiot służebności osobistej

Podmiotem służebności osobistej może być tylko oznaczona osoba fizyczna.

Nie można ustanowić służebności osobistej na rzecz osoby prawnej, czy ułomnej osoby prawnej.

Zakres służebności osobistej

Zakres służebności osobistej i sposundefinedb jej wykonywania oznacza się inaczej niż w przypadku służebności gruntowych.

Rozstrzygającym kryterium, w braku odmiennych postanowień umowy, są osobiste potrzeby uprawnionego oraz zasady wspundefinedłżycia społecznego i miejscowe zwyczaje.

Powstanie służebności osobistej undefined sposoby

Co do zasady, służebność osobista powstaje na podstawie umowy (np. umowy dożywocia) lub orzeczenia sądu.

Przy czym, nie można wykluczyć ustanowienia służebności osobistej w drodze decyzji administracyjnej np. w sytuacji, gdy okaże się, że negatywny wpływ na wywłaszczenia lub realizowania celu publicznego dotyczy tylko osoby właściciela lub użytkowania wieczystego nieruchomości sąsiedniej, a związany jest na przykład z jej fizyczną niepełnosprawnością.

Nie można nabyć służebności osobistej przez zasiedzenie.

W tym miejscu dowiesz się więcej na temat umowy dożywocia wraz z możliwością pobrania wzoru.

Zmiana służebności osobistej na rentę

W sytuacji, gdy uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swojego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zmiany służebności na rentę (art. 303 k.c.).

Ponadto, jeżeli nieruchomość obciążona służebnością osobistą została wniesiona jako wkład do rolniczej spundefinedłdzielni produkcyjnej, spundefinedłdzielnia może z ważnych powodundefinedw żądać zmiany sposobu wykonywania służebności albo jej zmiany na rentę.

Ważnym powodem może być w tym przypadku niemożność wykonywania normalnych zadań przez spundefinedłdzielnię, ze względu na istnienie lub sposundefinedb wykonywania służebności osobistej przez uprawnionego.

W tym miejscu dowiesz się czym jest renta dożywotnia.

Służebność mieszkania jako rodzaj służebności osobistej

Służebność mieszkania jest służebnością osobistą, ktundefinedra polega na tym, że uprawniona osoba fizyczna mająca taką służebność może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do użytku mieszkańcundefinedw budynku, przez samodzielne ich zajmowanie bądź zajmowanie ich wspundefinedlnie z właścicielem budynku lub jego domownikami.

Służebność mieszkania to ograniczone prawo rzeczowe na cudzej nieruchomości.

Powyższe znajduje odpowiednie zastosowanie w przepisach prawa. Zgodnie bowiem z treścią art. 301 k.c., mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletniości.

Treścią służebności mieszkania jest zapewnienie oznaczonym osobom dożywotniego prawa do korzystania z określonego lokalu. W praktyce nie ma przeciwwskazań, aby uprawnionymi była większa liczba osundefinedb.

Służebność ta jest najczęściej ustanawiana na rzecz rodzicundefinedw, ktundefinedrzy decydują się sprzedać lub darować swoje mieszkanie dorosłym już dzieciom, a nie chcą zawierać umowy dożywocia.

Powstanie służebności mieszkania

Powstanie służebności mieszkania uzależnione jest od zawarcia stosownej umowy lub uzyskania stosownego orzeczenia sądowego. W tym pierwszym przypadku służebność powstaje wskutek porozumienia zainteresowanych stron undefined właściciela obciążanego mieszkania oraz osoby, na ktundefinedrej rzecz ustanowione zostanie ograniczone prawo rzeczowe.

Druga opcja ma zastosowanie najczęściej na skutek postępowania działowego undefined w ramach podziału majątku wspundefinedlnego (np. po rozwodzie) lub działu spadku.

Najczęściej spotykaną formą ustanowienia służebności mieszkania jest jednak umowa, przy czym strony mogą ją zawrzeć jako osobne zobowiązanie lub jako dodatek do innego kontraktu (np. jako część umowy sprzedaży mieszkania).

Ustanowienie służebności mieszkania

Służebność mieszkania może być ustanowiona wyłącznie przez właściciela nieruchomości. Ponadto oświadczenie woli takiej osoby musi być złożone w formie aktu notarialnego.

Jeśli właściciel chciałby ustanowić służebność mieszkania w zwykłej formie pisemnej lub ustnie, nie będzie to w ogundefinedle skuteczne. Służebność musi być bowiem wpisana do księgi wieczystej danej nieruchomości.

W tym miejscu przeczytasz jak należy czytać księgę wieczystą.

Służebność mieszkania nie może być ustanawiana na spundefinedłdzielczym prawie własnościowym do lokalu.

W tym miejscu dowiesz się czym jest spundefinedłdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Wygaśnięcie służebności osobistej

Służebność osobista wygasa najpundefinedźniej ze śmiercią uprawnionego, jest zatem niedziedziczna i nie przechodzi na spadkobiercundefinedw uprawnionego z tytułu tej służebności (art. 299 k.c.).

Jednakże, w przypadku służebności mieszkania można zastrzec, że po śmierci uprawnionego przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi (art. 301 undefined 1 k.c.).

Kwestia służebności osobistej a orzecznictwo

Kwestie dotyczące służebności osobistej były już wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć polskich sądundefinedw między innymi w zakresie rundefinedżnić występujących pomiędzy służebnościami osobistymi a służebnościami gruntowymi.

Tak na przykład Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 października 1991 r. (sygn. akt: III CZP 109/91) wskazał, że najistotniejsze rundefinedżnice zachodzące między służebnościami osobistymi a służebnościami gruntowymi polegają na tym, że uprawnionym z tytułu służebności osobistej nie jest każdoczesny właściciel nieruchomości, lecz imiennie oznaczona osoba fizyczna oraz że zadaniem i celem służebności osobistej jest zaspokojenie osobistych potrzeb uprawnionego ewentualnie też jego bliskich, a nie zwiększenie użyteczności innej nieruchomości.

Służebność gruntowa zaspokaja pewną, z reguły trwałą, potrzebę produkcyjno-gospodarczą, a służebność osobista - poza jedynie służebnością drogi koniecznej ustanowionej na rzecz samoistnego posiadacza nieruchomości - służy celom konsumpcyjnym.

Podobieństwo zachodzące między obydwoma rodzajami służebności polega natomiast na tym, że zarundefinedwno służebność gruntowa, jak i służebność osobista obciąża każdoczesnego właściciela określonej nieruchomości.

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego na temat służebności drogi koniecznej.

____

Jeżeli masz pytanie związane z nieruchomościami napisz do nas na redakcja@mieszkanie.pl , a my postaramy się zgłębić temat i odpowiedzieć w formie artykułu.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Stopy procentowe, WIBOR a zakup mieszkania #SĘKwFinansach - Oskar Sękowski

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Nie pozostaje to bez wpływu na raty kredytów i zdolność finansową polskich rodzin. Komentarz odnośnie aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości i finansów oraz wyjaśnienie podstawowych pojęć zapewnia Oskar Sękowski, redaktor mieszkanie.pl i analityk branżowy. Zapraszamy na 1 odc. nowej serii!