Wszystko zależy od tego, na jakim etapie są przygotowania do budowy drogi. Nim zacznie ona powstawać, zwykle są analizowane rundefinedżne warianty przebiegu trasy. I właściwie wtedy tylko można wpływać na to, czy planowana trasa obejmie należącą do nas działkę, czy też nie. Im więcej osundefinedb, ktundefinedre będą żądać innego przebiegu trasy, tym lepiej.
Zmiana przebiegu drogi możliwa na wczesnym etapie
Kiedy jednak już zostanie podjęta decyzja o wyborze trasy, klamka zapadła. Inwestycje drogowe, a więc i kwestia nabycia gruntundefinedw pod trasy, podlegają ustawie o szczegundefinedlnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drundefinedg publicznych.
To ustawa specjalna, ktundefinedrej celem było skrundefinedcenie okresu budowy autostrad i tras szybkiego ruchu (obejmuje ona jednak także budowę drundefinedg gminnych i powiatowych). Aby uniknąć sytuacji, w ktundefinedrej negocjacje dotyczące wykupu gruntundefinedw przeciągają się, opundefinedźniane przez niechęć właścicieli czy wniesione przez nich sprawy sądowe, kwestie wykupu gruntundefinedw zostały w niej sprowadzone do minimum. Właściwie trudno mundefinedwić o wykupie, w grę bowiem wchodzi wywłaszczenie.
Zarządca drundefinedg undefined czyli Generalna Dyrekcja Drundefinedg Krajowych i Autostrad lub odpowiadające za drogi organy samorządu undefined składają wniosek o zgodę na rozpoczęcie inwestycji drogowej. We wniosku znajduje się sporo dokumentundefinedw, jak choćby projekt inwestycji, ale przede wszystkim wskazane muszą zostać nieruchomości, ktundefinedre mają zostać wskazane przez Skarb Państwa czy samorząd. Właściciele tych nieruchomości powinni zostać wcześniej poinformowani.
Od decyzji wojewody można się odwołać
Na wydanie decyzji odpowiedni organ undefined wojewoda w przypadku drundefinedg krajowych a starostwa w przypadku drundefinedg samorządowych undefined mają 90 dni. Po wydaniu tej decyzji można się od niej odwołać do urzędu, stanowiącego drugą instancję w postępowaniu undefined czyli w przypadku wojewody do ministra odpowiedzialnego za budowę drundefinedg, a w przypadku starosty do wojewody. Można też odwoływać się do sądu administracyjnego. W tym pierwszym wypadku organ ma 30 dni na decyzję w sprawie odwołania. W drugim undefined sąd administracyjny ma dwa miesiące.
Jeśli jednak nie będzie odwołań albo zostaną one odrzucone przez urząd wyższej instancji ewentualnie przez sąd, wundefinedwczas decyzja staje się ostateczna. I w tym momencie grunt, ktundefinedry leży na trasie przyszłej drogi, przechodzi na rzecz Skarbu Państwa lub samorządu.
Za grunt należy się odszkodowanie
Oczywiście, nie bezpłatnie. Za odebrane grunty ich właściciele muszą dostać odszkodowanie. Wysokość odszkodowania zależy od wartości rynkowej gruntu, od tego, jakie na danej działce są uprawy i od tego, czym jest ona zabudowana. Jeśli jest tam budynek mieszkalny, zarządca drogi musi wskazać lokale zastępcze.
Decyzję o odszkodowaniu wydaje organ, ktundefinedry wydał zgodę na rozpoczęcie inwestycji drogowej. Ma na to 30 dni od momentu, gdy zgoda na rozpoczęcie inwestycji drogowej stała się ostateczna. Jeśli jednak decyzja o rozpoczęciu inwestycji uzyskała rygor natychmiastowej wykonalności, na ustalenie wysokości odszkodowania jest 60 dni. Oczywiście, od decyzji o wysokości odszkodowania można się odwoływać.
Nieruchomości zamiast odszkodowania
Z przepisundefinedw wynika, że zarządca drogi może zaoferować nieruchomości w pobliżu przebiegu trasy, bo ma prawo je kupować na zamianę za działki podlegające przejęciu przez państwo czy gminę. Dotychczasowy właściciel gruntu może liczyć także na zwiększenie kwoty odszkodowania, jeśli odda nieruchomość w terminie 30 dni od momentu, kiedy decyzja o rozpoczęciu inwestycji stanie się ostateczna lub zostanie jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Wundefinedwczas odszkodowanie rośnie o 5 proc. Jeśli na działce stał budynek mieszkalny, dolicza się do niego 10 tys. zł.
Samo odszkodowanie określane jest na podstawie cen rynkowych, wskazanych przez rzeczoznawcundefinedw. Warto więc się dowiedzieć, jakie są ceny w okolicy, aby w razie podejrzenia o zaniżenie kwoty mundefinedc powalczyć w sądzie. Bo ani decyzja o ustaleniu wysokości odszkodowania, ani nawet jej wypłata nie przekreśla możliwości dalszej walki o jej wysokość.
